+++++++

Phú dương hoa

Hạng nam hạng bắc trú minh minh,
Diêu đãng xuân phong vị khẳng đình.
Bạc mệnh bất câm Vu Giáp vũ,
Tiền thân tằng hoá Sở giang bình.
Dĩ ư Tạ nữ thi trung kiến,
Cánh hướng Lưu lang khúc lý thinh.
Trường đoạn bất kham hồi thủ xứ,
Tịnh nhân phi quá đoản trường đình.

Trần Cơ

+++++++

Tạ nữ: tức Tạ Đạo Uẩn 謝道韞, cháu gái của Tạ An 謝安 đời Tấn. Có lần khi nói
về tuyết, Tạ An hỏi: “Bạch tuyết phân phân hà sở tự?” 白雪紛紛何所似 (Tuyết
trắng bay nhiều giống gì vậy?), cháu trai Tạ Lãng 謝朗 đáp: “Tát diêm không
trung sai khả nghĩ” 撒鹽空中差可擬 (Giống như muối tán nhỏ rải trong không trung),
Tạ Đạo Uẩn nói khác hơn: “Vị nhược liễu nhứ nghinh phong khởi” 未若柳絮迎風起
(Không bằng ví với bông liễu bay theo gió) được Tạ An khen hay. Về sau Tạ Đạo
Uẩn là thi nhân nổi tiếng đời Tấn.
Câu này ý tác giả muốn vịnh về liễu vì
trong thơ của Tạ Đạo Uẩn có nói đến bông liễu bay theo gió.

Lưu lang: tức Lưu Vũ Tích 劉禹錫, người làm nhiều thơ về liễu. Trong bài "Dương
liễu chi từ" có những câu chuyên nói về ly biệt như: “Trường An mạch thượng vô
cùng thụ, Duy hữu thuỳ dương quản biệt ly” 長安陌上無窮樹，唯有垂楊管別離 (Trường
An cây cối mọc đầy đường, Chỉ có dương liễu là quản lĩnh chuyện biệt ly).

+++++++


賦楊花

巷南巷北晝冥冥，
搖盪春風未肯停。
薄命不禁巫峽雨，
前身曾化楚江萍。
已於謝女詩中見，
更向劉郎曲裡聽。
腸斷不堪回首處，
並人飛過短長亭。

陳基
詩文索引陳基-七律3

+++++++


Vịnh hoa dương liễu

Ngõ nam đường bắc mịt mờ,
Ngày xuân gió lộng thổi tơ không ngừng.
Mưa Vu phận bạc kiêng ngưng,
Bèo trôi sông Sở như chừng tiền thân.
Là thơ Tạ nữ phân vân,
Hay là khúc hát xuất thần chàng Lưu.
Chia tay không dám nhìn theo,
Cùng người qua chốn hắt hiu ly đình.

phanlang

+++++++

+++++++

Hí họa Ngọc Sơn vận

Tây Tử hồ biên Tô Tiểu trạch,
Cẩm Quan thành lý Tiết Đào gia.
Lai thời đậu khấu sơ hàm nhị,
Biệt hậu xương bồ hựu trứ hoa.

Trần Cơ

+++++++

Tây Tử hồ 西子湖: tức Tây hồ 西湖, nằm phía tây thành cổ Hàng Châu 杭州, Chiết
Giang 浙江.

Tô Tiểu 蘇小: tức Tô Tiểu Tiểu 蘇小小, danh kỹ Tiền Đường, dung nhan mỹ lệ,
giỏi thơ từ.

Tiết Đào 薛濤 : nữ thi nhân đời Đường, quê Trường An, tự Hồng Độ 洪度, từ nhỏ
theo cha vào cư trú đất Thục, giỏi thơ văn. Cuối đời ở tại Hoán hoa khê 浣花溪,
sáng chế ra loại giấy có tên là Tiết Đào tiên 薛濤箋.

Cẩm Quan thành 錦官城: hoặc Cẩm thành 錦城, tức Thành Đô 成都, Tứ Xuyên 四川,
còn có tên Phù Dung thành 芙蓉城, gọi tắt là Dung 蓉.

Đậu khấu ngậm nhụy vào cuối xuân, xương bồ nở hoa tháng hai, tức khi đến tháng
giêng, lúc ra đi tháng hai.

+++++++


戲和玉山韻

西子湖邊蘇小宅，
錦官城裏薛濤家。
來時荳蔻初含蘂，
別後菖蒲又著花。

陳基
詩文索引陳基-七絶

+++++++


Đùa hoạ vần Ngọc Sơn

Tô Tiểu trú, cạnh hồ Tây Tử,
Thành Cẩm Quan nhà của Tiết Đào.
Khi anh đến nụ đương đậu khấu,
Lúc ra đi hoa nở xương bồ.

phanlang

+++++++

+++++++

Đề Quản phu nhân trúc

Ỷ song xuân ảnh lục bà sa,
Mộng tác khinh vân phúc bích ba.
Nhật mộ thị thùy điều cẩm sắt,
Nhất giang yên vũ khấp Tương Nga.

Trần Cơ

+++++++

Quản phu nhân 管夫人: tức Quản Đạo Thăng 管道升 (1262-1319) tự Trọng Cơ 仲姬, Dao
Cơ 瑤姬, quê Ngô Hưng 吳興, là vợ của thư hoạ gia Triệu Mạnh Phủ 趙孟頫 (1254-
1322). Nguyên Nhân Tông khi vừa lên ngôi (1311), phong bà làm Ngô Hưng quận phu
nhân 吳興郡夫人, sau gia thêm chức thành Ngụy Quốc phu nhân 魏國夫人. Bà giỏi thơ
từ hoạ, chuyên vẽ trúc, lan, mai...

Tương Nga 湘娥: hai con gái của vua Nghiêu 堯, Nga Hoàng 娥皇 và Nữ Anh 女
英, gả cho vua Thuấn 舜 ; Thuấn đi tuần phương nam không về (chết ở Thương Ngô
苍梧, đông nam Quảng Tây 廣西), hai bà đi tìm, chết chìm ở sông Tương, được
người đời gọi là Tương phu nhân 湘夫人, Tương Phi 湘妃, Tương Nga 湘娥.

+++++++


題管夫人竹

綺窗春影綠婆娑，
夢作輕雲覆碧波。
日暮是誰調錦瑟，
一江煙雨泣湘娥。

陳基
詩文索引陳基-七絶

+++++++


Đề hoạ trúc của Quản phu nhân

Bóng xanh cửa lụa múa xuân,
Phủ che sóng biếc mộng vừng mây xa.
Ai rung đàn gấm chiều tà,
Sông mờ sương khóc Tương Nga mưa buồn.

phanlang

+++++++