Nov 10, 2024

Diễn đàn » Chủ Ðề Tự Chọn » ++ Trần Duy Tung ++

Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
gởi lúc 09:47:25 AM, Aug 24, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Hiểu phát Trung Mâu

Mã tiền tàn nguyệt tại,
Nhân ngữ thị Trung Mâu.
Vãng sự không Quan Độ,
Tây phong nhập Trịnh Châu.
Giốc phồn hương mộng đoạn,
Sương cảnh khách tâm sầu.
Dã điếm phi do yểm,
Thôn lao hà xứ cầu?

Trần Duy Tung

+++++++

Trung Mâu : huyện Trung Mâu 中牟縣, thuộc Hà Nam 河南, nằm giữa Trịnh Châu 鄭州 và Khai Phong 開封.

Quan Độ 官渡: nằm phía đông bắc Trung Mâu, có sông Quan Độ 官渡水, thành Quan Độ 官渡城. Năm 199 (Đông Hán Kiến An tứ niên), Tào Tháo đánh bại Viên Thiệu tại đây trong cuộc chiến gọi là “Quan Độ chi chiến 官渡之戰”; trong bài thơ có từ “Vãng sự 往事” tức chỉ việc nầy.

Giác phồn 角繁: tiếng tù và liên tục không dứt.

Bài thơ nầy làm năm 1668 (Khang Hy thất niên), cuối thu tác giả từ kinh thành xuống nam đến Trung Châu 中州 (Hà Nam 河南), tại Hà Nam, từ Huỳnh Dương 滎陽 đi qua phía đông đến Trung Mâu 中牟, lại từ Trung Mâu nhắm hướng đông đến Khai Phong 開封.

+++++++


曉發中牟

馬前殘月在,
人語是中牟。
往事空官渡,
西風入鄭州。
角繁鄉夢斷,
霜警客心愁。
野店扉猶掩,
村醪何處求。

陳維崧
晓发中牟_百度百科

+++++++


Sáng sớm rời Trung Mâu

Trăng tàn treo trước đầu ngựa,
Tiếng người chính giọng Trung Mâu.
Việc xưa mất dấu Quan Độ,
Gió thu thổi mạnh Trịnh Châu.
Tiếng ốc khiến mộng quê hết,
Mây sương gợi lòng khách sầu.
Quán làng vẫn còn đóng cửa,
Rượu thôn biết tìm mua đâu.

cố hương

+++++++

Trần Duy Tung 陳維崧 (1625-1682) tự Kỳ Niên 其年, hiệu Già Lăng 迦陵, quê huyện Nghi Hưng 宜興縣, phủ Thường Châu 常州府, Nam Trực Lệ 南直隸 (nay là Nghi Hưng, Giang Tô 江蘇), người viết từ và văn biền ngẫu nổi tiếng cuối Minh đầu Thanh. Năm 17 tuổi dự khoa thi Đồng tử 童子試, được đề bạt là người đệ nhất của khoa, cùng Ngô Triệu Khiên 吳兆騫, Bành Sư Độ 彭師度 được Ngô Vĩ Nghiệp khen là “Giang Tả tam phụng 江左三鳳”. Hợp với Ngô Ỷ 吳綺, Chương Tảo Công 章藻功 được xưng “Biền thể tam gia 駢體三家”. Nhà Minh mất, khoa cử không thông, có em là Trần Tông Thạch 陳宗石 ở rể nhà Hầu Phương Vực 侯方域 tại Thương Khâu 商丘, Trần Duy Tung đến ở cùng em. Từng giao du cùng Chu Di Tôn 朱彝尊, Vương Sĩ Trinh 王士禎. Năm 1679 (Khang Hy năm thứ 18), được đề cử vào Bác học hồng từ khoa 博學鴻詞科, nhận chức Kiểm thảo Hàn lâm viện 翰林院檢討. Năm 1682, Trần Duy Tung mất, 58 tuổi. Viết hơn 1600 bài từ, có “ Trần Già Lăng văn tập 陳迦陵文集”, “Hồ Hải lâu thi tập 湖海樓詩集”, “Già Lăng từ 迦陵詞” ...

