Thơ Hán Nôm Trần Đình Túc Diễn thơ Việt ngữ: Hạ Thái Trần Quốc Phiệt       送起議输林典簿武台維光之新安教授   TỐNG KHỞI PHỤC HÀN LÂM ĐIỂN BẠ VÕ ĐÀI DUY QUANGCHI TÂN AN GIÁO THỌ   人生三萬六千日      Nhân sanh tam vạn lục thiên nhật, 世路白可究,             thế lộ bất khả cứu 過隙光阴之歲華,     quá khích quang âm chi tuế hoa 窮通得丧無終極,     cùng thông đắc táng vô chung cực,   吾友十年持一官,     ngô hữu thập niên đắc nhất quan,  提擭書劍之新安      đề huề thư kiếm chi Tân An, 此地家鄉亦近使,     thử địa gia hương diệc cận tiện, 况是官司清且閑,     huống thị quan ty thanh thả nhàn, 閑餘好作十年計      nhàn dư hảo tác thập niên kế, 豊如樹萱與樹李,     vô như thụ huyên dữ thụ lý, 樹萱不以忘憂思,     thụ huyên bất dĩ vong ưu tư, 樹李不以托蔭疵      thụ lý bất dĩ thác ấm tí, 閑如好作百年計,     nhàn như hảo tác bách niên kế, 圣人流俸在非人,     thánh nhân lưu trạch tại hóa nhân, 非人道義爲之庶,     Hóa nhân đạo nghĩa vi chi căn, 庶幾堯舜之君民      thứ cơ Nghiêu Thuấn chi quân dân, 清君看我南山水      thỉnh quân khan ngã Nam sơn thủy, 右之龍迢遞千里,至此止 Hữu chi long điều đệ thiên lý, chí thử chỉ. 嶽讀鐘灵秀氣饒      Nhạc độc chung linh tú khí nhiêu,   就論高深一山水,     Tựu luận cao thâm, nhất sơn thủy,     擁後巍龍一座山      Ủng hậu nguy nhiên, nhất tòa sơn 炤泰當前一大觀,     Chiếu thái đương tiền nhất đại quan, 詩多鋪奇呈異率      thi đa phô kỳ trình mỹ giả, 星羅島,嶼鎮波澜     tinh la đảo dữ trấn ba lan, 功臣将相出之間,     công thần tướng tướng xuất chi gian 彪炳勳名壹募在      bưu bính huân danh nhất mộ tại 六省之風當豪邁      Lục Tỉnh chi phong thường hào mại, 六省之士當節慨      Lục Tỉnh chi sĩ đương tiết khái 得之風氣在居多      đắc chi phong khí tại cư đa   兼之學力更慎嘉      kiêm chi học lực cánh thận gia,  嚼咀六藉尽菁華      tước trớ lục tịch tận tinh hoa, 苜蓿盤中有真味      mục túc bàn trung hữu chơn vị, 江南之橘北爲枳      giang nam chi quất bắc vi chỉ, 人性推移殆若是      nhân tánh thôi di đãi nhược thị 當将理學淑人心      đương tương lý học thục nhân tâm 藻思波楊無法事      tảo tư ba dương vô pháp sự, 勉能壹綫無苟爲      miễn năng nhất giáo vô cẩu vi, 庶幾可以答鴻施      thứ cơ  khả dĩ đáp hồng thí 勉能終身海不倦      miễn năng chung thân hối bất quyện, 庶幾不以爲人師      thứ cơ bất dĩ vi nhân sư 請君看師師隋隋      thỉnh quân khán sư tế tế tùy 廟堂才德皆爲公輔噐 miếu đường tài đức giai vi công phụ khí, 苍生引飲望爲霖      thương sanh dẫn ẩm vọng vi lâm, 九重宵旰殷求治      Cửu trùng tiêu cán ân cầu trị, 矱未能上揆君下寔用thẩn vị năng thượng quỹ quân, hạ thực dụng, 何須懷書叩帝閽      hà tu hoài thư khấu đế hôn, 又未能上格君心下澤民hựu vị năng thượng cách quân tâm hạ trạch dân, 何須逐隊向公門      hà tu trục đội hướng công môn, (式召以板牒請留會識得降破及) (Võ công dĩ đầu diệp thỉnh lưu hội thí đắc giáng cố cập) 抱膝長唫道自尊      bão tất trường ngâm đạo tự tôn, 窮通得丧何足論      cùng thông đắc táng hà túc luận, 吾人千祀締夙期      ngô nhân thiên tự đế túc kỳ, 意氣相傾毋別語      ý khí tương khuynh vô biệt ngữ, 近則風晨月夕間      cận tắc phong thần nguyệt tịch gian, 遠則寒雲春樹思      viễn tắc hàn vân xuân thụ tứ, 凡事术吾方寸間      phàm sự cầu ngô phương thốn gian, 隨在居行各自安      tùy tại cư hành các tự an, 茫此無盡即彊健      tòng thử vô vi tức cường kiện,  歲寒松栢静相看     tuế hàn tùng bách tĩnh tương khan….   