+++++++

Kim Lăng tạp ức thập thủ kỳ lục - Mạc Sầu hồ

Mạc Sầu hồ thủy bích pha lê,
Thủy hạm phong lang vọng dục mê.
Nhất tự Sơn Âm đề vịnh hậu,
Trạo ca thanh tại ngẫu hoa tê.

Đặng Đình Trinh

Ngô sư Sơn Âm Lý Tùng Vân tiên sinh tu trị đình tạ, tác Trạo ca tam thập thủ.

+++++++

Thầy tôi tiên sinh Sơn Âm Lý Tùng Vân xây sửa đình đài (trên hồ), có làm ba mươi bài ca Chèo thuyền.

Sơn Âm Lý Tùng Vân 山陰李松雲: Lý Nghiêu Đống 李堯棟 (1753-1821): tự Tùng Vân 松雲, Đông Thái 東採, hiệu Tùng Đường 松堂, quê Sơn Âm 山陰, Chiết Giang 浙江, tiến sĩ năm 1772 ( Càn Long năm thứ 37 乾隆三十七年 ), nhậm chức Biên tu 編修 tại Hàn lâm viện. Từng làm chánh chủ khảo, coi thi tại Giang Tây, Phúc Kiến; tuần phủ Vân Nam, Phúc Kiến, Hồ Nam. Khi làm tri phủ Giang Ninh 江寧知府, năm 1793 tu sửa hồ Mạc Sầu, xây Uất Kim đường 鬱金堂, Hồ Tâm đình 湖心亭, Thưởng Hà đình 賞荷亭, Thắng Kỳ lâu 勝棋樓 bên hồ, làm Trạo ca truyền tụng một thời. Sáng tác có “ Tả thập tứ Kinh đường thi tập 寫十四經堂詩集 ”, “ Nhạc phủ từ 樂府詞 ”.

Lý Nghiêu Đống có thơ về hồ Mạc Sầu như sau:

Nhạc phủ thùy gia xướng A Hầu,
Lạc Dương phong cảnh tốn Thăng Châu.
Sinh tăng hồ thủy thiên niên bích,
Chỉ tẩy phồn hoa bất tẩy sầu.

Ai ca Nhạc phủ có phải từ nhà A Hầu (con của Mạc Sầu),
Phong cảnh Lạc Dương không đẹp bằng Thăng Châu (Nam Kinh).
Tuy nước hồ ngàn năm xanh biếc nhưng không thích,
Vì chỉ tẩy rửa được phồn hoa, không xoá được nỗi sầu.

樂府誰家唱阿侯，
洛陽風景遜升州。
生憎湖水千年碧，
只洗繁華不洗愁。

Mạc Sầu hồ 莫愁湖: tên hồ nằm ngoài cửa Thuỷ Tây 水西門, thành Nam Kinh 南京, Giang Tô 江蘇, tương truyền vào thời Lục Triều có người con gái đẹp tên Mạc Sầu cư ngụ tại đây nên có tên như trên.

+++++++


金陵雜憶十首其六 莫愁湖

莫愁湖水碧玻瓈，
水檻風廊望欲迷。
一自山陰題詠後，
櫂歌聲在藕花西。

鄧廷楨
詩文索引清鄧廷楨-七絶5

吾師山陰李松雲先生修治亭榭，作櫂歌三十首。

+++++++


Kim Lăng tạp nhớ mười bài kỳ 6 - Hồ Mạc Sầu

Hồ Mạc Sầu biếc xanh trông thấy đáy,
Mẩn mê nhìn từ hiên gió phía trên.
Kể từ khi Sơn Âm đề thơ vịnh,
Tiếng ca chèo vương vấn đám hoa sen.

phanlang

+++++++

+++++++

Kim Lăng tạp ức thập thủ kỳ bát - Tần Hoài

Trường Bản kiều đầu nguyệt lạc trì,
Tây phong Cựu Viện liễu ti ti.
Tôn tiền bạch phát đàm Thiên Bảo,
Tối ức Ngư Dương thất tự thi.

Đặng Đình Trinh

+++++++

Trường Bản kiều 長板橋: chỉ vùng đất phía nam sông Tần Hoài nơi có Cựu Viện 舊院 (thời Minh nơi các ca kỹ ở, cửa trước ngó ra cầu Vũ Định 武定橋, cửa sau giáp phố Sao Khố 鈔庫街).

