THÔI HỘ , sống vào đời Đường Đức Tông , không rõ năm sanh, tử; tên chữ Ân Công, làm chức Lĩnh Nam Tiết Độ sứ.Ông có bài thơ rất nỗi tiếng là để đời là bài: Đề Đõ Thành Nam Trang (Đề Tích Sở Kiến Xứ).Chuyện xưa chép: Thôi Hộ, thi rớt,buồn quá,vào tiết Thanh Minh đi lang thang giải khuây...
Khi đi ngang qua trang viện chợt thấy bên trong rào thấp thoáng bóng giai nhân lẫn với hoa đào đang rộ nở;Ông vờ xin nước uống.Người đẹp đem cho, từ gĩa. Năm sau, cũng đúng ngày đã gặp giai nhân, Ông lại du xuân.Khi ngang qua nhà người đẹp năm xưa, nhìn mãi không thấy bóng hồng, chỉ có hoa đào phơ phất y như mùa xuân trước.Buồn tình, Ông viết bài thơ rồi cài lên cổng rào.Người đẹp từ quê ngoại trở về đọc bài thơ, thất tình, sinh bịnh ,chết...!!!. Ngay đang khi liệm xác người ngọc, Thôi Hộ tình cờ lại đến đúng lúc, tỏ rõ nguồn cơn, Ông xin phép gia chủ cho khấn nguyện đôi lời..!! Lạ thay sau khi khấn xong ,người đẹp tĩnh dậy. Nghĩ rằng thiên duyên tiền định,gia đình cho phép hai người kết hợp phu thê! Tuyệt diệu..!! Trong Truyện Kiều của cụ Nguyễn Du, lúc Kim Trọng thọ tang chú, từ Liêu Dương trở về tìm lại nhà cũ thămThúy Kiều có câu:

Trước sau nào thấy bóng người
Hoa đào năm ngoái còn cười gío đông

Chính là điển tích này.Và sau đây là bài thơ: ĐỀ ĐÔ THÀNH NAM TRANG ( ĐỀ TÍCH SỞ KIẾN XỨ )

題都城南莊
去年今日此門中,
人面桃花相映紅;
人面不知何處去,
桃花依舊笑冬風.

Phiên âm

ĐỀ ĐÔ THÀNH NAM TRANG

Khứ niên kim nhật thử môn trung
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông* phong

THÔI HỘ

THƠ ĐỀ Ở TRẠI PHÍA NAM ĐÔ THÀNH**

Cửa này năm ngoái cũng hôm nay
Đào thắm màu hoa đua má ai
Mặt ngọc bây giờ đâu chẳng thấy
Hoa đào giỡn gío mãi cười say.

NGUYỄN MINH THANH dịch

THƠ ĐỀ Ở TRẠI PHÍA NAM ĐÔ THÀNH

Cửa này năm ngoái hôm nay
Hoa đào chen với má ai ửng hồng
Bây giờ nơi cửa vắng không
Hoa đào đùa đẩy gío đông cợt cười

NGUYỄN MINH THANH dịch

* Có chỗ cho là Xuân phong,vì TH đi chơi tiết Thanh Minh
**Lạc Dương:kinh đô đời Nhà Đường