+++++++

Vương Cung 王恭 (1343-?), tự An Trọng 安仲, cũng viết An Trung 安中, quê Sa Đê
沙堤, Trường Lạc 長樂 (nay là thôn Trần Đôn Đầu 陳墩頭村, trấn Kim Phong 金峰鎮,
Phúc Châu 福州, Phúc Kiến 福建), tự hiệu Giai Sơn tiều giả 皆山樵者, người đời
thường gọi Vương điển tịch 王典籍, một trong Mân Trung thập tài tử 閩中十才子.
Vương Cung nhà nghèo, thời trẻ đi giang hồ, trung niên ẩn cư tại núi Thất Nham
七巖山, làm tiều phu hơn 20 năm. Giỏi thơ văn, cùng Cao Bính 高棅, Trần Lượng 陳
xướng hoạ, nổi danh một thời. Thi nhân Vương Xưng 王偁 từng viết “Giai Sơn tiều
giả truyện 皆山樵者傳” nói về Vương Cung. Năm 1404 ( Vĩnh Lạc nhị niên 永樂二年
triều Minh) được tiến cử làm Hàn Lâm đãi chiếu 翰林待詔, biên soạn Vĩnh Lạc đại
điển 永樂大典, năm 1407 viết xong, thụ chức Hàn Lâm điển tịch 翰林典籍. Không
lâu từ quan về quê, thơ ông lời lẽ phong phú, mỗi lần hạ bút viết cả trăm chữ,
uyển chuyển thê lương, nhiều ẩn dụ thâm trầm. Sáng tác có “Bạch vân tiều xướng
tập 白雲樵唱集” 4 quyển, “Thảo trạch cuồng ca 草澤狂歌” 5 quyển, “Phượng đài
thanh khiếu 鳳臺清嘯”...

+++++++

+++++++

Giá cô

Lục thụ tàn xuân ngoại,
Song phi cẩm dực tề.
Trường Sa hữu thiên khách,
Mạc hướng vũ trung đề.

Vương Cung

+++++++


鷓鴣

綠樹殘春外，
雙飛錦翼齊。
長沙有遷客，
莫向雨中啼。

王恭
詩詞索引王恭-五絶1

+++++++


Chim giá cô

Xuân tàn ngoài dãy cây xanh,
Thoáng đôi cánh gấm song hành cùng bay.
Trường Sa có khách đi đày,
Đừng kêu dưới lớp mưa ray rứt buồn.

phanlang

+++++++

+++++++

Vọng thu nguyệt


Vọng thu nguyệt,
Tại gia kiến nguyệt như đẳng nhàn.
Kỷ độ thiên nhai vọng thu nguyệt,
Minh nguyệt tuy đồng phi cố sơn.
Cử đầu vấn minh nguyệt,
Cổ vãng kim lai kỷ viên khuyết.
Minh nguyệt như hữu ngôn,
Vấn ngã thiếu niên kim bạch phát.
Quân bất kiến,
Phần thuỷ thu phong hồng nhạn lai,
Nghiệp trung ca vũ tận thương đài.
Ưu hoan chỉ vấn kim thì nguyệt,
Tằng chiếu ly cung dữ lộ đài.
Kim nguyệt ưng tương cổ nguyệt đồng,
Cổ nhân kim tại cửu tuyền trung.
Thuỳ ngôn kim túc Tây Lăng hạ,
Bất kiến lưu quang đáo tử cung.

Vương Cung

+++++++

Phần thuỷ thu phong hồng nhạn lai:
Nhắc cảnh thu buồn trên sông Phần, nhạn hồng tránh lạnh từ miền quan ải bay về
nam, như trong bài "Thu phong từ 秋風辭" của Hán Vũ Đế 漢武帝:

Thu phong khởi hề bạch vân phi,
Thảo mộc hoàng lạc hề nhạn nam quy.
秋風起兮白雲飛，
草木黃落兮雁南歸。

Nghiệp Trung 鄴中:
Tức Nghiệp Thành, đô thành của Ngụy 魏 (Tào Tháo) thời Tam Quốc, thuộc huyện
Lâm Chương 臨漳縣, tỉnh Hà Bắc 河北省.

Tây Lăng 西陵:
Lăng mộ của Tào Tháo 曹操, tại phía tây huyện Lâm Chương, tỉnh Hà Bắc.

