+++++++

Hoán khê sa

Cựu hướng trường đê lãm họa nhiêu,
Thu lai thu sắc bội tiêu tiêu,
Không thùy yên vũ phất hoành kiều.
Tà ỷ tây phong vô hạn hận,
Lãn tương tiều tụy vũ tiêm yêu,
Ly tư biệt tự nhất điều điều.

Bồ Tùng Linh


Hoán khê sa

Ngắm thuyền qua lại chân đê,
Sắc thu càng khiến ủ ê tiêu điều.
Khói mưa phủ lấp hoành kiều.
Tựa lan can hận bóng chiều gió tây.
Lưng thon nhát điệu vũ gầy,
Chia lìa kết chặt mối dây không rời.

Phan Lang


浣溪沙

舊向長堤纜畫橈，
秋來秋色倍蕭蕭，
空垂烟雨拂橫橋。
斜倚西風無限恨，
懶將憔悴舞纖腰，
離思別緒一條條。

蒲松齡
詩詞索引蒲松齡

+++++++

+++++++

Tiếu Ngạo Giang Hồ, Hiệp Khách Hành,
Tuyết Sơn đại mạc hội quần anh.
Thần Điêu Hiệp Lữ, Ỷ Thiên ngoại,
Bích Huyết, Uyên Ương nhập đại doanh.
Thư Kiếm hà tằng can Lộc Đỉnh,
Thiên Long tự thủy giá Liên Thành.
Cánh tương Việt Nữ, Phi Hồ truyện,
Phó dữ Tây Phong tống hữu tình.

笑傲江湖俠客行,
雪山大漠會群英.
神鵰俠侶倚天外,
碧血鴛鴦入大營.
書劍何曾干鹿鼎,
天龍自始價連城.
更將越女飛狐傳,
付與西風送有情.

+++++++

+++++++

Quan san nguyệt

Thượng Cốc phong trần khởi,
Lương nhân khứ bất quy .
Thanh lâu đa thế lệ,
Tử tái cách âm huy .
Nguyệt hạ thu châm cấp,
Đình tiền đồng diệp phi .
Du Quan vạn lý đạo,
Hà xứ ký hàn y .

Xà Tường

Xà Tường 佘翔 : năm sinh năm mất không rõ, tự Tông Hán 宗漢, hiệu Phượng Đài 鳳臺, quê Phủ Điền 莆田, Phúc Kiến 福建, đỗ cử nhân (có chỗ nói tiến sĩ) năm 1558 (Gia Tĩnh năm 37), nhậm Tri huyện huyện Kim Tiêu 金椒縣 . Một lần trong lúc hội họp, vì bất đồng ý kiến với Tuần án ngự sử, đã phất áo bỏ quan, đi ngao du sơn thuỷ đến cuối đời . Trước tác có " Bệ Lệ viên thi cảo 薜荔園詩稿" và "Văn thảo 文草" .

Thượng Cốc 上谷 : quận Thượng Cốc 上谷郡 nay là huyện Hoài Lai 懷來縣, thành phố Trương Gia Khẩu 張家口市, tỉnh Hà Bắc 河北省, thời Xuân Thu Chiến Quốc thuộc nước Yên, được Yên Chiêu Vương Cơ Chức 燕昭王姬職 (?-279 BC) kiến lập năm 283 trước Công nguyên . Tướng Tần Khai 秦開 nước Yên đánh thắng rợ Đông Hồ 東胡 và Triều Tiên 朝鮮, Yên Chiêu Vương lập năm quận từ tây sang đông : Thượng Cốc 上谷, Ngư Dương 漁陽, Hữu Bắc Bình 右北平, Liêu Tây 遼西, Liêu đông 遼東 dọc theo Trường Thành .

Âm huy 音徽 : thư từ tin tức .

Tiền Thục - Ngụy Thừa Ban "Yết kim môn" từ：
Nhạn khứ âm huy đoạn tuyệt,
Hữu hận dục bằng thùy thuyết .
前蜀 - 魏承班 《謁金門》詞：
雁去音徽斷絕，
有恨欲憑誰說。

Tử tái 紫塞 : chỉ Trường Thành 長城 .

Tấn - Thôi Báo “ Cổ kim chú - Đô ấp” :
Tần trúc Trường Thành, thổ sắc giai tử, Hán tái diệc nhiên, Cố xưng tử tái yên .
Tần xây Trường Thành, Đất một màu tía, Ải Hán cũng vậy, Xưa gọi ải tía .
晉 - 崔豹 “ 古今註 - 都邑” :
秦 築長城 ，土色皆紫，漢塞亦然，故稱紫塞焉。

Du Quan 榆關 - 渝關 : tức Sơn Hải Quan 山海關, còn gọi là Lâm Lư Quan 臨閭關, ải cực đông của Trường Thành, thuộc tỉnh Hà Bắc 河北省, cách Tần Hoàng Đảo 秦皇島 15 cây số về phía đông bắc .