+++++++
Vui lòng login để trả lời trong mục này. Nếu chưa có account, xin ghi danh.
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 10:42:49 AM, Aug 28, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Đồng Mai Tiêu Tư dạ bạc Hà Kiều

Nhất phiến Hà Kiều nguyệt,
Kinh niên chiếu khách chu.
Bất tri xuân dĩ tận,
Do bạng nhĩ đồng du.
Đăng hoả yên trung mính,
Nhân gia thuỷ thượng phù.
Trọc lao biện tuý đảo,
Mạc vấn đại đao đầu.

Trần Duy Tung

+++++++

Đại đao đầu: trên đầu con đao có nhiều vòng (khi đối địch những cái vòng nầy kêu làm phân tâm địch thủ) gọi là hoàn 環, cũng ngụ ý chỉ hoàn 還 (trở về). Lấy tích Lý Lăng bị Hung Nô bắt, đầu hàng, sứ Hán qua gặp Lý Lăng mục đích gọi trở về. Chúa Hung Nô bày tiệc rượu để Lý Lăng gặp sứ Hán, nhưng trước mặt chúa Thiền Vu, sứ Hán không thể nói rõ ý định kêu gọi được. Nên dùng tay sờ vào những cái vòng trên đầu đao nhiều lần và ra hiệu cho Lý Lăng, tuy Lý Lăng biết ý nhưng không trở về lý do sợ bị làm nhục vì đã đầu hàng. Vậy dùng chữ “đại đao đầu” ý muốn nói trở về 還.

+++++++


同梅杓司夜泊河橋

一片河橋月,
經 年照客舟。
不知春已盡,
猶 傍爾衕游。
鐙火烟中暝,
人 家水上浮。
濁醪拚醉倒,
莫 問大刀頭。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-五律

+++++++


Cùng Mai Tiêu Tư đậu thuyền đêm ở Hà Kiều

Một mảnh trăng Hà Kiều,
Rọi thuyền khách quanh năm.
Chẳng biết xuân đã hết,
Cùng anh đi chơi rong.
Đèn sương trông mờ tối,
Nhà dân nổi trên sông.
Rượu đục liều say ngã,
Đừng hỏi có về không.

phanlang@www.tvvn

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:14:56 AM, Sep 15, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Tống Tử Vạn đệ hoàn Lê Thành thự

Tiểu đệ triêu lai biệt ngã hành,
Chánh phùng kinh quốc bức thanh minh.
Nhất tiên vãn túc Lâm Danh dịch,
Tam nguyệt nhân quy Thượng Đảng thành.
Viễn đạo mộng tuỳ xuân thuỷ khoát,
Vi quan trang để liễu hoa khinh.
A huynh sách mễ vưu kham sẩn,
Khả cập nga tùng cách điệu thanh.

Trần Duy Tung

+++++++

Tử Vạn tức Trần Tông Thạch 陳宗石 (1644-1720) tự Tử Vạn, em út của Trần Duy Tung. Lê Thành thuộc thị trấn Trường Trị, Sơn Tây, trước được gọi là Lê Hầu quốc 黎侯國.

Lâm Danh 臨洺: tức huyện Vĩnh Niên 永年縣, Hà Bắc, sau nhập vào Hàm Đam 邯鄲 năm 496, nên tác giả gọi là kinh quốc.

Thượng Đảng 上黨: nằm phía đông nam Sơn Tây.

Sách mễ 索米: mưu sinh.

+++++++


送子萬弟還黎城署

小弟朝來別我行,
正逢京國逼清明。
一鞭晚宿臨洺驛,
三月人歸上黨城。
遠道夢隨春水闊,
微官裝抵柳花輕。
阿兄索米尤堪哂,
可及哦松格調清。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-七律

+++++++


Tiễn em Tử Vạn về sở quan Lê Thành

Ngày mai tiểu đệ chia tay,
Về nơi đô hội cận ngày thanh minh.
Vung roi chiều đến Lâm Danh,
Ba tháng Thượng Đảng viễn trình gian truân.
Đường xa mộng cuốn sông xuân,
Hành trang quan nhỏ nhẹ chừng hoa dương.
Mưu sinh diễu cợt anh thường,
Hay ngâm vịnh gió thổi hương cho tùng.

phanlang@www.tvvn

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:23:10 AM, Sep 17, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Vọng Giang Nam kỳ nhất - Tuế mộ tạp ức thập thủ

Giang Nam ức,
Ức đắc Thượng nguyên thì.
Nhân đấu Nam Đường Kim diệp tử,
Nhai phi Bắc Tống Náo nga nhi.
Thử dạ bất thăng ti.

