Thủ Khoa Huân và Tuyệt Mệnh Thi ( Thơ Tuyệt Mạng  )

    Thơ Tuyệt Mạng

Gian nan vó ngựa diệt thù chung
Chỉ tại thua binh mạng phải cùng   
Hãy lắng nghĩa trung lưu vũ trụ
Chớ đem thành bại luận anh hùng
Nổi xung giặc dữ kinh hồn khắp
Liều thác thân tàn rạng tiếng chung
Sóng nước Mỹ Tho pha máu đỏ
Gío Thu chiều úa nhuộm cồn Rồng..!!

                  Nguyễn Minh Thanh cẩn dịch
Chuyển dịch từ nguyên tác Tuyệt Mệnh Thi của Thủ Khoa Huân

絕命詩
汗馬難堪為國仇，
只因兵敗致身休。
英雄莫把贏偷論，
宇宙長看節義留。
無怖以驚胡虜魄，
不降甘斷將君頭。
當年萩水波流血，
龍島秋風起暮愁。

Tuyệt Mệnh Thi         
                  
Hãn mã nan kham vị quốc cừu,
Chỉ nhân binh bại trí thân hưu.
Anh hùng mạc bả doanh thâu luận,
Vũ trụ trường khan tiết nghĩa lưu.
Vô bố dĩ kinh Hồ lỗ phách,
Bất hàng cam đoạn tướng quân đầu.
Ðương niên Tho thuỷ ba lưu huyết,
Long đảo thu phong khởi mộ sầu.

                                    T. K.  HUÂN   

Phụ chú:

Thủ Khoa Huân tức Nguyễn Hữu Huân ( 1830 - 1875 ), người Định Tường, nay tỉnh Tiền Giang.
Ông đổ đầu khoa thi Hương dưới triều Tự ̣Đức năm 1852 nên thường gọi : Thủ Khoa Huân. Là sĩ phu yêu nước đã chiêu mộ nghĩa binh kháng Pháp. Binh bại, bị giặc bắt.
Giặc Pháp dùng bả vinh hoa dụ hàng. Ông khẳng khái từ chối, bị giặc hành hình. Ông bình thản, trước khi mất  đã để lại Tuyệt Mệnh Thi...
Có chỗ nói Tuyệt Mệnh Thi ghi trên, Ông làm để tiếc thương lãnh tụ nghĩa binh Trần Xuân Hoà bị giặc Pháp bắt năm 1862 và đã cắn lưỡi tuẫn tiết!
Không phải Ông làm cho chính Ông.