+++++++


望秋月


望秋月，
在家見月如等閒。
幾度天涯望秋月，
明月雖同非故山。
舉頭問明月，
古往今來幾圓缺。
明月如有言，
問我少年今白髮。
君不見，
汾水秋風鴻雁來，
鄴中歌舞盡蒼苔。
憂歡只問今時月，
曾照離宮與露台。
今月應將古月同，
古人今在九泉中。
誰言金粟西陵下，
不見流光到梓宮。

王恭
詩詞索引王恭-古風7

+++++++


Ngắm trăng thu


Ngắm trăng thu
Tại nhà thường ngắm nhìn trăng,
Chân trời mấy độ chị Hằng dưới thu.
Cùng trăng, quê cũ xa mù,
Ngẩng đầu xin hỏi trăng thu ân cần.
Xưa nay tròn khuyết bao lần,
Trăng kia như biết nói năng trả lời.
Hỏi tôi trai trẻ bạc đầu,
Thấy chăng heo hút gió thu sông Phần.
Nhạn hồng trở lại phân vân,
Nghiệp Thành lầu múa mấy tầng rêu xanh.
Buồn vui tỏ với trăng thanh,
Đài sương từng chiếu rọi thành cung ly.
Trăng xưa, nay đã khác gì,
Mà người xưa đã lai quy cửu tuyền.
Thân vàng trong mộ nằm yên,
Có chăng ánh sáng nhập xuyên lăng phần.

phanlang

+++++++

+++++++

Phú Dịch thuỷ tống nhân sứ Yên

Yên sơn bắc khởi cao nga nga,
Đông lưu Dịch thuỷ vô đình ba.
Bắc phong tiêu tiêu trúc thanh thiết,
Tích nhân ư thử tống Kinh Kha.
Đồ trung chuỷ thủ phi lương kế,
Kham thán Yên Đan vô viễn khí.
Độc lâu không tử Phàn tướng quân,
Nhật mạc Tần binh mãn Yên thị.
Vãng sự không dư Dịch thuỷ hàn,
Bạch linh phi há địa tiêu can.
Kinh qua thử địa đối lưu thuỷ,
Tri nhĩ trì trù mã thượng khan.

Vương Cung

+++++++


賦易水送人使燕

燕山北起高峨峨，
東流易水無停波。
北風蕭蕭築聲切，
昔人於此送荊軻。
圖中匕首非良計，
堪嘆燕丹無遠器。
髑髏空死樊將軍，
日莫秦兵滿燕市。
往事空餘易水寒，
白翎飛下地椒幹。
經過此地對流水，
知爾踟躕馬上看。

王恭
詩詞索引王恭-古風7

+++++++


Làm thơ sông Dịch tiễn bạn đi sứ Yên

Cao chớn chở núi Yên sơn phía bắc,
Chảy về đông sông Dịch, sóng không ngừng.
Âm trúc thét trong vi vu gió bấc,
Tiễn Kinh Kha xưa đất ấy đời ngưng.
Giấu chuỷ thủ trong bản đồ có tốt?
Sao Yên Đan không chọn vũ khí dài.
Tặng đầu lâu Phàn Ô Kỳ chết uổng,
Ngập chợ Yên binh Tần đến một mai.
Chuyện ngày xưa chỉ còn sông Dịch lạnh,
Bạch linh bay đáp xuống bãi địa tiêu.
Qua đất ấy bên dòng sông cuộn chảy,
Biết rằng anh chùng cương ngựa nhìn theo.

phanlang

+++++++

+++++++

Hung Nô mục mã đồ

Thảo bạch Âm Sơn sóc tuyết tình,
Hung Nô mục mã cận Yên thành.
Chỉ kim do hữu loan Hà thủy,
Nhật dạ đông lưu hận bất bình.

Vương Cung

+++++++

Âm Sơn 陰山: tên sơn mạch nằm tại trung bộ khu tự trị Nội Mông Cổ hiện nay, tiếp
giáp với phần cực bắc của tỉnh Hà Bắc.

Yên thành 燕城: tức Yên Kinh 燕京, Bắc Kinh 北京, thời Chiến Quốc là kinh đô
nước Yên, có tên Yên đô 燕都, hoặc Yên Kinh 燕京.