Trần Duy Tung

+++++++

Vọng Giang Nam 望江南: tên điệu từ, nguyên là tên bài hát đời Tuỳ, Tùy Dượng Đế 隋煬帝 làm Vọng Giang Nam 8 bài. Thời Đường dùng làm tên điệu từ, đơn điệu gồm 27 chữ , 5 câu, 3 vần bằng, trong đó có 2 câu 7 chữ đối nhau. Ôn Đình Quân có bài “ Vọng Giang Nam - Sơ tẩy bãi 望江南 - 梳洗罷” làm mẫu. Đời Tống tăng thành song điệu, 2 đoạn, bài “ Vọng Giang Nam - Siêu Nhiên đài tác 望江南 - 超然臺作” của Tô Thức làm mẫu song điệu. “Vọng Giang Nam” còn có tên “Mộng Giang Nam 夢江南”, “Giang Nam hảo 江南好”...

Thượng nguyên 上元: tức ngày rằm tháng giêng âm lịch, còn gọi là Nguyên tiêu 元宵.

Kim diệp tử 金葉子: một lối chơi bài phát xuất từ thời Nam Đường (937-975).

Náo nga nhi 鬧蛾兒: một cách trang sức của phụ nữ, dùng tơ hoặc giấy màu cắt hình hoa, bướm, chim...cài lên tóc, thịnh hành thời Bắc Tống (960-1127).

+++++++


望江南 其一 · 歲暮雜憶十首

江南憶,
憶得上元時。
人鬭南唐金葉子,
街飛北宋鬧蛾兒。
此夜不勝思。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-詞

+++++++


Vọng Giang Nam kỳ 1 - Cuối năm nhớ lẫn lộn 10 bài

Nhớ Giang Nam,
Cuối năm tạp nhớ bao gồm Thượng nguyên.
Đánh Kim diệp tử Nam Đường,
Nga nhi Bắc Tống phố phường náo bay.
Ôi sao buồn quá đêm nay.

phanlang@www.tvvn

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 02:23:06 PM, Oct 05, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Biệt Tử Vân

Nhị độ khiên y tống ngã hành,
Tịnh Châu tài xướng lệ tung hoành.
Sinh tăng nhất phiến Giang Nam nguyệt,
Bất thị ly diên bất khẳng minh.

Trần Duy Tung

+++++++

Tử Vân : tức Từ Tử Vân 徐紫雲 (1644-1675), tự Cửu Thanh 九青, hiệu Mạn Thù 曼殊, một nam
ca công nổi tiếng đời Thanh, giỏi ca múa thổi tiêu, được người gọi là Vân Lang 雲郎.

Tịnh Châu : tức Tịnh Châu ca 并州歌, tên ca khúc thuộc “Nhạc phủ cổ đại - Tạp ca dao từ - Tam 古代樂府-雜歌謠辭三” được viết vào đời Tấn.

+++++++


別紫雲

二度牽衣送我行,
並州才唱淚縱橫。
生憎一片江南月,
不是離筵不肯明。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-七絶

+++++++


Chia tay Tử vân

Tiễn đưa níu áo hai lần,
Lệ rơi ngang dọc ca dần Tịnh Châu.
Giang Nam trăng chỉ gợi sầu,
Ghét vì soi tiệc nghẹn ngào chia tay.

phanlang@www.tvvn

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 11:48:12 AM, Oct 08, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Vọng Giang Nam kỳ nhị - Tuế mộ tạp ức thập thủ

Giang Nam ức,
Tối ức Thiện Hòa Phường.
Viên tí túy kình Lưu Bạch Đọa,
Oanh hầu kiều xướng Tiểu Tần Vương.
Hoa nguyệt khứ đường đường.

