Nov 04, 2024

Diễn đàn » Chủ Ðề Tự Chọn » ++ Ngô Ỷ ++

Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
gởi lúc 09:30:54 PM, Mar 26, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Giả Đảo dục

Phòng Sơn nhất thâm dục,
Viết hữu Đường thi nhân.
Giả đảo tích tịch mịch,
Cuồng ngâm kinh quý thần.
Cao thu ngâm lạc diệp,
Tuế tận tế thi thần.
Di biên cốt thượng sấu,
Thiên tải truyền khổ tân.
Tài kỳ mệnh bất dữ,
Ngộ khốn danh độc thân.
Phỉ phùng Xương Lê Ông,
Diệt một đồng hôi trần.
Thương dăng phụ ký vĩ,
Tri kỷ lương túc thân.
Ai dư bất phục kiến,
Lão lệ đồ triêm cân.

Ngô Ỷ

+++++++

Giả Đảo 賈島 (779-843) là thi nhân đời Đường, người Phạm Dương 範陽, U Châu, thuở nhỏ xuất gia làm sư tại chùa Vô Tướng 無相寺, Phòng Sơn 房山, pháp danh Vô Bản 無本. Năm 810, Giả Đảo 32 tuổi đến Trường An, rồi trở về quê; năm 812 đến Trường An lần thứ hai, cho đến năm 837 mới nhậm chức Chủ bạ huyện Trường Giang 長江縣, Toại Châu 遂州. Năm 840, đổi làm Tham quân Phổ Châu 普州參軍, năm 843 mất tại Phổ Châu, 64 tuổi, an táng tại huyện An Nhạc 安岳縣, Tứ Xuyên. Người cùng làng biết tin chung nhau xây mộ cho ông tại thôn Nhị Trạm 二站村, trấn Thạch Lâu 石樓鎮, Phòng Sơn. Tương truyền Giả Đảo đêm trừ tịch cuối năm thường cúng bái thi thần, để năm tới trí óc dồi dào hơn, sáng tác được thơ hay.

+++++++

Xương Lê Ông : Dũ (768-824), tự Thoái Chi 退之, người Hà Dương 河陽, Hà Nam 河南, tự xưng Quận vọng Xương Lê 郡望昌黎, người đời gọi Hàn Xương Lê 韓昌黎, Xương Lê Ông 昌黎翁, là bạn tri kỷ của Giả Đảo.


Cuồng ngâm kinh quý thần: Ý nói thơ Giả Đảo làm kinh động Hàn Dũ là đại thần tại chức, hai người kết bạn, rồi Hàn Dũ tiến cử Giả Đảo.


Thương dăng phụ ký vĩ : muỗi bám vào đuôi ngựa ký, ngựa chạy ngàn dặm ruồi muỗi cũng đi ngàn dặm, ý nói nhờ đi theo người tài giỏi mà có danh tiếng, cũng là cách nói khiêm nhượng, không có tài mà được tiếng là nhờ người khác.

+++++++

賈島峪


房山一深峪,
曰有唐詩人。
賈島昔寂寞,
狂吟驚貴臣。
髙秋吟落葉,
嵗盡祭詩神。
遺編骨尚瘦,
千載傳苦辛。
才竒命不與,
遇困名獨伸。
匪逢昌黎翁,
滅沒同灰塵。
蒼蠅附驥尾,
知己良足親。
哀予不復見,
老淚徒沾巾。

吳綺

+++++++

Sơn cốc Giả Đảo

Phòng Sơn thung lũng xa mờ,
Người truyền lại có nhà thơ đời Đường.
Nhớ xưa Giả Đảo cô đơn,
Cuồng ngâm thơ động, kinh tâm đại thần.
Ngâm mùa lá rụng thu thâm,
Trừ tịch cúng vái thi thần cầu thơ.
Cốt thơ rắn rỏi không ngờ,
Ngàn năm còn đấy sững sờ đắng cay.
Tài lạ nhưng mệnh không dày,
Ngộ danh đơn độc thêm đời khen chê.
Không ngờ gặp bác Xương Lê,
Rồi ra cát bụi cùng về với nhau.
Ngựa ký tuy muỗi bám đuôi,
Nhưng lòng tri kỷ không nguôi thân tình.
Ta buồn nên chẳng nhìn thêm,
Mắt già rơi lệ ướt khăn tay rồi.

