Nguyên tác chữ Nho: XUÂN DẠ

春夜
黑夜韶光何處尋，
小窗開處柳陰陰。
江湖病到經時久，
風雨春隨一夜深。
羈旅多年燈下淚，
家鄉千里月中心。
南臺村外龍江水，
一片寒聲送古今。

NGUYỄN DU (1765 - 1820), tự Tố Như, hiệu Thanh Hiên, biệt hiệu Hồng Sơn Hiệp Lộ, người Hà Tỉnh, con cụ Nguyễn Nghiễm.Ông Nguyễn Du làm chức quan nhỏ dưới đời Lê Trung Hưng.Nhà Lê Trung Hưng mất ngôi, Ông ở ẩn. Vua Gia Long biết ông có tài , triệu ra phong quan, có lần đi sứ sang Trung Hoa,ngang qua aỉ Nam Quan(1813) Ông đã làm bài thơ"Trấn Nam Quan" bằng chữ Nho tả cảnh:" Lưỡng quốc bình phân cô lũy diện, Nhất quan hùng trấn vạn sơn tâm".Trong Truyện Kiều mô tả lúc Từ Hải trước khi ra hàng, có câu:

" Bó thân về với triều đình
Hàng thần lơ láo phận mình ra đâu? "

Phải chăng đây chính là tâm sự của chính Ông " Hàng thần lơ láo !! " Ông dùng chữ" lơ láo " thật là tuyệt vời..!! Ông để lại rất nhiều tác phẩm văn học gía trị. Nổi bật là Truyện Kiều, nay đã được dịch ra nhiều thứ tiếng.Bài thơ Xuân Dạ của cụ Nguyễn Du sau đây nói lên tâm sự của ông ban đêm xa quê:

PHIÊN ÂM: XUÂN DẠ

Hắc dạ thiều quang hà xứ tầm?
Tiểu song khai xứ liễu âm âm.
Giang hồ bệnh đáo kinh thì cửu,
Phong vũ xuân tuỳ nhất dạ thâm.
Kỳ lữ đa niên đăng hạ lệ,
Gia hương thiên lý nguyệt trung tâm.
Nam Đài thôn ngoại Long giang thuỷ,
Nhất phiến hàn thanh tống cổ câm (kinh).

NGUYỄN DU

PHIÊN DỊCH: ĐÊM XUÂN

Đêm đen nào thấy ánh xuân hồng
Rặng liễu mơ màng trước chấn song
Bịnh trải đường dài xao xuyến dạ
Xuân về đêm quạnh xót xa lòng
Bao năm đất khách bên đèn khóc
Nghìn dặm quê nhà dưới nguyệt trông
Ngoài xóm Nam Đài Long thủy chảy
Cổ kim sóng lạnh cuốn chung dòng..!!

NGUYỄN MINH THANH cẩn dịch

ĐÊM XUÂN

Đêm đen nào thấy Xuân hồng
Mấy cành liễu rũ trước song mơ màng
Bịnh tình dai dẳng nào an
Gío mưa canh vắng thở than một mình
Đèn chong ngấn lệ lung linh
Trăng treo phương cũ niệm tình thiết tha
Nam Đài Long Thủy xa xa
Cổ Kim sóng cuộn phôi pha chung dòng...!!

NGUYẼN MINH THANH cẩn dịch
GA,7 - 2010