TRẤN NAM QUAN*

Lý Trần  cựu sự yểu nan tầm

      Tam bách niên lai trực đáo câm (kim)

      Lưỡng quốc bình phân cô lũy diện

      Nhất quan hùng trấn vạn sơn tâm

      Địa thiên mỗi vị truyền văn ngộ

      Thiên cận tài tri giảng trạch thâm

      Đế khuyết hồi đầu bích vân biểu

      Quân thiều nhỉ bạn hữu dư âm

NGUYẼN - DU

                  ( 6 - 5 -  1813 ) 

ẢI NAM QUAN

     Lý Trần chuyện cũ mịt mờ thay

      Năm tính ba trăm đã bấy chầy

      Hai nước phân ranh cô lũy đó

      Một quan trấn giữa vạn sơn đây

      Ở xa tin nhảm nên nghi hoặc

      Sống cận ơn cao mới rõ bày

      Mây biếc chập chùng trông Đế khuyết 

      Nhạc vua còn vẳng ở bên tai.

NGUYỄN MINH THANH dịch 

ẢI NAM QUAN

Lý Trần việc cũ nằm im

      Ba trăm năm trước nay tìm hoang sơ

      Bắc Nam cô lũy chia bờ

      Ải quan trấn giữa mịt mờ trùng sơn

      Xa xăm nào thấu nguồn cơn

      Cận kề mới thấm thâm ơn Cửu trùng

      Trông vời mây biếc Hoàng cung

      Nhạc vua còn đọng bập bùng bên tai.

NGUYỄN - MINH - THANH cảm dịch

      * Trấn Nam Quan, có tên là Ải Nam Quan..., xa xưa vào đời Nhà Hậu Lê còn có tên là Ải Phá Lũy, ở xã Đồng Đăng, huyện Văn Huyên, Lạng Sơn. Năm 1813, Thi Hào Nguyễn Du đi Sứ TQ, ngang qua Ải, Cụ đã làm bài thơ Trấn Nam Quan( thi tập Bắc Hành Tạp Lục ). Căn cứ vào bài thơ Trấn Nam Quan (1813), chúng ta biết được rằng: Ải Nam Quan chính là Phân giới, là Biên cương giữa nước ta và TQ:

                  "" Lưỡng Quốc bình phân cô lũy diện          ( Hai nước phân ranh cô lũy đó )

                      Nhất Quan hùng trấn vạn sơn tâm ""       ( Một quan trấn giữa vạn sơn đây )

              Như vậy câu Sử học đầu đời :"" Nước VN bắt đầu từ Ải Nam Quan đến mũi Cà Mau"" là có cơ sở. Ngoài ra, sự tích Suối Phi Khanh tại Ải Nam Quan, nơi Ô Nguyễn Trãi chia tay cha gìa Nguyễn Phi Khanh năm (1407) cũng đã chứng minh điều đó. Nhưng, bây giờ thì: Ải Nam Quan đã cánh nhạn trong mây...!!!  NMT,GA 2009.