Phan Lang

+++++++
Vui lòng login để trả lời trong mục này. Nếu chưa có account, xin ghi danh.
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:33:38 PM, Mar 26, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Ngô Ỷ 吳綺 (1619-1694) là văn học gia đầu đời Thanh, tự Viên Thứ 園次 và Phong Nam 豐南, hiệu Ỷ Viên 綺園, Thính Ông 聽翁, Hồng Đậu từ nhân 紅豆詞人, người Giang Đô (nay là Dương Châu, Giang Tô), tính tình phóng khoáng thích bè bạn. Năm Thuận Trị thứ 11 (1645) đỗ cống sinh, tiến cử nhậm chức Hoằng Văn viện trung thư xá nhân 弘文院中書舍人, thăng Binh bộ chủ sự 兵部主事, Vũ tuyển tư viên ngoại lang 武選司員外郎. Đời Khang Hy làm tri phủ Hồ Châu 湖州. Vì không được lòng quan trên nên bị đàn hặc, trở về không muốn ra làm quan nữa. Trước tác có Lâm Huệ đường tập 林蕙堂集 26 quyển, Nghệ hương từ 藝香詞.

+++++++

Trúc Tây xuân du khúc kỳ 1

Hoa liễu thiên chi phất lộ hành,
Đại gia xa mã sấn tân tình.
Na tri cửu khúc trì biên thuỷ,
Lưu tận đương niên ca xuý thanh.

Ngô Ỷ

+++++++

Trúc Tây là một khu phố ở Dương Châu, phong lưu văn vật, văn nhân thi sĩ cùng quan viên đại gia thường đến nghe ca hát; cũng chỉ Dương Châu.

+++++++

Khúc du xuân Trúc Tây kỳ 1

Ngàn cành liễu phẩy đường hoa,
Trời quang xe ngựa đại gia du hành.
Biết đâu chín đoạn hồ xanh,
Tiếng ca năm ấy quẩn quanh vẫn còn.

Phan Lang

+++++++

竹西春遊曲其一

花栁千枝拂路行,
大家車馬趂新晴。
那知九曲池邊水,
流盡當年歌吹聲。

吳綺
詩詞索引吳綺-七絶9

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:35:45 PM, Mar 26, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Văn Quân

Giải đố tòng lai chú thưởng âm,
A Kiều đồ tự phí hoàng câm.
Độc liên nhất thủ Trường Môn phú,
Bất cập Văn Quân kỷ tự ngâm.

Ngô Ỷ

+++++++

Văn Quân

Bỏ ghen đến thưởng, khen âm điệu,
A Kiều vô ích phí vàng rừng.
Chỉ thương một nỗi Trường Môn phú,
Không bằng vài chữ của Văn Quân.

Phan Lang

+++++++

文君

解妬從来屬賞音,
阿嬌徒自費黄金。
獨憐一首長門賦,
不及文君幾字吟。

吳綺
詩詞索引吳綺-七絶1

+++++++

Trần A Kiều mất ngàn vàng để Tư Mã Tương Như làm Trường Môn phú mong chuyển lòng Hán Vũ Đế nhưng thất bại, trong khi Văn Quân chỉ ngâm bài Bạch đầu ngâm là Tương Như trở lại với Văn Quân .

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 11:38:51 PM, Mar 26, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Tương tiến tửu

Tương tiến tửu,
Tửu mãn kim khuất chi.
Khuyến quân thả ẩm mạc tu từ,
Nhân sinh ưu dữ thân tương tuỳ.
Đoạ địa nhất thanh tiên thị đề,
Đỉnh đỉnh bách niên duy khủng trì.
Công danh phú quý tu du thì,
Hà dĩ giải chi duy thuần ly.
Cổ nhân kim nhân bất tương tri,
Y Chu Giả Đổng giai trần nê,
Uyên Minh Thái Bạch chân long ly.
Quân kim bất tuý tương yên vi,
Quân kim bất tuý tương yên vi.

Ngô Ỷ

+++++++

Y Chu : Y Doãn 伊尹 đời Thương và Chu Công Đán 周公旦 đời Tây Chu, các đại thần, chính trị gia.


Giả Đổng : Nghị 賈誼 và Đổng Trọng Thư 董仲舒 đời Hán, giỏi văn chương thi phú. Cả bốn người Y Chu Giả Đổng đều giỏi về chính trị hoặc văn chương cũng không để lại danh lớn hơn Đào Uyên Minh và Lý Thái Bạch, những bậc hay rượu.


Long ly : Hai loại rồng trong tứ linh: long ly quy phụng.