Xưa phần đất Yên Kinh, Âm Sơn trở lên phía bắc thuộc Hung Nô, nơi người Hồ
chăn dê thả ngựa, nhưng nay, thời của tác giả, đã không còn nữa; chỉ có sông
Hoàng Hà chứng kiến, cho nên đêm ngày nước chảy về đông, mang nỗi hận không
bao giờ lắng xuống.

Loan Hà : sông Hoàng Hà uốn cong (chín khúc: cửu khúc Hoàng Hà).


+++++++


匈奴牧馬圖

草白隂山朔雪晴，
匈奴牧馬近燕城。
只今猶有灣河水，
日夜東流恨不平。

王恭
詩詞索引王恭-七絶1

+++++++


Tranh vẽ người Hung Nô chăn ngựa

Cỏ trắng Âm Sơn tạnh tuyết,
Hung Nô chăn ngựa thành Yên.
Chỉ nước Hoàng Hà còn đó,
Xuôi đông sớm tối bất bình.

phanlang

+++++++

+++++++

Đỗ quyên hoa

Thục điểu đề lai khẩu huyết thâm,
Nhiễm thành hoa ngạc mãn không lâm.
Phương hồn bất trục phong xuy tán,
Hoàn hướng thiên nhai túy khách tâm.

Vương Cung

+++++++

Thục điểu 蜀鳥: chim quốc, đỗ quyên, tương truyền vua Thục Đỗ Vũ 蜀帝 杜宇,
mất nước hoá thành.

Khách tâm 客心: tâm tình của người sống nơi đất khách.

+++++++


杜鵑花

蜀鳥啼來口血深，
染成花萼滿空林。
芳魂不逐風吹散，
還向天涯醉客心。

王恭
詩詞索引王恭-七絶1

+++++++


Hoa đỗ quyên

Chim Thục buồn kêu máu nhỏ đầy,
Nhuộm hoa thành đỏ khắp rừng cây.
Hồn u uất chẳng tan theo gió,
Mà đến chân trời luyến khách say.

phanlang

+++++++

+++++++

Lão mã

Bách chiến sa trường lão thử thân,
Trường thu cung thảo kỷ hồi xuân.
Chỉ kim khí trịch hàn giao lộ,
Do tự bi minh luyến chủ nhân.

Vương Cung

+++++++

Hàn giao: nơi đồng không lạnh lẽo tịch mịch.

+++++++


老馬

百戰沙塲老此身，
長楸宫草幾回春。
只今棄擲寒郊路，
猶自悲鳴戀主人。

王恭
詩文索引王恭-七絶1

+++++++


Ngựa già

Chiến trường trăm trận già thân,
Cỏ cung cây lộ bao xuân trở về.
Đến nay đồng lạnh bỏ bê,
Vẫn còn luyến chủ kêu thê thảm buồn.

phanlang

+++++++

+++++++

Vãn tăng

Thiền thất phần hương dạ tọa đồng,
Tự tiền tân tháp khởi bi phong.
Phù vân tự thị đồng sinh diệt,
Không sử hành nhân khốc Viễn Công.

Vương Cung

+++++++

Viễn Công 遠公: cao tăng Tuệ Viễn 慧遠 đời Tấn 晉, trụ trì chùa Đông Lâm 東林寺
ở Lư Sơn 廬山, được người đời gọi là Viễn Công.

+++++++


挽僧

禪室焚香夜坐同，
寺前新塔起悲風。
浮雲自是同生滅，
空使行人哭逺公。

王恭
詩文索引王恭-七絶2

+++++++


Phúng điếu sư

Hương đốt chung đêm toạ thiền phòng,
Gió buồn qua tháp trước chùa không.
Sống chết tuy rằng như mây nổi,
Nhưng người đi lễ khóc Viễn Công.

phanlang

+++++++

+++++++

Giang đình tống biệt

Lục dương giang thượng bả ly bôi,
Quân khứ Kim Lăng kỷ nhật hồi.
Hoài ngạn thương thương Ngô thụ viễn,
Tương tư ứng tại Phượng Hoàng đài.

