Dịch Thơ: Thướng Hải Vân Quan/Thướng Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan.   Hạ Thái Trần Quốc Phiệt    上海雲關                 THƯỚNG HẢI VÂN QUAN 徐徐十級上山顛     Từ từ thập cấp thướng sơn điên 曾此遊觀熟後先     Tằng thử du quan thục hậu tiên 飄眇空中雲捧日     Phiếu miễu không trung vân phủng nhật 汪洋極處水連天     Uông dương cực xứ thủy liên thiên 身心望仰憑穹壤     Thân tâm vọng ngưỡng bằng khung nhưỡng 氣象高深葢萬千     Khí tượng cao thâm cái vạn thiên 臣分北南惟使命     Thần phận Bắc Nam duy sứ mệnh 勤劳容可答塵涓     Cần lao dung khả đáp trần quyên 陳廷粛                     Linh Đàn  (phiên bản) Trần Đình Túc         Trần Đại Vinh (hiệu đính)                            Giải nghĩa :   Linh Đàn, Trần Đại Vinh LEO LÊN CỬA ẢI HẢI VÂN Từ từ mười bậc cấp lên đến đỉnh núi Từng đến xem xét nơi này, biết ai là trước, ai sau Xa tít trên không, các đám mây nâng mặt trời Mênh mông nơi xa xôi, nước liền với trời Thân và tâm đều được dựa vào bầu trời và mặt đất Không khi và cảnh tượng cao sâu bao trum cả muôn ngàn Phận của bề tôi đi bắc hay nam là do sai khiến Dáng vẻ siêng năng lao nhọc, có thể báo đáp được mảy may.   Dịễn thơ                LÊN ĐÈO HẢI VÂN (thoát dịch)   Lần lên mười bậc mỏi chân trèo Kẻ truớc người sau từng trải leo Nhìn dọc chập chùng mây chắn nắng Trông ngang thăm thẳm nước bao đèo Tâm hồn như thể non mềm mại Thân xác tưởng chừng bé tẻo teo Công cán bắc nam là sứ mệnh Siêng năng, lao nhọc... đáp đền theo.              Hạ Thái Trần Quốc Phiệt                             Jan-2012   ****   上天下第一雄關     THƯỚNG THIÊN HẠ ĐỆ NHẤT HÙNG QUAN  nhị thủ         二首 雄關第一上城邊      Hùng quan đệ nhất thượng thành biên 四顧山河眼豁然      Tứ cố sơn hà nhãn hoát nhiên 堡障獨為關要地      Bảo chướng độc vi quan yếu địa 包羅剩有況漻天      Bao la thặng hữu huống liêu thiên 憑高势可知彊弱      Bằng cao thế khả tri cường nhược 說險人能制萬千      Thuyết hiểm nhân năng chế vạn thiên 世出英雄如用武      Thế xuất anh hùng như dụng võ 不虚形勝古金傳      Bất hư hình thắng cổ kim truyền                    又                  HỰU   (Bài tiếp theo)   持節南行上一遭      Trì tiết Nam hành thượng nhất tao 雄關形勝助詩豪      Hùng quan hình thắng trợ thi hào 山開門户連雲影      Sơn khai môn hộ liên vân ảnh 地起藩籬接海濤      Địa khởi phiên ly tiếp hải đào 天險一夫能敵萬      Thiên hiểm nhất phu năng địch vạn 古城百雉未爲高      Cổ thành bách trĩ vị vi cao 邦家永祝金甌奠      Bang gia vĩnh chúc kim âu điện 臣分奔馳敢告劳      Thần phận bôn trì cảm cáo lao.   