+++++++


將進酒

將進酒,
酒滿金屈巵。
勸君且飲莫須辭,
人生憂與身相隨。
墮地一聲先是啼,
鼎鼎百年惟恐遲。
功名富貴須㬰時,
何以解之惟醇醨。
古人今人不相知,
伊周賈董皆塵泥,
淵明太白真龍彲。
君今不醉將焉為,
君今不醉將焉為。

吳綺
詩詞索引吳綺-古風6

+++++++


Xin mời rượu

Xin mời rượu,
Chén vàng rượu đã rót đầy.
Mời anh cứ uống đừng hay chối từ,
Có thân thì có ưu tư.
Sanh ra trên đất khóc ư tiếng đầu,
Trăm năm chậm rãi không mau.
Công danh, giàu có một thời ngắn thôi,
Phá buồn duy chỉ rượu mồi.
Nghĩ về người trước, người sau biết gì,
Y Chu Giả Đổng bùn che.
Uyên Minh Thái Bạch rồng nghê đúng rồi.
Không say anh được gì đâu,
Không say chỉ tổ u sầu, say đi.

Phan Lang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 12:27:49 AM, Mar 27, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Chiết dương liễu

Dương liễu vị thành hoa,
Xuân phong mãn thiếp gia.
Tống quân từ thiếp khứ,
Chiết liễu quyên phương hoa.
Phương hoa ninh khả cửu,
Ngộ thiếp thanh khuê thủ.
Chu ti võng điền tranh,
Điệp phấn trần ca tụ.
Liễu hoa kim phục phi,
Bất kiến tử lưu quy.
Tương tư vô xứ thuyết,
Hoàn mộng nhập không vi.

Ngô Ỷ

+++++++


折楊栁

楊栁未成花,
春風滿妾家。
送君辭妾去,
折柳捐芳華。
芳華寧可久,
誤妾青閨守。
蛛絲網鈿筝,
蝶粉塵歌袖。
柳花今復飛,
不見紫驑歸。
相思無處説,
還夢入空幃。

吳綺

+++++++


Bài ca bẻ cành liễu

Gió xuân thổi đầy nhà thiếp,
Thuỳ dương vẫn chưa kết hoa.
Bẻ liễu kết vòng đội đầu,
Khi đã tiễn chàng đi xa.
Vòng hoa cũng đà lâu cũ,
Chỉ thiếp một mình giữ nhà.
Tơ nhện giăng đờn tranh quý,
Phấn bướm bụi tay áo ca.
Hoa dương nay lại bay lộng,
Không thấy tử lưu hoàn gia.
Nhớ nhung biết cùng ai nói,
Mộng suông trống trải màn là.

Phan Lang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 06:35:25 AM, Mar 27, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Lãi Sơn đề bích

Thiên đào vạn liễu thượng lân tuân,
Thạch thất do truyền Bá Việt thần.
Bất thị Ngũ Hồ quy giác vãn,
Thử trung ưng thiếu Trữ La nhân.

Ngô Ỷ

+++++++


Bá Việt thần : Tôi thần của vua Việt bá chủ chư hầu, chỉ Phạm Lãi. Sau khi vua Việt là Câu Tiễn đánh chiếm được nước Ngô của Phù Sai, uy danh rung động bốn phương được nhà Chu cho làm bá chủ sai khiến chư hầu.


Trữ La nhân : chỉ Tây Thi.


Lãi Sơn là toà núi nhỏ ở trấn Càn Sơn 乾山鎮, huyện thành Đức Thanh 德清縣城, tỉnh Chiết Giang, phong cảnh rất đẹp, chân núi có thôn Lãi Sơn 蠡山村, nơi đây tương truyền Phạm Lãi 範蠡 về ở ẩn sau khi giúp Câu Tiễn đánh diệt nước Ngô. Ông nuôi cá, nuôi thú, làm canh nông cùng buôn bán rất giàu, đã từng đem ngàn vàng giúp dân nghèo khi đói kém như trong sử sách của huyện Đức Thanh (Đức Thanh huyện chí 德清縣志) có ghi. Dân gọi ông là hiền tướng 賢相, khi ông mất làm miếu trên núi thờ ông, núi được gọi là Lãi Sơn, phía mặt bắc có hồ lớn cũng được dân gọi là hồ Phạm Lãi.

+++++++


蠡山題壁

千桃萬栁上嶙峋,
石室猶傳霸越臣。
不是五湖歸較晩,
此中應少苧蘿人。

吳綺

+++++++


Đề vách Lãi Sơn

Ngàn đào vạn liễu điệp trùng,
Đây còn thạch thất tôi hùng Việt xưa.
Ngũ Hồ về trễ vì ai,
Thiếu người khuynh quốc Trữ La đi cùng.