陳廷粛                      Phiên bản Linh Đàn (Sài Gòn) Trần Đình Túc          * Bài này thuộc thể “Nhạc phủ” (tương tự như bài “Tương tiến tửu” của Lý Bạch)     Dịch nghĩa: Trần Đại Vinh (Huế)     TIỄN HÀN LÂM ĐIỂN BẠ VÕ DUY QUANG ĐI LÀM GIÁO THỤ TÂN AN     Cõi đời ba vạn sáu ngàn ngày, Đường đời chẳng lẽ không nghiên cứu tìm tòi Tháng ngày tuổi trẻ sẽ trôi qua nhanh Cùng thông được mất không có kết thúc, Bạn tôi mười năm mới được một chức quan, Đem theo sách và gươm đến Tân An Nơi đây cũng gần gũi với làng quê Huống chi lại giữ chức quan trong sạch và nhàn hạ Lúc nhàn lại ưa làm kế hoạch mười năm Không giống như trồng hoa hiên và hoa mận Trồng hoa hiên có thể quên lo lắng Trồng hoa mận có thể nương nhờ che chở Lúc nhàn hạ thường muốn làm mưu kế trăm năm Thánh nhân để lại ơn đức trong việc giáo hóa người Giáo hóa người là đạo nghĩa gốc rễ Cốt cho vua và dân được như Nghiêu Thuấn Mời anh hãy ngắm dòng nước ở núi Nam Nhánh long bên phải kéo dài ngàn dặm, đến đây thì dừng Núi và sông đã un đúc tạo nên khí tốt Khiến cho người bàn luận non và nước cao sâu Nâng ở phía sau trỗi cao một tòa núi Soi sáng phía trước thật đáng ngắm trông Thơ nhiều bài phô vẻ lạ và trình nét đẹp Sao đã giăng ra nơi các hòn đảo, ngăn chận làn sóng Các bề tôi có công, tướng võ tướng văn đã ra đời tại đây Sáng tỏ công lao ở nơi này Phong cách của người lục tỉnh chuộng hào sảng Kẻ sĩ của lục tỉnh chuộng khí tiết khẳng khái Nhiều người đã thấm nhuần được phong khí này Lại còn có học lực tốt đẹp Đã nhai và nuốt kinh điển thấu rõ tinh hoa Trong mâm rau mục túc đã có mùi vị thực sự Quýt ở Giang Nam nhưng trở thành bòng ở Giang Bắc Tính người thay đổi cũng như vậy Đã từng có nên lý học thấm nhuần lòng người Ý của văn như làn sóng, không liên quan gì đến pháp luật Gắng gỏi giáo hóa không làm cẩu thả Cốt cho báo đáp được ơn lớn Gắng gỏi suốt đời dạy người không mỏi Cốt cho có thể làm bậc thầy của người Mời anh hãy ngắm nhìn vị thầy Tài đức ở chốn miếu đường đều giúp cho anh thành tựu Dân đen được uống giọt mưa ngọt Đấng cửu trùng sớm hôm cũng mong được yên trị Thế mà trên thì chưa giúp cho vua, dưới thì chưa thực dụng Cớ sao lại ôm sách hỏi ở cửa vua Lại chưa thể trên thì thay đổi lòng vua, dưới ban ơn cho dân Làm sao lại cứ xếp hàng tới cửa công   (ngài họ Võ dâng thư xin lưu