Đường - Cao Thích "Yên ca hành" :
Song kim phạt cổ hạ Du Quan,
Tinh bái uy di Kiệt Thạch gian .

唐 - 高適〈燕歌行〉:
摐金伐鼓下榆關，
旌旆逶迤碣石間。

Nguyên - Nãi Hiền "Thất nguyệt thập lục dạ hải thượng khán nguyệt" :

Chinh nhân thất nguyệt độ Du Quan,
Điêu thử tài y thượng khiếp hàn .
元 - 迺賢〈七月十六夜海上看月〉:
征人七月渡榆關，
貂鼠裁衣尚怯寒。

+++++++

Trăng quan san

Gió bụi nổi trên Thượng Cốc,
Chồng em đi chẳng trở về .
Thanh lâu lệ rơi nhiều lắm,
Ải tía thư không đến quê .
Dưới trăng chày thu đập gấp,
Trước vườn lá ngô đồng bay .
Đường ra Du Quan vạn dặm,
Nơi nao gửi áo ấm nầy .

Phan Lang

+++++++

闗山月

上谷風塵起，
良人去不歸。
青樓多涕淚，
紫塞隔音徽。
月下秋砧急，
庭前桐葉飛。
榆闗萬里道，
何處寄寒衣。

佘翔
詩詞索引佘翔樂府

+++++++

+++++++

Thất tịch chu trung

Ngân hán nghênh tiên bội,
Kim tiêu động khách chu .
Giang hồ phùng thử tịch,
Châm xử báo tân thu .
Trần thế thương bình ngạnh,
Thanh tiêu khán Nữ Ngưu .
Ban Cơ Đoàn phiến phú,
Ngâm bãi bất thăng sầu .

Xà Tường

Ban Cơ 班姬 : tức Ban Tiệp Dư 班婕妤 (48BC-2BC), họ Ban không rõ tên, phi tử của Hán Thành Đế Lưu Ngao 漢成帝劉驁, cũng là một nữ tác gia đời Tây Hán, có sắc đẹp, có đức và có tài thơ phú, được phong làm Tiệp Dư . Tiệp Dư là một đẳng cấp rất cao của phi tần trong cung đời Hán gồm 14 cấp : Chiêu Nghi 昭儀, Tiệp Dư 婕妤, Hình Nga 娙娥, Dung Hoa 容華, Mỹ Nhân 美人, Bát Tử 八子, Sung Y 充衣, Thất Tử 七子, Lương Nhân 良人, Trưởng Sử 長使, Thiếu Sử 少使, Ngũ Quan 五官, Thuận Thường 順常 và Vũ Quyên 舞涓 .
Ban Tiệp Dư là bà cô tổ của Ban Cố 班固, Ban Siêu 班超 và Ban Chiêu 班昭 . Sáng tác nhiều nhưng chỉ còn lại 3 thiên : "Tự thương phú 自傷賦", " Đảo tố phú 搗素賦" và "Oán ca hành 怨歌行", còn được gọi là "Đoàn phiến ca 團扇歌" .

+++++++

Mồng 7 tháng 7 trong thuyền

Ngân hà đón tiên nữ,
Thuyền động nổi gió vàng .
Sông hồ gặp thất tịch,
Chày đập báo thu sang .
Thương kiếp bèo trôi nổi,
Ngắm Chức Nữ Ngưu Lang .
Ngâm Ban Cơ Đoàn phiến,
Xong bài sầu chứa chan .

Phan Lang

+++++++

七夕舟中

銀漢迎仙佩，
金颷動客舟。
江湖逢此夕，
砧杵報新秋。
塵世傷萍梗，
清宵看女牛。
班姬團扇賦，
吟罷不勝愁。

佘翔
詩詞索引佘翔五律1

+++++++

+++++++

Tống Giang Tham quân hoàn Kim Lăng kỳ nhất

Thập tải kinh hoa bạch phát sinh,
Quy lai hải thượng kết âu minh .
Trường giang xuân thủy đào hoa phát,
Hựu trục cô phàm hạ Thạch Thành .

Xà Tường

Âu minh 鷗盟 : hoặc minh âu 盟鷗, kết bạn cùng âu điểu, cư ngụ tại vùng sông biển; chỉ người đi ở ẩn, làm bạn với chim muông .

Lục Du - Vũ dạ hoài Đường An ：

Tiểu các liêm long tần mộng điệp,
Bình hồ yên thủy dĩ minh âu .

陸游 - 雨夜懷唐安 :

小閣帘櫳頻 夢蝶，
平湖烟水已盟鷗。

Đới Phục Cổ - Tử Uyên tống mẫu đan：

Hải thượng minh âu khách,
Nhân gian thất mã ông .

戴復古 - 子淵送牡丹：

海上盟鷗客，
人間失馬翁。

Thạch Thành 石城 : tại Kim Lăng (Nam Kinh), là một trong những nơi có thắng cảnh, thường được gọi "Thạch Thành tễ tuyết 石城霽雪" - Thạch Thành tạnh tuyết, đừng trên cao nhìn xuống Trường Giang cảnh rất đẹp .