Phan Lang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 07:08:02 AM, Mar 27, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Minh Phi kỳ 1

Thâm cung tuế tuế bế dung huy,
Nhất xuất Du Quan tiện bất quy.
Bất vị vô kim mãi đồ hoạ,
Chí kim thuỳ cánh thức Minh Phi.

Ngô Ỷ

+++++++


眀妃其一

深宫嵗嵗閉容輝,
一出榆闗便不歸。
不為無金買圖畫,
至今誰更識眀妃。

吳綺

+++++++


Minh Phi kỳ 1

Năm năm cung thẳm khép dung nghi,
Ra khỏi Du Quan chẳng trở về.
Đâu phải không vàng mua tranh vẽ,
Đến nay ai còn nhớ Minh Phi.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:00:11 AM, Mar 31, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Hạ dạ ngẫu bạc Tây Tử hồ hí tặng Tiếu Công kỳ 1


Tu trúc cao ngô bán tháp tiền,
Lão tăng bạch phát ảnh tiêu nhiên.
Thập niên trứ nhãn Nam Bình lộ,
Khán tận Tây hồ ca vũ thuyền.

Ngô Ỷ

+++++++

Tây Tử hồ tức Tây hồ ở thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, sở dĩ có tên như
vậy là từ bài thơ Ẩm hồ thượng "Sơ tình hậu vũ kỳ 2 飲湖上初晴後雨其二" của Tô
Đông Pha, đem Tây hồ so sánh với Tây Thi, mỹ nhân khuynh quốc khuynh thành
thời Xuân thu: “Dục bả Tây hồ tỷ Tây Tử, Đạm trang nùng mạt tổng tương nghi” 欲把
西湖比西子,淡妝濃抹總相宜 (Muốn đem Tây hồ so với Tây Thi, Trang điểm đậm hay
nhạt đều đẹp cả). Từ đó về sau người ta thường gọi Tây hồ là Tây Tử hồ.

+++++++

夏夜偶泊西子湖戲贈笑公其一

修竹髙梧半榻前,
老僧白髪影蕭然。
十年着眼南屏路,
看盡西湖歌舞船。

吳綺

+++++++

Đêm hè đậu thuyền hồ Tây Tử đùa tặng Tiếu Công kỳ 1

Trúc, ngô cao nửa tháp chùa,
Sư ông tóc bạc dáng người ung dung.
Mười năm dõi mắt Nam Bình,
Lén xem ca múa linh tinh Tây hồ.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:01:42 AM, Mar 31, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Hạ dạ ngẫu bạc Tây Tử hồ hí tặng Tiếu Công kỳ 1


Tu trúc cao ngô bán tháp tiền,
Lão tăng bạch phát ảnh tiêu nhiên.
Thập niên trứ nhãn Nam Bình lộ,
Khán tận Tây hồ ca vũ thuyền.

Ngô Ỷ

+++++++

Tây Tử hồ tức Tây hồ ở thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, sở dĩ có tên như
vậy là từ bài thơ "Ẩm hồ thượng Sơ tình hậu vũ kỳ 2 飲湖上初晴後雨其二" của Tô
Đông Pha, đem Tây hồ so sánh với Tây Thi, mỹ nhân khuynh quốc khuynh thành
thời Xuân thu: “Dục bả Tây hồ tỷ Tây Tử, Đạm trang nùng mạt tổng tương nghi” 欲把
西湖比西子,淡妝濃抹總相宜 (Muốn đem Tây hồ so với Tây Thi, Trang điểm đậm hay
nhạt đều đẹp cả). Từ đó về sau người ta thường gọi Tây hồ là Tây Tử hồ.

+++++++

夏夜偶泊西子湖戲贈笑公其一

修竹髙梧半榻前,
老僧白髪影蕭然。
十年着眼南屏路,
看盡西湖歌舞船。

吳綺

+++++++

Đêm hè đậu thuyền hồ Tây Tử đùa tặng Tiếu Công kỳ 1

Trúc, ngô cao nửa tháp chùa,
Sư ông tóc bạc dáng người ung dung.
Mười năm dõi mắt Nam Bình,
Lén xem ca múa linh tinh Tây hồ.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:19:44 AM, Mar 31, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Tạp cảm

Oanh Đậu hồ biên thụ dục hồng,
Trường niên ỷ tiếp thính thần chung.
Điều xuyên đa thiểu phù gia xứ,
Hà nhật lai tầm Tang Trữ ông.

Ngô Ỷ

+++++++

Oanh Đậu hồ 鶯脰湖:
Hồ nằm trong trấn Bình Vọng 平望鎮, thành phố Ngô Giang 吳江市, tỉnh Giang
Tô, còn có tên Oanh hồ 鶯湖, xưa được gọi Anh Đào hồ 櫻桃湖.

