Nguyên tác: Đỗ-Phủ


兵 車 行

杜 甫

車轔轔
馬蕭蕭
行人弓箭各在腰
耶孃妻子走相送
塵埃不見咸陽橋
牽衣頓足攔道哭
哭聲直上干雲霄
道旁過者問行人
行人但云點行頻
或從十五北防河
便至四十西營田
去時里正與裹頭
歸來頭白還戍邊
邊亭流血成海水
武皇開邊意未已
君不聞
漢家山東二百州
千村萬落生荊杞
縱有健婦把鋤犁
禾生隴畝無東西
況復秦兵耐苦戰
被驅不異犬與雞
長者雖有問
役夫敢申恨
且如今年冬
未休關西卒
縣官急索租
租稅從何出
信知生男惡
反是生女好
生女猶得嫁比鄰
生男埋沒隨百草
君不見
青海頭
古來白骨無人收
新鬼煩冤舊鬼哭
天陰雨濕聲啾啾


Binh xa hành

Xa lân lân,
Mã tiêu tiêu,
Hành nhân cung tiễn các tại yêu.
Gia nương thê tử tẩu tương tống,
Trần ai bất kiến Hàm Dương kiều.
Khiên y đốn túc lạn đạo khốc,
Khốc thanh trực thướng can vân tiêu.
Đạo bàng quá giả vấn hành nhân,
Hành nhân đãn vân : điểm hành tần.
Hoặc tòng thập ngũ bắc phòng Hà,
Tiện chí tứ thập tây doanh điền.
Khứ thời lý chánh dữ khỏa đầu,
Qui lai đầu bạch hoàn thú biên.
Biên đình lưu huyết thành hải thuỷ,
Vũ Hoàng khai biên ý vị dĩ.
Quân bất văn: Hán gia sơn đông nhị bách châu,
Thiên thôn vạn lạc sinh kinh kỷ?
Túng hữu kiện phụ bả sừ lê,
Hoà sinh lũng mẫu vô đông tê.
Huống phục Tần binh nại khổ chiến,
Bị khu bất dị khuyển dữ kê!
Trưởng giả tuy hữu vấn,
Dịch phu cảm thân hận!
Thả như kim niên đông,
Vị hưu Quan Tây tốt.
Huyện quan cấp sách tô,
Tô thuế tòng hà xuất?
Tín tri sinh nam ác,
Phản thị sinh nữ hảo.
Sinh nữ do đắc giá tị lân,
Sinh nam mai một tùy bách thảo.
Quân bất kiến Thanh Hải đầu,
Cổ lai bạch cốt vô nhân thu?
Tân quỷ phiền oan, cựu quỷ khốc,
Thiên âm vũ thấp, thanh thu thu.

Đỗ-Phủ

Dịch:

Xe binh sĩ

Xe ầm ầm, ngựa hý vang,
Người đi, cung nỏ, đã mang lưng rồi.
Vợ con, cha mẹ, chẳng rời,
Cầu Hàm, chẳng thấy, bụi thôi mịt mùng.
Níu chân, kéo áo, chẳng ngừng,
Khóc than vang đến mấy từng mây cao.
Bên đường, khách hỏi xôn xao,
Người đi chỉ đáp vị nào kiểm tra.
Mười lăm, phòng bắc Hoàng-Hà,
Đến khi bốn chục, cất nhà khẩn hoang.
Lúc đi được cấp khăn quàng,
Khi về, đầu bạc, vội vàng ra biên.
Biên thuỳ, máu đổ triền miên,
Vũ-Hoàng mở mãi vùng biên không ngừng.
Anh nghe chăng:
Sơn-Đông, trăm huyện ước chừng,
Nghìn thôn, vạn ấp, mọc rừng cây gai.
Cầy bừa, phụ nữ thay trai,
Đông tây, lúa mọc chẳng ngay ngắn gì.
Quân Tần nhẫn nại đuổi đi,
Khiến cho bỏ chạy khác gì gà đâu.
Bậc trên nếu hỏi đuôi đầu,
Kẻ này dám nói một câu hận lòng.
Mùa đông vừa mới đây xong,
Quan-Tây, việc lính chưa mong trở về.
Thuế, quan hối thúc vợ quê,
Lấy đâu mà đóng thuế về cho quan.
Bởi xui, nên mới sinh nam,
Hên, sinh được nữ lo làm lo ăn.
Nữ, còn gả lối xóm gần,
Nam, trăm cây cỏ, vùi thân chốn nào!
Miền Thanh-Hải, chẳng thấy sao,
Xưa nay, xương trắng ai nào thâu đâu!
Cũ và quỷ mới khóc sầu,
Trời mưa mờ mịt, gió đâu ù ù...

Anh-Nguyên