陳廷粛                      Linh Đàn (phiên bản) Trần Đình Túc          Trần Đại Vinh (hiệu đính)                              Dịch nghĩa :  Linh Đàn, Trần Đại Vinh   LEO LÊN CỬA ẢI HÙNG TRÁNG BẬC NHẤT CỦA THIÊN HẠ   Bài 1 Cửa ải hùng tráng bậc nhất ở bên thượng thành Nhìn bốn phía non sông, tầm mắt bỗng nhiên mở rộng Riêng là ải ngăn chặn vùng đất xung yếu Bao la lại còn có trời mênh mông Dựa vào chỗ cao, thế có thể biết mạnh yếu Nói về hiểm trở, thì một người có thể địch lại muôn ngàn ngươi Đời đã sinh anh hùng biết dụng võ Không làm hỏng nơi hình thắng đã được truyền tụng xưa nay.   Bài 2  (Hựu – Tiếp theo) Cầm cờ tiết đi phương Nam đã hơn một lần Địa hình hơn hẳn của cửa ải hùng tráng đã giúp cho thơ hào sảng Núi mở ra nhà cửa nối liền với bóng mây Đất dựng nên phên dậu nối tiếp với sóng cả Hiểm trở tự nhiên một người có thể địch muôn người Trăm trượng thành xưa chưa phải là cao Mãi mãi chúc nước nhà vững như âu vàng Phận bề tôi giong ruổi đâu dám nói nhọc nhằn. Diễn thơ: LEO LÊN CỬA ẢI HÙNG TRÁNG BẬC NHẤT CỦA THIÊN HẠ   (thoát dịch)   Bài 1- Cửa ải uy nghi cạnh thượng thành Bốn bề mở rộng hướng nhìn quanh Riêng làm nút chặn tăng hòa khí Chung được nơi ngăn giảm chiến tranh Dựa điểm dương oai bày trí mở... Thừa cơ ẩn sức triệt mưu bành... Anh hùng dụng võ nên hào kiệt Truyền tụng xưa nay đã rạng danh.                                         Bài 2- Khí tiết trời Nam trải một vùng Cảnh quan hùng vĩ ý thơ lung Núi xây nhà cửa mây vần vủ Đất dựng dậu phên sóng chập chùng Hiểm trở tự nhiên, nhất địch vạn An toàn thanh thoát, tín thông trung Mâm vàng chúc nước nhà an lạc Gian khổ bề tôi quyết tới cùng.                Hạ Thái Trần Quốc Phiệt                             Jan-2012       Đỉnh đèo Hải Vân cũng là địa giới của hai tỉnh Thừa Thiên và Quảng Nam, theo phân ranh của VNCH trước 75, nay là tỉnh Thừa Thiên và thành Phố Đà Nẵng. Hải Vân Quan là công trình được xây dựng vào thời nhà Trần và trùng tu vào thời vua Minh Mạng nhà Nguyễn (năm 1826)...   Hải Vân Quan Mặt chính của cổng hướng về tỉnh Thừa Thiên với tấm bảng khắc 3 chữ "Hải Vân Quan", còn mặt sau hướng về thành phố Đà Nẵng với 6 chữ "Thiên hạ đệ nhất hùng quan". Theo sử liệu của Nguyễn triều vua Minh Mạng trong chuyến tuần du phía Nam đã dừng chân nơi này và đặt tên là ""Thiên hạ đệ nhất hùng quan".   Hải Vân Quan được xây với tường dày kiên cố, cao gần 500 mét so với mực mặt nước biển, dưới có vòm cổng lớn, trên là một tầng có cửa sổ để quan sát, nhiệm vụ phòng thủ cho kinh thành Huế.   Riêng tôi, người từng ở lại qua đêm trong vòm dưới của Hải Vân Quan, khi mà chuyến xe của tôi không thể đổ đèo vì cầu Lăng Cô bị tạm thời trở ngại, chúng tôi phải ở lại trên đèo, may là gặp anh bạn  đang là đơn vị trưởng phòng thủ nơi đây, tôi được nghỉ lại trong phòng chỉ huy cùng anhmbạn, một dịp lý thú để thưởng lãm cảnh chiều, đêm và rạng ngày trên đỉnh đèo Hải vân.   Ghi chú của Trần Quốc Phiệt