Trần Duy Tung

+++++++


望江南其二 · 歲暮雜憶十首

江南憶,
最憶善和坊。
猿臂醉擎劉白墮,
鶯喉嬌唱小秦王。
花月去堂堂。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-詞1

+++++++

Thiện Hoà Phường 善和坊: tên khu phố tại Duy Dương 維揚, Dương Châu 揚州, nơi ngày xưa văn thi sĩ, quan viên, phú gia thường đến thưởng thức ca múa hoặc làm thơ cho ca kỹ hát.

Thôi Nhai - Tặng Đoan Đoan ( Lý Đoan Đoan):

Mịch đắc hoàng lưu bị tú an,
Thiện Hòa Phường lý thủ Đoan Đoan,
Dương Châu cận nhật hồn tương sá,
Nhất đóa năng hành bạch mẫu đan.

崔涯 - 贈端端(李端端):

覓得黄騮鞁綉鞍,
善和坊里取端端,
揚州近日渾相詫,
一朵能行白牡丹。

Lưu Bạch Đọa 劉白墮: tương truyền là người nấu rượu giỏi thời Nam Bắc triều.

Tiểu Tần Vương 小秦王: tên ca khúc, tấu khúc của Giáo phường đời Đường, tức Tần Vương phá trận nhạc 秦王破陣樂, nguyên là ca dao dân gian, được đưa vào biến đổi làm tấu khúc cho cung đình. Sau dùng làm tên điệu từ, gồm 4 câu, 28 chữ, 3 vần bình ở câu 1, câu 2 và câu 4.

+++++++


Vọng Giang Nam kỳ 2 - Cuối năm tạp nhớ 10 bài

Nhớ Giang Nam,
Nhớ nhất Phường Thiện Hoà.
Tay vượn say níu Lưu Bạch Đoạ,
Tiểu Tần Vương êm xướng môi hoa.
Ngang nhiên ngày tháng qua.

phanlang@www.tvvn

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:34:35 AM, Oct 14, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Tây Giang nguyệt - Vịnh sử

Tỉ giá chế nhi Tôn Sách,
Muội quy cố khúc Chu Du.
Tước Đài cao xứ khám Tam Ngô,
Tiện nhĩ thanh ca diệu vũ.

Nhất vọng Giang Đông nhân vật,
Hiếu liêm uổng sính hùng đồ.
Chu Hoàn tiền loát đại vương tu,
Văn hữu tài cao Tử Bố.

Trần Duy Tung

+++++++

Tây Giang nguyệt 西江月: nguyên là tấu khúc, ca khúc của Giáo Phường 教坊 đời Đường, sau được dùng làm tên bài từ, gồm 2 đoạn, mỗi đoạn 25 chữ, tổng cộng 50 chữ. Còn có tên “ Bạch tần hương 白蘋香 ”, “ Bộ hư từ 步虛詞 ”, “ Giang nguyệt lệnh 江月令 ”.

Chế nhi 猘兒: người vũ dũng chỉ Tôn Sách 孫策.

Cố khúc 顧曲: khi bài đàn hoặc ca có chỗ sai khuyết, chỉ ra chỗ sai là cố khúc. Chu Du 周瑜 giỏi âm nhạc nên thường bình phẩm chỉ ra chỗ sai thiếu của người chơi đàn và người hát.

Tước đài : tức đài Đồng Tước 銅雀台, do Tào Tháo cho xây năm 210 tại Nghiệp Thành 鄴城 ( Hàm Đan 邯鄲, Hà Bắc 河北 ) . Sau khi đánh bại Viên Thiệu 袁紹, Tào Tháo cho dựng Nghiệp Đô 鄴都, xây 3 đài tại Nghiệp Đô là Đồng Tước 銅雀, Kim Hổ 金虎 và Băng Tỉnh 冰井. Tương truyền Tào Tháo muốn đem hai chị em Đại Kiều 大喬 (vợ Tôn Sách) và Tiểu Kiều 小喬 (vợ Chu Du) về đài Đồng Tước để an hưởng tuổi già.

Tam Ngô 三吳: chỉ Ngô Hưng 吳興, Ngô Quận 吳郡, Cối Kê 會稽 , dải đất thuộc hạ lưu sông Trường Giang, tức Đông Ngô.