Vương Cung

+++++++


江亭送别

緑楊江上把離盃，
君去金陵幾日回。
淮岸蒼蒼吳樹逺，
相思應在鳳凰臺。

王恭
詩文索引王恭-七絶2

+++++++


Đình bên sông tiễn biệt

Bờ sông liễu biếc nâng chén đưa,
Anh đến Kim Lăng lúc nào về.
Cây Ngô xa tắp sông Hoài lục,
Nhớ nhau lên ngóng Phượng Hoàng đài.

phanlang

+++++++

+++++++

Nhuận cửu nhật phú

Tạc nhật Long San bả tửu bôi,
Kim triêu hoàn thượng tối cao đài.
Tây phong bất đãi trùng xuy mạo,
Hoàng cúc hà nhân hoãn hoãn khai.

Vương Cung

+++++++

Xuy mạo 吹帽: gió thổi bay mũ, lấy tích Mạnh Gia 孟嘉, làm tham quân cho tướng
Chinh tây Hoàn Ôn 桓溫, rất được trọng dụng; nhân ngày Trùng cửu, mở tiệc ở
Long Sơn 龍山, có Mạnh Gia tham dự. Gió bỗng thổi bay mũ của Gia nhưng Gia không
biết, Hoàn Ôn bảo tả hữu đừng nói với Gia. Gia vào nhà xí hơi lâu, Ôn bảo Tôn
Thịnh 孫盛 viết vài câu chọc Gia, đặt lên chỗ Gia ngồi. Gia trở lại đọc bài
của Tôn Thịnh, bèn làm bài đáp lại, lời văn rất hay được mọi người khen. Về sau
lấy tích "Xuy mạo" để chỉ việc lên cao tụ họp ngày Trùng cửu.

+++++++


閏九日賦

昨日龍山把酒盃，
今朝還上最高臺。
西風不待重吹帽，
黄菊何因緩緩開。

王恭
詩文索引王恭-七絶2

+++++++


Làm thơ ngày nhuận Trùng cửu

Tiệc rượu Long Sơn hôm trước khai,
Sáng nay lên tận tối cao đài.
Gió thu chưa kịp thổi bay mũ,
Cúc vàng chậm nở bởi vì ai.

phanlang

+++++++

+++++++

Khách xá văn đảo y

Sơn quán viên đề toái khách tâm,
Ác văn hà xứ hưởng cô châm.
Sổ thanh kinh giác hoàn gia mộng,
Nhất dạ thiêu đăng ức cố lâm.

Vương Cung

+++++++


客舍聞搗衣

山館𤠔啼碎客心，
惡聞何處響孤砧。
數聲驚覺還家夢，
一夜挑燈憶故林。

王恭
詩文索引王恭-七絶3

+++++++


Quán trọ nghe đập áo

Vượn kêu quán núi đau lòng,
Lẻ loi vẳng đến hư không tiếng chày.
Hồn quê chợt tỉnh mộng ngay,
Đèn khêu suốt sáng loay hoay nhớ nhà.

phanlang

+++++++

+++++++

Hòa Tĩnh Quan Mai quyển

Môn yểm Cô San thiểu kiến nhân,
Mai hoa sương hạc tự vi lân.
Đê kim Mã Não Pha đầu nguyệt,
Duy ánh sào cư cáp hạ trần.

Vương Cung

+++++++

Sương hạc: hạc trắng.

Mã Não Pha 瑪瑙坡: tên đất, tức dốc Mã Não, tại Cô Sơn 孤山, khu Tây Hồ 西湖區,
thành phố Hàng Châu 杭州市, tỉnh Chiết Giang 浙江省, nơi Lâm Bô (968-1028, hiệu
Hoà Tĩnh 和靖) ẩn cư, lấy mai và hạc làm bạn.

Quan Mai: cuốn Ngắm Mai của Lâm Bô.

+++++++


和靖觀梅巻

門掩孤山少見人，
梅花霜鶴自為隣。
秪今瑪瑙坡頭月，
唯映巢居閤下塵。

王恭
詩文索引王恭-七絶4

+++++++


Quyển Quan Mai của Hoà Tĩnh

Cô Sơn cổng đóng vắng người,
Hoa mơ hạc trắng một đời, người thân.
Duy sườn Mã Não bóng trăng,
Chiếu nơi ở cũ, giăng giăng bụi mờ.

phanlang

+++++++