Bách chu 5 (Khổng Tử - 孔子, Trung Quốc)
Thể thơ: Kinh thi (thời kỳ: Đời Chu về trước)
Đã được xem 157 lần

柏舟 5

日居月諸，
胡迭而微？
心之憂矣，
如匪浣衣。
靜言思之，
不能奮飛。

Bách chu 5

Nhật cư nguyệt chư,
Hồ điệt nhi vi.
Tâm chi ưu hĩ!
Như phỉ hoãn y,
Tịnh ngôn tư chi,
Bất năng phấn phi.

Thuyền bách 5 (Người dịch: Tạ Quang Phát)

Thế là nhật nguyệt hai vừng,
Luân phiên mờ khuyết số phần đồng nhau.
Lòng ta uất ức sầu đau,
Áo dơ không giặt khác nào nữa đây ?
Lặng yên nằm nghĩ đắng cay,
Hận lòng chẳng thể thoát bay vẫy vùng.


-dịch nghĩa

Mặt trời mặt trăng,
Luân phiên nhau mờ khuyết.
Lòng ưu sầu,
Như mặc cái áo dơ không giặt.
Lúc thanh tịnh trong ban đêm tưởng nhớ lại,
Thì hận lòng không thể phấn chấn lên mà bay thoát đi nơi khác.



Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc tỷ.

cư, chư: đều là tiếng ngữ từ, tiếng đưa xuôi theo câu nói.
điệt: lần lượt thay đổi.
vi: thiếu, khuyết.
phỉ noãn y: áo dơ không giặt.
phấn phi: chim tung cánh phấn khởi bay vút đi.

Nói rằng mặt trời lúc nào cũng phải sáng, còn mặt trăng thì có lúc khuyết mờ. Cũng như vợ chính phải được tôn trọng, còn các hầu thiếp phải thấp kém. Mà nay, các hầu thiếp, ngược lại, được hơn vợ chính. Ấy là mặt trời mặt trăng luân phiên nhau mờ khuyết. Quá ưu sầu đến phiền oán, mà tối tăm hôn loạn, như mặc cái áo dơ không giặt và hận lòng không thể phấn khởi mà bay lên đi.

***
*