Oct 13, 2024

Thơ dịch

Giản Triều Tiên quốc sứ Du Tập Nhất ,Lý Thế Cẩn
Cố Hương * đăng lúc 05:46:52 AM, Oct 26, 2010 * Số lần xem: 1993
Trích từ THƯ VIỆN TOÀN CẦU :

簡朝鮮國使俞集一,李世瑾

滄海楊塵幾度三,
炎邦自昔宅郊南。
六經以外無他道,
一歲之中熟八蠶。
萬戶魚鹽嘗給足,
四時花草共敷覃。
歸來宣室如前席,
似與觀風助一談。

阮公沆
皇越詩選卷五

Giản Triều Tiên quốc sứ Du Tập Nhất ,Lý Thế Cẩn

Thương hải dương trần kỷ độ tam ,
Viêm bang tự tích trạch giao nam .
Lục kinh dĩ ngoại vô tha đạo ,
Nhất tuế chi trung thục bát tàm .
Vạn hộ ngư diêm thường cấp túc ,
Tứ thời hoa thảo cộng phu đàm .
Quy lai Tuyên Thất như tiền tịch ,
Tự dữ quan phong trợ nhất đàm .

Nguyễn Công Hãng
Hoàng Việt thi tuyển quyển 5


Nguyễn Công Hãng (1680 - 1732 ): tự Thái Thanh 太清 , hiệu Tĩnh Am
靜庵 , người làng Phù Chẩn 扶軫 , huyện Đông Ngàn ( sử Tàu viết Đông Ngạn
東岸 ) , nay là thôn Phù Chẩn, xã Phù Chẩn, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh .
Ông đỗ đệ tam giáp đồng tiến sĩ khoa Canh Thìn niên hiệu Chính Hòa 21 (1700)
đời Lê Hy Tông lúc mới 20 tuổi, nổi tiếng hay chữ .
Ông giữ các chức quan như Đề hình , Thiêm đô ngự sử , Đốc trấn Cao Bằng
(từ tháng 12 năm 1715) , Tả thị lang Bộ Binh , Nhập thị bồi tụng , Thượng
thư , tước Sóc Quận Công , sau thăng Thiếu bảo , kiêm chức Ngự sử đài
chánh chưởng , Thượng thư Bộ Lại , hàm Thái tử thái phó , sau lại thăng Thái
bảo , xếp vào hạng công thần và được cử làm chánh sứ sang nhà Thanh
tháng 4 năm 1718 . Năm 1720, thăng Tham tụng .

Nguyễn Công Hãng được cử làm Thái phó cho thế tử Trịnh Giang – con cả
Trịnh Cương. Thấy Giang bất tài, không có tư cách làm chúa , Nguyễn Công
Hãng đã dâng một mật sớ tâu An Đô vương Trịnh Cương nhận xét
rằng : " Trịnh Giang là người ươn hèn không thể gánh vác được ngôi chúa " .

Nhưng Trịnh Cương chưa kịp suy xét thì mất tháng 10 âm lịch năm 1729 ,
Trịnh Giang là Thế tử lên nối ngôi chúa .

Năm 1732, có người gièm pha ông , tâu với Trịnh Giang việc ông muốn thay
ngôi thế tử trước đây . Vì thế ông bị Trịnh Giang giáng chức tháng 10 âm lịch
năm đó xuống thành Thừa chính sứ Tuyên Quang rồi tìm cách bức tử chỉ sau
một tháng . Năm đó ông 53 tuổi .

Thương hải dương trần kỷ độ tam : ý nói sứ Việt Nam đã hơn 3 lần đổi từ
đường biển , qua đường sông và đường bộ mới đến nơi họp sứ .

Lục kinh : tức : Thi , Thư , Lễ , Nhạc , Dịch , Xuân thu : 6 bộ kinh điển của
nho gia .

Nhất tuế chi trung thục bát tàm : một năm 8 lần tằm trưởng thành
nhả tơ , dệt kén .

Gồm :

Tháng ba : gọi là Hàng Trân tàm 蚢珍蚕
Đầu tháng tư : Chá Tàm 柘蚕
Cuối tháng tư : Nguyên Tàm 蚖蚕
Tháng năm : Ái Trân 爱珍
Cuối tháng sáu : Ái Tàm 爱蚕
Cuối tháng bảy : Hàn Trân 寒珍
Đầu tháng chín : Tứ Xuất Tàm 四出蚕
Tháng mười : Hàn Tàm 寒蚕

Lần nhả tơ thứ hai của tằm được gọi là TRÂN 珍

Tằm tám lần nhả tơ được gọi là 《 Bát bối tàm 八輩蠶 hoặc
Bát kiển tàm 八繭蚕 》

Tham khảo trang :

八辈蚕|词语"八辈蚕" 解释 .

交州記- 日南八繭蚕 .

*******************

Trường yêu kiện phụ thâu phan chiết ,
Tương uỷ Ngô vương BÁT KIỂN TÀM .

Lý Hạ - Nam viên thập tam thủ chi nhị

长腰健妇偷攀折,
将喂吴王八茧蚕。

李贺-南园十三首之二
卷390_75

Cấp túc : phong phú , đầy đủ .

Tuyên Thất : tên điện trong cung Vị Ương , ở đây chỉ cung điện Đại Việt .


Dịch thơ :

Thơ đến quốc sứ Triều Tiên Du Tập Nhất , Lý Thế Cẩn

Hơn ba lần qua biển xanh bụi liễu
Miếu đền xưa vùng đất ấm phương nam
Nền đạo lý dùng sáu kinh làm gốc
Chỉ một năm tám lần chín kén tằm
Cá và muối cho vạn nhà đầy đủ
Suốt bốn mùa xanh tốt cỏ hoa đơm
Chốn cung điện vua tôi như ngày tiệc
Nay bảo cùng các sứ rõ nguồn cơn

Phan Lang

Ý kiến bạn đọc

Vui lòng login để gởi ý kiến. Nếu chưa có account, xin ghi danh.