lại dự hội thí vì thế bị giáng, nên nói vậy) Đành ôm gối ngâm dài đạo tự tôn của mình Việc cùng thông được mất sao lại đủ để bàn luận Chúng ta mười năm đã được hẹn sẵn Ý khí đã tỏ rõ với nhau không nói gì hơn Gần thì gió sớm hay giữa đêm trăng Xa thì nghĩ đến đám mây lạnh và khóm cây xuân Phàm mọi việc mong ta trong gang tấc Tùy theo việc đi hay ở mỗi người tự yên với mình Từ đó không gì không được khỏe mạnh Như vào năm lạnh lẽo hãy thử ngắm trông cây tùng cây bách.     Diễn thơ:  Hạ Thái Trần Quốc Phiệt (Cali, USA)       TIỄN HÀN LÂM ĐIỂN BẠ VÕ DUY QUANG ĐI LÀM GIÁO THỤ TÂN AN     (phóng tác)   Cõi đời ba vạn sáu ngàn ngày Phá lệ tầm nguyên có lẽ hay Thấm thoắt thời gian qua tuổi trẻ Cùng thông được mất, bụi tro bay   Có bạn mười năm một chức quan Mang theo kiếm sách đến Tân An Nơi đây gần gũi làng quê đẹp Giữ chức quan lành, thượng sách nhàn   Có nhàn ưa hoạch định mười năm Không giống trồng hiên mận khó khăn Hiên mận không chừng quên bón xới Nương nhờ che chở khí trời chăng.   Lúc nhàn thường muốn kế trăm năm Ơn đức thánh nhân giáo hóa rằng: Cố gắng làm người trong đạo nghĩa, Được như Nghiêu Thuấn quý sao bằng   Hãy ngắm xem dòng nước núi Nam Nhánh rồng bên phải rẻ nhành sang   Núi sông chân khí dày un đúc  Bàn luận giang san chuyện bạt ngàn   Nâng ở phía sau núi một tòa Sáng soi đằng trước dáng nhìn xa Nhiều bài thơ diễn ca hoàn hảo Sao chiếu sóng tràn hải đảo xa   Trung thần văn võ gốc nơi này Sáng tỏ công lao tại chốn đây Phong cách hào hoa người Lục Tỉnh Tinh thần khẳng khái kết tinh dày   Tính nết dân gian đã thấm nhuần Thêm vào lực học đủ mười phân Tinh hoa kinh điển càng thông suốt Cốt cách thiện toàn tất đắc nhân   Bòng Giang Bắc gốc tận Giang Nam Thay đổi tình người tất phải cam Lý học thấm nhuần thừa sức rõ Văn như sóng - luật chẳng liên quan   Giao hóa nhuần tâm, việc kỹ càng Cốt là báo đáp được ơn ban Suốt đời dạy dỗ người không mỏi Chủ yếu nơi thầy bậc đảm đang   Mời bạn nhìn kia một vị thầy Miếu đường tài đức tạo người hay Dân đen được uống dòng mưa ngọt Đấng cửu trùng mong, quý hóa thay! Vua chưa được giúp, dưới chưa dùng Cửa khuyết sắp hàng ôm sách dâng Ôm gối tự tôn  mình trọng đại Cùng thông mất được luận sao cùng   Hẹn sẵn mười năm với chúng ta Rõ nhau ý khí nói ra là: Gần thì gió sớm, đêm trăng sáng Xa nghĩ mây xanh lạnh bóng tà   Chờ ta mọi việc trong gang tấc Đi ở tùy theo ý mỗi người Thanh thản tại tâm, thân khỏe mạnh Như năm lạnh lẽo ngắm tùng tươi. Hạ Thái Trần Quốc Phiệt              Feb-2016 Trích trong bộ Tiên Sơn Thi Tập của Hiệp Biện Đại Học Sĩ Trần Đình Túc đã phát hành: Cali, USA và nhiều nơi.