Hiếu liêm 孝廉: chỉ Tào Tháo 曹操 vì Tào Tháo được đề cử hiếu liêm (cử nhân) hồi 20 tuổi, sau vào kinh đô Lạc Dương 洛陽 nhậm chức Lang quan 郎官.

Chu Hoàn 朱桓: (177-238), tự Hưu Mục 休穆, quê Ngô Huyện 吳縣, Ngô Quận 吳郡
(nay là Tô Châu 蘇州, Giang Tô 江蘇), là dũng tướng Đông Ngô, từng đánh lui Tào Nhân 曹仁 (danh tướng của Tào Tháo) tại trận Nhu Tu khẩu 濡須口之戰 (Sào Hồ), sau về gặp Tôn Quyền, thấy râu Tôn Quyền đẹp xin vuốt, Tôn Quyên đồng ý.

Tử Bố 子布: Trương Chiêu 張昭 (156-236), tự Tử Bố, quê Bành Thành 彭城, Từ Châu 徐州 (nay là Từ Châu 徐州, Giang Tô 江蘇), quan văn, trọng thần của Đông Ngô.

+++++++


西江月 - 詠史

姊嫁猘兒孫策,
妹歸顧曲周瑜。
雀臺高處瞰三吳,
羨爾清歌妙舞。

一望江東人物,
孝廉枉逞雄圖。
朱桓前捋大王鬚,
文有才高子布。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-詞13

+++++++

Tây Giang nguyệt - Vịnh sử

Chị gả dũng nhi Tôn Sách,
Em về tài nhạc Chu Du.
Đồng Tước cao nhìn xuống Tam Ngô,
Tiện việc tiệc tùng ca vũ.

Xét xem nhân vật Giang Đông,
Hiếu liêm uổng phí mưu đồ.
Chu Hoàn tướng mạnh, vuốt râu vua,
Văn thần tài cao Tử Bố.

phanlang@www.tvvn

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 10:38:16 AM, Oct 16, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Đề Ngu Sơn hữu nhân chủng cúc đồ

Họa sư bất kiến Hoàng Công Vọng,
Noãn thúy tình lam thượng sáp thiên.
Hà nhật kết lân đồng chủng cúc,
Khê sừ đối bả Phá Sơn tiền.

Trần Duy Tung

+++++++

Hoàng Công Vọng : (1269 - khoảng1354), nguyên họ Lục 陸 tên Kiên 堅, được nhà họ Hoàng 黃氏 ở Vĩnh Gia 永嘉 nhận làm con nuôi nên lấy họ Hoàng; tự Tử Cửu 子久, hiệu Nhất Phong 一峰, Đại Si 大癡, là hoạ gia nổi tiếng thời Nguyên, chuyên vẽ tranh sơn thuỷ. Ông còn thông âm luật, giỏi thư pháp. Có “ Sơn thủy quyết 山水訣”, “ Đại Si sơn nhân tập 大癡山人集”. Tranh “Phú Xuân sơn cư đồ 富春山居圖 ” rất đẹp còn truyền đến nay.

Noãn thúy 暖翠: núi màu xanh khi trời tạnh.

Tình lam 晴嵐: sương mù trên núi ngày tạnh.

Phá Sơn 破山: tên núi tại thị trấn Thường Thục 常熟市, tỉnh Giang Tô 江蘇省, nằm phía bắc Ngu Sơn 虞山 , tương truyền có rồng trắng đánh nhau, phá núi bay đi nên được đặt tên Phá Sơn.

+++++++


題虞山友人種菊圖

畫師不見黄公望,
暖翠晴嵐尚插天。
何日結鄰同種菊,
溪鋤對把破山前。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-七絶

+++++++


Đề tranh Bạn ở Ngu Sơn trồng cúc

Hoạ sư không thấy Hoàng Công Vọng,
Núi biếc sương lam tạnh tới trời.
Hàng xóm hẹn ngày tìm giống cúc,
Phá Sơn cuốc suối đối trồng chơi.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 01:10:39 PM, Oct 20, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Chẩm thượng khẩu hiệu

Dạ lương mạt lị trán đình tê,
Đại hữu hương tâm bất cảm đề.
Thùy giới song linh sổ hành nguyệt,
Khả kham đề sát Nhữ Nam kê.