Hai câu:

Tôn tiền bạch phát đàm Thiên Bảo,
Tối ức Ngư Dương thất tự thi.

lấy ý từ thơ của Vương Sĩ Trinh 王士禎 ( vãn hiệu Ngư Dương sơn nhân 漁洋山人).

Thơ Vương Sĩ Trinh như sau:

Tần Hoài tạp thi nhị thập thủ - Kỳ cửu

Cựu Viện phong lưu sổ Đốn Dương,
Lê Viên vãng sự lệ triêm thường.
Tôn tiền bạch phát đàm Thiên Bảo,
Linh lạc nhân gian Thoát Thập Nương.

Tần Hoài tạp thi hai mươi thủ - Kỳ 9

Viện Cũ phong lưu những Đốn Dương,
Lê Viên lệ nhớ ướt y thường.
Bạc đầu trước rượu bàn Thiên Bảo,
Lưu lạc giữa đời Thoát Thập Nương.

秦淮雜詩二十首-其九

舊院風流數頓楊,
梨園往事淚沾裳。
尊前白髮談天寶，
零落人間脫十娘。

Đốn Dương 頓楊: hai danh kỹ đất Tần Hoài Đốn Văn 頓文, Dương Ngọc Hương 楊玉香 thời Minh mạt.

Bạch phát 白髮: chỉ các kỹ nữ tuổi lớn, đầu bạc, ngồi bàn luận về thời quá vãng thanh xuân của mình, nay chỉ còn trong mộng giống thời Thiên Bảo thịnh trị của các nữ nhân ca múa tại Lê Viên cũ.

Thoát Thập Nương 脫十娘: kỹ nữ trứ danh cuối thời Minh. Năm 1661 ( Thuận Trị
thập bát niên 順治十八年 ) khi Vương Sĩ Trinh (28 tuổi) đến cư ngụ tại Kim lăng 金陵 có nghe Thoát Thập Nương hơn 80 tuổi vẫn còn sống, nên cảm kích làm chùm thơ về Tần Hoài.

Thiên Bảo 天寶: một trong ba niên hiệu của Đường Huyền Tông Lý Long Cơ 唐玄宗李隆基: Tiên Thiên 先天 (711-712), Khai Nguyên 開元 (713-741) và Thiên Bảo 天寶 (742-756).

Vương Sĩ Trinh 王士禎: (1634-1711), nguyên danh Vương Sĩ Chân 王士禛, tự Tử Chân 子真, Di Thượng 貽上, hiệu Nguyễn Đình 阮亭, vãn hiệu Ngư Dương sơn nhân漁洋山人, người đời thường gọi Vương Ngư Dương, quê Tân Thành 新城, Sơn Đông 山東 ( nay thuộc huyện Hoàn Đài 桓臺縣, Sơn Đông ), thi nhân, văn học gia, lý luận gia, phê bình phân tách về thơ từ thời đầu Thanh. Sau khi chết vì kỵ huý vua Thanh Ung Chính 雍正 (tên Dận Chân 胤禛) nên buộc đổi tên Chân thành Vương Sĩ Chính 王士正, đến đời Càn Long có chiếu đổi lại Vương Sĩ Trinh 王士禎.

+++++++


金陵雜憶十首其八 秦淮

長板橋頭月落遲，
西風舊院柳絲絲。
尊前白髮談天寶，
最憶漁洋七字詩。

鄧廷楨
詩文索引清鄧廷楨-七絶5

+++++++


Kim Lăng tạp nhớ mười bài kỳ 8 - Tần Hoài

Trăng lặn chậm ngoài đầu miền Trường Bản,
Liễu như tơ Viện Cũ ngọn tây phong.
Ngồi trước rượu, bạc đầu bàn Thiên Bảo,
Nhớ Ngư Dương thơ bảy chữ vô cùng.

phanlang

+++++++

+++++++

Kính Xuyên đạo trung nhị tuyệt kỳ nhất

Đan phong lâm thủy lạn triêu hà,
Quả thị Kính Xuyên thắng Nhược Da.
Tiểu trú lam dư thoại phong vật,
Dã nhân toàn thược vũ tiền trà.

