( 1954 - 1975 )
Nhân sự đa thác ngỗ
Vĩnh quân dữ tương vương*
                               Đỗ Phủ
 
Chiến tranh, ôi chiến tranh !!
trùng trùng... chung khổ nạn
Xót xa những đoá hoa tàn  
đang độ phơi phới Xuân sang...
 
Những goá phụ vô danh
Những ngậm ngùi tuổi xanh
Những bóng đêm cô đơn
Những phòng không gối chiếc
Những nỗi buồn miên man 
Những đớn đau chất ngất cao vời Trường Sơn
Những dòng nước mắt dằng dặc tủi hờn
lặng lẽ chảy vào tim
như sông Dabla** chảy ngược
Nhưng, 
Có mấy ai quan tâm:
Những hy sinh thầm lặng và vô biên can trường ?!
 
Hỡi,
Những người chưa bao giờ nhận huy chương 
tưởng lục
một lần tôn vinh
Song, 
Vẫn âm thầm dựng mộ bia trong tâm đời đời
Những goá phụ trung trinh 
vạn lần đáng kính  
Chiều chiều thơ thẩn bên hiên
Mùa thu mái tóc cõi riêng ngùi ngùi !!
 
Tại những chiến trường xưa... 
Bây giờ đã biến thành rừng 
biết bao lần hoa nở
Nhưng lòng goá phụ không bao giờ nở hoa
mà hoá đá 
Những Hòn Đá Vọng Phu 
 
Ôi !
Những góa phụ với cõi lòng tan nát:
Chồng hy sinh nơi biên cương: 
những tiền đồn Côn Thiên, Ben Hét, Đắc Tô...
Chồng bỏ thân chốn chiến trường:
Chương Thiện, An Lộc, Hạ Lào...
Chồng vuì thây ngoài biển thẳm:
Hoàng Sa hải đảo...
Chồng chết dấp trong các trại tù khổ sai:
Thanh Chương, Thanh Cẫm, Nam Hà...
Chồng những viên chức xã, ấp, ... bị sát hại
Chồng vượt biển chui vào bụng cá
Chồng vượt biên thân đã rã rừng...
Vẫn âm thầm nuôi dạy 
con thơ
có đứa chưa lọt lòng Mẹ
cho đến lớn khôn, học hành thành đạt
Họ, 
Những mạch nước ngầm
âm thầm 
thấm sâu vào lòng đất
cho hoa lá xinh tươi...
Họ,
Những hạt sương mai dịu dàng
ươm mát những cánh phong lan 
cho mượt mà hương toả
 
Hỡi, 
Những viên ngọc quí vô giá 
Những đoá hoa tàn hương không tan 
Những ánh sao ngoài biển cả 
Trên khung trời lồng lộng mênh mông
Xin nghiêm mình kính cẩn dâng: 
Những vòng Nguyệt Quế 
quàng lên những Hòn Đá Vọng Phu.
 
Lửa binh dù đã lâu rồi
Vô vàn khổ nạn còn ngồi đâu đây !!!
 
                 Nguyễn Minh Thanh
                       ( Mùa Quốc Hận 2013 )
 
* Kiếp người ôi dang dở
  Đời đời thương nhớ nhau !!
Trong bài Tân Hôn Biệt, Đỗ Phủ
** Sông Dabla dài 157 km khởi nguồn rặng Trường Sơn. Không như những dòng sông khác chảy từ Tây sang Đông. Ngược lại, dòng Dabla chảy từ Đông sang Tây ngang qua thị xã KonTum rồi đổ ra sông Sê San vòng vèo sang Campuchia và hoà mình vào Cửu Long giang ra biển Đông.