Trần Duy Tung

+++++++

Nhữ Nam 汝南: tên đất xưa là huyện An Thành 安城縣, hoặc Nhữ Dương 汝陽縣, thuộc Dự Châu 豫州; vì nằm phía nam sông Nhữ 汝河 nên có tên Nhữ Nam. Nuôi nhiều gà, nổi tiếng gáy giỏi.

Hành nguyệt 行月: trăng sáng di động.

+++++++


枕上口號

夜涼茉莉綻庭西,
大有鄉心不敢題。
誰界窗欞數行月,
可堪啼煞汝南雞。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-七絶

+++++++

Ứng khẩu trên gối

Hoa lài nở phía tây đình đêm mát,
Không đề thơ vì dạ mãi nhớ quê.
Trăng di chuyển ngoài song ai ngăn trở,
Gà Nhữ Nam gáy chết mộng không về.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 11:43:52 PM, Nov 01, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Xuân mộ tạp ức hòa Bành Tiện Môn vận

Chử điểu đinh hoa các tự sầu,
Thanh Giang nhất biệt lưỡng kinh thu.
Đông hoàng uổng phí vô biên lục,
Tha đắc khê đầu tự áp đầu.

Trần Duy Tung

+++++++

Bành Tiện Môn 彭羡門: Bành Tôn Duật 彭孫遹 (1631-1700), tự Tuấn Tôn 駿孫, hiệu Tiện Môn 羨門, Kim Túc sơn nhân 金粟山人, quê Hải Diêm 海鹽, Chiết Giang 浙江, đỗ tiến sĩ năm 1659 ( Thuận Trị năm thứ 16 順治十六年), nhậm Bác học hồng từ 博學鴻詞, Lại bộ thị lang 吏部侍郎 kiêm Chưởng viện học sĩ Hàn lâm viện 翰林院掌院學士. Giỏi thơ, văn, từ có “ Tùng Quế đường toàn tập 松桂堂全集 ”, “ Kim Túc từ thoại 金粟詞話 ”, “ Diên Lộ từ 延露詞 ”.

Thanh Giang 清江: tên sông, một chi lưu của Trường Giang, xưa có tên Di Thuỷ 夷水, vì nước trong thấy đáy nên có tên Thanh Giang, phát nguyên từ núi Tề Nhạc 齊岳山, thị trấn Lợi Xuyên 利川市, châu Ân Thi 恩施州, tỉnh Hồ Bắc 湖北省.

Đông hoàng 東皇: thần mùa xuân, chúa xuân.

+++++++


春暮雜憶和彭羡門韻

渚鳥汀花各自愁,
清江一別兩經秋。
東皇枉費無邊綠,
搓得溪頭似鴨頭。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-七絶

+++++++


Chiều xuân tạp nhớ hoạ vận Bành Tiện Môn

Chim bờ hoa bãi cùng sầu,
Thanh Giang chia cách hai thu mịt mùng.
Sắc xanh uổng phí chúa xuân,
Đổ đầu vịt biếc suối sông bốn mùa.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:07:47 AM, Nov 11, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Trù trướng từ

Tam cổ xuất môn ô dạ phi,
Ngũ canh hoàn gia tinh tú hi.
Thủy tinh lâu giác kỷ thì noãn,
Độc tọa đãi quân quy bất quy?

Trần Duy Tung

+++++++


惆悵詞

三鼓出門烏夜飛,
五更還家星宿希。
水晶樓角幾時暖,
獨坐待君歸不歸?

陳維崧
詩文索引清陳維崧-古風1

+++++++


Bài thơ buồn

Quạ bay, ra cửa canh ba,
Sao trời lặn hết về nhà canh năm.
Góc lầu lạnh chẳng ấm lòng,
Ngồi buồn chờ bạn, về không không về?

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:36:28 AM, Dec 29, 2022

++ Trần Duy Tung ++

+++++++

Đàm Thành

Vị liễu thanh tài đáo,
Tương khan phá khách nhan.
Cô thành Đàm Tử quốc,
Tà nhật Mã Lăng san.
Thị diệp già tàn hậu,
Kiều hoa ủng đoạn quan.
Thiên thu chinh chiến địa,
Khoáng vọng nhất truy phàn.

