+++++++

Văn Hùng Tòng Chính ẩu huyết vong

Bích huyết ngưng thu vạn sự không,
Thử sinh vô phức nhất tôn đồng.
Đáo gia hựu cận trùng dương tiết,
Ưng thị khốc quân phong vũ trung.

Yết Hề Tư

+++++++

Hùng Tòng Chính tức Hùng Thản 熊坦, hiệu Tiểu Ẩn 小隱, tự Tòng Chính, người Quán Sơn 瓘山, Phong Thành
豐城 (nay là Nghi Xuân 宜春, Giang Tây 江西), giỏi văn, đi
nhậm chức Thiều Châu học chính 卲州學正 (Hồ Nam) thì chết, bạn thiếu thời của Yết Hề Tư.

Bích huyết:
Huyết biến thành ngọc màu xanh, chỉ người trung liệt tuẫn nạn. Thời Xuân Thu có người tên
Trường Hoằng 萇弘, chư hầu nội loạn, bị vu oan, đày vào Thục, mổ bụng chết, dân cảm người
trung trinh, lấy huyết bỏ vào hộp, ba năm sau huyết
biến thành ngọc bích. Bích huyết và đan tâm (huyết xanh tim đỏ) chỉ người ngay thẳng khẳng khái
bị chết oan. Ư trung túc từ 於忠肅祠 của Nguỵ Lân Trưng 魏麐徵: “Đan tâm túng tử hoàn như thiết,
Bích huyết trường mai vị hoá lân” 丹心縱死還如鐵，碧血長埋未化燐.

+++++++


聞熊從正嘔血亡

碧血凝秋萬事空，
此生無複一尊同。
到家又近重陽節，
應是哭君風雨中。

揭傒斯
Trang: 揭傒斯全集詩集卷二
136-137


Nghe Hùng Tòng Chính thổ huyết chết

Hết rồi bích huyết đã đông,
Đời nầy không thể cạn chung hồ trường.
Về nhà gần tiết trùng dương,
Khóc ông, mưa gió cũng thương cũng buồn.

phanlang

+++++++

Yết Hề Tư 揭傒斯 (1274-1344) tự Mạn Thạc 曼碩, hiệu Trinh Văn 貞文, quê Phú Châu 富州, Long Hưng
龍興 (nay là trấn Đỗ Thị 杜市鎮, Phong Thành 豐城, Giang Tây 江西), là văn học gia, thư pháp gia,
sử học gia đời Nguyên. Năm Diên Hựu thứ nhất (1314), được Trình Cự Phu 程鉅夫, Lô Chí 盧摯 tiến
dẫn lên Nguyên Nhân Tông, làm Hàn lâm quốc sử viện biên tu quan 翰林國史院編修官, soạn "Công
thần liệt truyện". Thời Văn Tông nhậm chức Khuê chương các Thụ kinh lang 奎章閣授經郎, đệ trình
"Thái bình chánh yếu sách" được Văn Tông trọng dụng, cùng Triệu Thế Diên 趙世延, Ngu Tập 虞集 sửa
chữa "Kinh thế đại điển 經世大典". Thời Thuận Đế nhậm Hàn lâm đãi chế 翰林待制, Tập hiền trực
học sĩ 集賢直學士, Hàn lâm thị giảng học sĩ 翰林侍講學士等官, tham dự tu sửa sử Liêu, Kim, Tống,
giữ chức tổng tài. Năm 1344, sử Liêu soạn xong, bệnh chết, truy phong Dự Chương quận công
豫章郡公, thụy Văn An 文安. Làm quan hơn 30 năm, sống đơn giản khiêm nhượng, viết văn nghiêm chỉnh
dễ hiểu, làm thơ phong phú hoà nhã ngọt ngào. Ông cùng Ngu Tập 虞集, Dương Tái 楊載, Phạm Phanh
范梈 được gọi là “Nguyên thi tứ đại gia 元詩四大家”, lại cùng Ngu Tập 虞集, Liễu Quán 柳貫,
Hoàng Tấn 黃溍 được xưng là “Nho lâm tứ kiệt 儒林四傑”. Ông lại thạo về thư pháp, chuyên các
kiểu chữ khải 楷, hành 行, thảo 草, điển sách triều đình, những bài minh hầu hết do ông viết.
Trước tác có “Yết Văn An công toàn tập 揭文安公集”, 50 quyển, đến đời Minh thất lạc hơn 30 quyển ,
nay chỉ còn 15.

+++++++