Đặng Đình Trinh

+++++++

Kính Xuyên 涇川: huyện Kính Xuyên 涇川縣 nằm phía đông bắc tỉnh Cam Túc 甘肅省, trung du sông Kính hà 涇河, thuộc thị trấn Bình Lương 平涼市, trước có tên huyện An Định 安定縣, huyện Bảo Định 保定縣, đổi thành huyện Kính Xuyên năm 1914.

Nhược Da 若耶: tên núi (Nhược Da sơn 若耶山) nằm phía nam thành phố Thiệu Hưng 紹興市, tỉnh Chiết Giang 浙江省, cũng là tên suối (Nhược Da khê 若耶溪) phát nguyên từ núi Nhược Da, chảy lên phía bắc nhập vào Vận hà 運河. Bờ suối có Hoán Sa thạch 浣紗石, nơi tương truyền Tây Thi 西施 thường giặt lụa, nên suối còn có tên Hoán Sa khê 浣紗溪; Nhược Da phong cảnh đẹp, người cũng đẹp.

Lam dư 籃輿: kiệu tre.

Vũ tiền trà 雨前茶: một loại trà ngon hái trước tiết Cốc Vũ ( ngày 19 đến 21 tháng 4 âm lịch), khi chưa có mưa trà ngon hơn sau mưa.

+++++++


涇川道中二絶 其一

丹楓臨水爛朝霞，
果是涇川勝若耶。
小住籃輿話風物，
野人旋瀹雨前茶。

鄧廷楨
詩文索引清鄧廷楨-七絶7

+++++++

Trên đường Kính Xuyên


Ráng sớm chiếu hàng phong sông, lá đỏ,
Quả Kính Xuyên đẹp lấn cả Nhược Da.
Dừng kiệu lại chuyện trò về phong vật,
Ông lão quê nấu đãi khách danh trà.

phanlang

+++++++

+++++++

Thủ hạ tuyệt cú

Dạ vũ trường tân âm,
Lục vân mãn thâm viện.
Sơn điểu đề nhất thanh,
Xuân hoa lạc như tiển (tản).

Đặng Đình Trinh

Thủ hạ: đầu mùa hạ, cũng chỉ tháng tư.

+++++++


首夏絶句

夜雨長新陰，
綠雲满深院。
山鳥嗁一聲，
椿花落如霰。

鄧廷楨
詩詞索引鄧廷楨-五絶

+++++++

Xuân 椿: cây xuân, hoa giống hoa hồng.

+++++++

Tuyệt cú đầu hạ

Mưa đêm dài tiếng lạ,
Mây biếc đầy sân nhà.
Hoa xuân rơi như móc,
Chim rừng kêu thiết tha.

phanlang

+++++++

+++++++

Đề họa nhị tuyệt kỳ nhất

Cốc khẩu trường tùng giản để đằng,
Thạch kiều sơn lộ vãn đăng đăng.
Tiểu song diện thủy thành cô tọa,
Đấu tửu nang cầm khách đáo tằng.

Đặng Đình Trinh

+++++++


題畫二絶 其一

谷口長松澗底藤，
石橋山路晚登登。
小窗面水成孤坐，
斗酒囊琴客到曾。

鄧廷楨
詩詞索引鄧廷楨-七絶1

+++++++


Đề tranh hai bài kỳ 1

Giây leo bờ suối tùng đầu lũng,
Cầu đá ven non vẳng bước chiều.
Cửa sài ngắm nước ngồi cô độc,
Rượu đấu túi đàn khách đến chơi.

phanlang

+++++++

+++++++

Đề họa nhị tuyệt kỳ nhị

Qua bì đĩnh tử hệ tiền khê,
Tri hữu sài môn bạng thủy tê.
Hành tận không sơn nhân bất kiến,
Nhất loan hồng thụ họa mi đề.

Đặng Đình Trinh

+++++++

Qua bì đĩnh tử : thuyền nhỏ (như trái dưa).

+++++++


題畫二絶其二

瓜皮艇子繫前溪，
知有柴門傍水西。
行盡空山人不見，
一灣紅樹畫眉嗁。

鄧廷楨
詩詞索引鄧廷楨-七絶1

+++++++


Đề tranh hai bài kỳ 2

Thuyền con bỏ neo suối trước,
Cửa sài bờ nước phía tây.
Núi vắng không người lai vãng,
Cây đỏ hoạ mi hót đầy.

phanlang

+++++++