Trần Duy Tung

+++++++

Phá khách nhan 破客顔: lấy từ ý thơ của Hứa Hoành 許衡 (1209-1281):

Tễ sắc khai tình vọng,
Xuân phong phá khách nhan.

Nhìn xa thấy sắc trời đã tạnh,
Gió xuân làm già cỗi mặt khách.

霽色開晴望,
春風破客顔。

trong bài: Hỉ tình 喜晴 để chỉ mùa xuân.

Trang: 詩文索引許衡-五律

+++++++

Đàm Tử 郯子: vua nước Đàm thời Xuân Thu, họ Kỷ 己, năm sinh năm mất không rõ, người Đàm Thành 郯城 ( nay là huyện Đàm Thành 郯城縣, tỉnh Sơn Đông 山東省 ), một trong Nhị thập tứ hiếu 二十四孝, người lấy sữa hươu phụng dưỡng cha mẹ鹿乳奉親. Khi Khổng Tử chu du liệt quốc đến nước Đàm, coi Đàm Tử như thầy. Đàm Tử dùng nhân nghĩa đạo đức trị dân, ân uy có đủ nên nước giàu dân mạnh, mọi người kính phục.

Mã Lăng 馬陵: tên đất tên núi nay nằm tại thôn Mã Lăng 馬陵村, huyện Sân 莘縣, tỉnh Sơn Đông 山東 省 (trước năm 1964 thuộc huyện Phạm 範縣, tỉnh Hà Nam 河南省), nổi tiếng vì trận chiến giữa Tôn Tẫn 孫臏 (nước Tề 齊) và Bàng Quyên 龐涓 (nước Ngụy 魏).

+++++++


郯城

未了青才到,
相看破客顏。
孤城郯子國,
斜日馬陵山。
柿葉遮殘堠,
蕎花擁斷關。
千秋征戰地,
曠望一追攀。

陳維崧
詩文索引清陳維崧-五律

+++++++


Thành Đàm

Mùa còn xanh, vừa đến,
Nhìn đã cỗi dung nhan.
Thành cô, nước Đàm Tử,
Mã Lăng, chiều núi vàng.
Lá hồng che đồn luỹ,
Kiều mạch phủ ải quan.
Ngàn xưa đất tranh chiến,
Nhìn quanh sầu ngút ngàn.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 04:55:20 PM, Jan 19, 2023

++ Uông Uyển ++

+++++++

Tống nhân hoàn Phủ Ninh

Oanh đề Đàm Chá am,
Thảo trưởng Tang Càn khẩu.
Thử thời tống quân hành,
Đông phong xuy mã thủ.
Quan lộ diêu liên sa thích tà,
Tri quân kim dạ túc thuỳ gia.
Kế Châu mỹ tửu Loan Châu tích,
Hảo tuý đường lê thiên thụ hoa.

Uông Uyển

+++++++

Phủ Ninh thuộc Ký Châu, nay là một khu của Tần Hoàng Đảo 秦皇島 gần Bột Hải 渤海.

Đàm Chá am 潭柘菴:
Chùa nằm dưới chân núi Đàm Chá, đông nam Bắc Kinh, vì có đầm nước và nhiều cây chá 柘 (một loại cây giống cây dâu) nên có tên Đàm Chá.

Tang Càn 桑乾:
Phần trên của sông Vĩnh Định 永定, nằm giữa Sơn Tây và Hà Bắc. Tương truyền mỗi năm đến mùa dâu chín thì nước sông cạn nên có tên Tang Càn.

Kế Châu 薊州:
Một châu cũ lấy đất từ U Châu cắt ra, trị sở tại huyện Ngư Dương 漁陽 (Thiên Tân hiện nay).

Loan Châu 灤州:
nay là huyện Loan 灤縣, thị trấn Đường Sơn 唐山市 nằm phía đông trực thuộc tỉnh Hà Bắc.

