Lão nói sẽ xóa sạch nợ cho người nông dân ngay nếu ông gả con gái cho lão. Hai cha con người nông dân nghe thấy thế thì hoảng sợ. Lão già chủ nợ liền đưa ra ý kiến hãy để cho trò may rủi định đoạt số phận. Lão nói với hai cha con rằng lão sẽ đặt vào túi tiền rỗng một viên sỏi trắng và một viên sỏi đen, rồi cô gái sẽ bốc thăm để rút một trong hai viên sỏi ra khỏi túi.

1) nếu cô bốc phải viên đen, cô sẽ làm vợ lão và nợ của cha cô được xóa sạch

2) nếu cô bốc phải viên trắng, cô sẽ không phải làm vợ lão và nợ của cha cô cũng được xóa sạch luôn

3) nếu cô từ chối không bốc thăm, cha cô sẽ bị cầm tù

Họ nói chuyện này với nhau trước cửa nhà ông nông dân, và trên mặt đất ngay tại đó có đầy sỏi. Lúc còn đang nói thì lão già xấu xí cúi xuống nhặt hai hòn sỏi. Khi lão nhặt sỏi, cô gái tinh mắt để ý thấy lão đã lượm hai viên sỏi đen bỏ vào túi. Nhưng cô không nói gì. Rồi lão già chủ nợ yêu cầu cô gái cho tay vào túi để bốc thăm.

Hãy thử hình dung một chút bạn sẽ làm gì nếu bạn có mặt ở đó. Bạn sẽ khuyên cô gái làm điều gì? 

Nếu ta phân tích kỹ, sẽ có 3 khả năng :

1) cô gái phải từ chối bốc thăm 

2) cô gái phải lôi hai viên sỏi đen ra khỏi túi để cho thấy là lão già đã ăn gian 

3) cô gái phải bốc thăm ra một viên sỏi đen và hy sinh chịu lấy lão già để tránh cho cha mình cảnh tù tội

Hãy suy nghĩ giây lát về tình huống này.

Câu chuyện này có mục đích cho bạn thấy sự khác biệt giữa tư duy lô-gíc và tư duy gọi là “ngoài lề”. Trường hợp của cô gái không thể giải quyết một cách công minh với loại tư duy lô-gíc truyền thống. Hãy nghĩ đến hậu quả của mỗi lựa chọn. Vậy bạn sẽ làm gì? 

Còn đây là điều cô gái đã làm:

   Cô cho tay vào túi bốc thăm và cô rút ra một viên sỏi, nhưng cô lóng cóng đánh rơi nó ngay xuống đất mà chẳng ai kịp thấy, lập tức nó bị lẫn lộn với vô số những viên sỏi khác trên mặt đất.

Cô bèn la lên: “Ôi, tôi thật vụng về! Nhưng không sao, nếu tôi lấy viên sỏi còn lại ra thì mọi người sẽ thấy ngay là tôi đã bốc thăm trúng viên nào trước thôi mà!”

Vì viên còn lại mầu đen, viên đầu tiên đã bốc thăm chỉ có thể là trắng. Và vì lão già chủ nợ không dám xưng thú sự gian manh của mình, cô gái đã khiến một tình huống dường như vô vọng có được kết cục rất có lợi. 

Bài học cùa câu chuyện này: 

    Phần lớn những vấn đề phức tạp đều có giải đáp.

    Chỉ vì ta không luôn biết nhìn sự việc dưới đúng góc độ mà thôi.

        ( Sưu Tầm)