Điều xuyên 苕川:
Sông Điều, thường được gọi Điều khê 苕溪, nằm phía bắc tỉnh Chiết Giang, chảy
vào Thái Hồ, có nhiều lau lách, mùa thu hoa lau bay đầy trời, trắng cả sông. Dân
địa phương gọi hoa lau là điều 苕 nên sông có tên như vậy.

Phù gia 浮家:
Nhà nổi, chỉ ghe thuyền.

Tang Trữ ông 桑苧翁:
Tức Lục Vũ 陸羽 (khoảng733 - khoảng 804), tự Hồng Tiệm 鴻漸, người đời
Đường, người Cánh Lăng 竟陵, Phục Châu 復州 (nay là Thiên Môn 天門, Hồ Bắc),
hiệu Cánh Lăng tử 竟陵子, Tang Trữ ông 桑苧翁, chuyên môn về trà, soạn Trà kinh
茶經 3 quyển, luận về phẩm chất, chủng loại, đất trồng cùng cách sao chế, đun
nấu và nồi ấm dụng cụ v.v... Lục Vũ ẩn cư tại Điều khê.

+++++++


雜感

鶯脰湖邊樹欲紅,
長年倚楫聴晨鐘。
苕川多少浮家處,
何日來尋桑苧翁。

吳綺
詩文索引吳綺-七絶3

+++++++


Cảm xúc vặt

Bên hồ Oanh Đậu, cây hồng,
Tựa chèo chuông sớm cả năm nghe hoài.
Sông Điều đây xứ thuyền chài,
Nhà ông Tang Trữ nay mai ghé tìm.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 12:26:35 PM, Mar 31, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Minh Phi kỳ 2

Mạc oán nghiên xi hướng hoạ trung,
Minh Phi bạc mệnh tại Hoà Nhung.
Tiện giao tả đắc khuynh thành mạo,
Vị tất quân ân quan hậu cung.

Ngô Ỷ

+++++++


眀妃

莫怨妍媸向畫中,
眀妃薄命在和戎。
便教寫得傾城貌,
未必君恩冠後宫。

吳綺
詩詞索引吳綺-七絶1

+++++++


Minh Phi

Xấu hay đẹp trong hoạ đồ đừng trách,
Nên Minh Phi bạc mệnh bởi Hoà Nhung.
Nét khuynh thành nếu hoạ sư vẽ đúng,
Chắc gì vua bao quát hết hậu cung.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 10:34:15 PM, Apr 06, 2023

++ Kỹ nhân Ngô Ỷ ++

+++++++

Tự đề Lan thạch

Thanh ảnh lưu hoàn tố,
Sơ hương ẩn thạch đài.
Phong vi vô sở trứ,
Nùng đạm hữu do lai.

Kỹ nhân Ngô Ỷ

+++++++

Kỹ nhân Ngô Ỷ 伎人呉綺: tự Tú Quân 繡君, quê Gia Hưng 嘉興, Tiền Đường 錢塘, Hàng
Châu 杭州, Chiết Giang 浙江, kỹ nữ thời Minh, cũng là hoạ sĩ. Bà thường đề thơ
trên những bức tranh bà vẽ.

Lan thạch: hoa lan trên đá, ý muốn nói vừa có hương thơm của lan, và kiên trinh
như đá.

+++++++


自題蘭石

清影留紈素,
疎香隠石苔。
風微無所著,
濃淡有由來。

伎人呉綺
詩文索引-伎人呉綺

+++++++


Tự đề tranh Lan thạch

Dáng đẹp còn trên lụa trắng,
U hương ẩn giữa đá rêu.
Gió kia tuy không tiếp xúc,
Nồng nhạt cứ vẫn toả đều.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 11:08:39 PM, Jul 02, 2023

++ Ngô Ỷ ++

+++++++

Trường ân nhất phiến nguyệt

Xa mã trần sơ hiết,
Sanh ca hưởng hựu tân.
Trường An hảo minh nguyệt,
Tức chiếu lợi danh nhân.

Ngô Ỷ

+++++++


長安一片月

車馬塵初歇,
笙歌響又新。
長安好眀月,
却照利名人。

吳綺
詩文索引吳綺-五絶1

+++++++


Trường An trăng một mảnh

Bụi ngựa xe vừa lắng,
Đàn ca trổi âm thanh.
Trăng Trường An sáng đẹp,
Chiếu kẻ muốn công danh.

phanlang

+++++++