Nhớ người ca nữ bến Tầm Dương [1]
Dạo khúc tỳ-bà dễ cảm thương
Lả lướt đôi tay dây sóng chuyển
Dịu dàng mấy ngón phím tơ vương
Lâm ly câu hát khi trăng chiếu
Se sắt tấm lòng lúc tiếng buông
Oanh liệt một thời bao khách đến
Thuyền trôi vọng tiếng bóng thu sương,

LƯU HOÀI


Chú thích

[1] Bến Tầm Dương : là một bến đò nơi đó có người ca nữ thường ca hát,
đánh đàn đệm đêm để đưa khách sang sông. Bạch Cư Dị, thi hào thời
Thịnh Đường, , khi còn làm quan ,,,từng là khách qua sông trên cuyến đò
này. Một hôm, ông có dịp hỏi lai lịch, được biết nàng trước đây là một
ca nữ thời danh, quê gốc người Trường An [ kinh đô cũ của Trung Hoa ]
Nay đã luống tuổi,, làm vợ của một thương nhân thường đi buôn bán xa
nhà nên nàng phải chèo thuyền đưa khách hằng đêm để kiếm sống.. Nghe
tiếng dàn giọng ca , ai cũng thương cảm cho số phận của nàng lúc về chiều.
Sau này, ông có viết bài 'TỲ BÀ HÀNH;để kể lại tâm sự của nàng. Đ ọc xong ,
ai cũng rơi lệ. Ngay cả tác giả cũng không cầm được nước mắt khi viết câu
thơ cuối :

"Giang Châu tư mã thanh sam thấp"
(Giang Châu tư mã đẫm mùi áo xanh) 

Tỳ Bà Hành là một bài trường ca gồm 88 câu 7 chữ [ Thất ngôn tuyệt cú ]. Có
nhiều học giả dịch bàu này nhưng bản dịch của Phan Huy Chú được nhiều người
chú ý hơn cả.. Sau đây, xin chép lại 4 cậu thơ đầu củ Tỳ Bà Hành 

"Tầm Dương giang đầu dạ tống khách
Phong điệp địch hoa thu sắt sắt
Chủ nhận hạ mã khách tại thuyền
Cử tửu dục ẩm vô quản huyền".
......,..............

"Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách
Quạnh hơi thu lau lách đìu hiu
Người xuống ngựa khách chèo thuyền
Chén quỳnh mong cạn nhớ chiều trúc ty".
.........

PHAN HUY VỊNH dịch

Ngoài 'Tỳ Bà Hành' , Bạch Cư Dị còn viết bài ' TRƯỜNG HẬN CA '
[ gồm 120 câu], nói về cuộc tình bất hủ giữa ĐƯỜNG MINH HOÀNG và DƯƠNG
QUÝ PHI .