Tích 𩺀: cá giếc

+++++++


送人還撫寧

鶯啼潭柘庵,
草長桑乾口。
此時送君行,
東風吹馬首。
關路遥連沙磧斜,
知君今夜宿誰家。
薊州美酒灤州𩺀,
好醉棠梨千樹花。

汪琬
詩文索引汪琬-古風2

+++++++


Tiễn bạn trở về Phủ Ninh

Oanh hót am Đàm Chá,
Cỏ cao bờ Tang Càn.
Gió xuân reo đầu ngựa,
Lúc tiễn anh lên đàng.
Cát bãi nghiêng nối liền quan lộ,
Đêm nầy anh ở tạm nhà ai.
Cá Châu Loan rượu ngon Châu Kế,
Rượu đường lê dưới hoa say dài.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 02:42:53 PM, Mar 15, 2023

++ Tống Chinh Dư ++

+++++++

Trường Tín thảo

Thanh thanh Trường Tín thảo,
Vô ý học phùng nghinh.
Bất yếm thê lương địa,
Xuân lai hoàn tự sinh.

Tống Chinh Dư

+++++++

Tống Chinh Dư 宋征輿 (1618-1667): còn có tên Tống Trưng Dư 宋徵輿, tự Trực Phương 直方, Viên Văn 轅文, thi nhân, từ nhân thời cuối Minh đầu Thanh, quê Hoa Đình 華亭, Giang Tô 江蘇 (nay là Tùng Giang 松江, Thượng Hải 上海), cùng Trần Tử Long 陳子龍, Lý văn 李雯 xưng “Vân Gian tam tử 雲間三子” (Vân Gian tức Tùng Giang). Đỗ tiến sĩ năm 1647 (Thuận Trị tứ niên 順治四年), làm quan đến Đô sát viện
tả Phó đô ngự sử 都察院左副都禦史. Sáng tác có “Lâm Ốc văn cảo 林屋文稿” 16 quyển, thi cảo 14 quyển, trong đó có “Hải Lư hương từ 海閭香詞”, ngoài ra còn có “Quảng Bình tạp ký 廣平雜記” , “Tỏa văn lục 瑣聞錄”. Hiện nay chỉ còn một ít thơ, từ truyền lại.

Trường Tín : tức Trường Tín cung 長信宫, một cung điện thời Hán, nằm phía đông nam trong thành Trường An, một trong 4 cung điện gồm Trường Tín 長信, Trường Thu 長秋, Vĩnh Thọ 永壽, Vĩnh Ninh 永寧 thuộc Trường Lạc cung 長樂宮, nơi hoàng hậu ở. Đời Hán Vũ Đế khi hoàng hậu Trần A Kiều 陳阿嬌 hết được sủng hạnh, bị đày vào đây (cũng gọi là Trường Môn cung 長門宮). Từ đó về sau trong thơ văn khi nói đến Trường Tín cung thường có ý chỉ đó là lãnh cung nơi đày ải các hoàng hậu, phi tử hết được vua thương yêu.

+++++++


長信草

青青長信草,
無意學逢迎。
不厭凄涼地,
春來還自生。

宋征輿
詩文索引宋征輿

+++++++

Cỏ cung Trường Tín

Cỏ cung Trường Tín xanh xanh,
Vô tình học cách đón rành chúa công.
Không vì mặc cảm đất âm,
Xuân về tươi tốt, vẫn mong đoái hoài.

phanlang

+++++++
Cố Hương
Ghi danh: Jul 15 2010
Số bài: 2424
trả lời lúc 09:30:11 AM, May 09, 2024

++ Tống Chinh Dư ++

+++++++

Đông khuê dạ oán

Lạc tận phi vân mộ sắc hàn,
Hoàng hôn bắc đẩu chiếu lan can.
Khả liên nhất phiến như sương nguyệt,
Duy hữu thâm khuê độc tự khan.

Tống Chinh Dư

+++++++


冬閨夜怨

落盡飛雲暮色寒,
黄昏北斗照闌乾。
可憐一片如霜月,
惟有深閨獨自看。

宋征輿
詩文索引宋征輿

+++++++


Nổi oán ở thâm khuê mùa đông

Chiều trở lạnh mây bay chìm xuống,
Chiếu hàng hiên bắc đẩu hoàng hôn.
Trăng như sương giữa trời một mảnh,
Ngước nhìn xem phòng vắng vô hồn.

phanlang

+++++++