+++++++

Tiễn Tham quân Giang về Kim Lăng - 1

Trải mười năm kinh đô bạc tóc,
Về biển quê làm bạn âu lành .
Nước Trường Giang mùa xuân đào nở,
Buồm cô đơn xuống đến Thạch Thành .

Phan Lang

+++++++

送江參軍還金陵 其一

十載京華白髮生，
歸來海上結鷗盟。
長江春水桃花發，
又逐孤帆下石城。

佘翔
詩詞索引佘翔七絶1

+++++++

++++++

Tống Giang Tham quân hoàn Kim Lăng kỳ nhị

Tam nguyệt dương hoa phốc tửu hương,
Biển chu xuân thủy biệt hà lương .
Tiêu hồn mạn nghĩ Giang Yêm phú,
Gia trú Kim Lăng diệc cố hương .

Xà Tường

Hà lương 河梁 : cầu bắt trên sông, lấy từ thơ của Lý Lăng nói về sự chia tay .
Lý Lăng - Dữ Tô Vũ thi chi tam :
Huề thủ thượng hà lương,
Du tử mộ hà chi ？

李陵 - 與蘇武詩之三：
攜手上 河梁，
游子暮何之？

Về sau người ta dùng từ ngữ "Hà lương" để chỉ nơi tống biệt .

Giang Yêm phú 江淹賦 : tức "Biệt phú 別賦" của Giang Yêm tả cảnh ly biệt . Giang Yêm (444 - 505), quê Khảo Thành 考城, Tể Dương 濟陽, Tống Châu 宋州 ( nay là Thương Khâu 商丘, Hà Nam 河南), là chính trị gia, văn học gia thời Nam Triều . Trong bài "Biệt phú" của Giang Yêm, câu đầu là : "Ảm nhiên tiêu hồn giả ... 黯然銷魂者"(giống "Ám nhiên tiêu hồn chưởng" của Dương Quá trong "Thần ưng hiệp lữ") là câu mà Xà Tường dùng trong bài trên .

+++++++

Tiễn Tham quân Giang về Kim Lăng - 2

Thơm mùi rượu, tháng ba hương liễu,
Rời hà lương, thuyền nhỏ sông xuân .
Hồn đã tiêu, phỏng Giang Yêm phú ,
Trú Kim Lăng, tạm gọi cố hương .

Phan Lang


送江參軍還金陵 其二

三月楊花撲酒香，
扁舟春水别河梁。
銷魂漫擬江淹賦，
家住金陵亦故鄉。

佘翔
詩詞索引佘翔七絶1

+++++++

+++++++

Cửu nhật ẩm tửu tứ

Tha hương phùng tố tiết,
Hà xứ mịch hoàng hoa.
Bạch phát đăng cao lãn,
Tương tiền hướng tửu gia.

Xà Tường

+++++++


九日飲酒肆

他鄉逢素節，
何處覔黄花。
白髪登髙嬾，
將錢向酒家。

佘翔
詩詞索引佘翔-五絶3

+++++++


Ngày trùng cửu uống tại quán rượu

Quê người gặp thời tiết tốt,
Hoa vàng biết tìm ở đâu.
Đầu bạc lên cao lười biếng,
Đem tiền đến quán rượu thôi.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Điếu Khuất đại phu

Mịch La giang bạn thảo tiêu sơ,
Thiên cổ Hoài Sa hận hữu dư.
Nhật mộ ai viên chánh thê thiết.
Bất tri hà xứ điếu Tam Lư.

Xà Tường

+++++++

Mịch La 汨羅: tên sông, phát nguyên từ sông Tu thuỷ 修水, núi Hoàng Long 黄龍, tỉnh Giang Tây, phía nam hồ Động Đình. Khuất Nguyên 屈原 nước Sở thời Chiến Quốc đã tự trầm tại sông Mịch La ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch năm 278 trước Công Nguyên.

Hoài Sa 懐沙: tên bài thơ do Khuất Nguyên sáng tác, là một thiên trong Cửu chương 九章. Đây là bài tuyệt mệnh ông làm trước khi lâm tử, trong đó ông nói về tình cảnh ông khi đi xuống nam, vùng sông Tiêu Tương, nơi ông sẽ quyết tìm cái chết để đánh động lòng dân cùng vua quan nước Sở trước nạn nước, trong thì nghe lời nịnh thần, ngoài thì bị nước lớn đánh phá.

Tam Lư: tức Tam Lư đại phu 三閭大夫, một chức quan nước Sở đặc trách coi quản ba họ quý tộc gồm Khuất 屈, Cảnh 景, Chiêu 昭, cùng việc tế tự và dạy dỗ con em ba họ. Khuất Nguyên sau khi bị giáng cấp tại triều, cho giữ chức Tam Lư đại phu. Cho nên đề cập đến Tam Lư người ta muốn nói về Khuất Nguyên.

+++++++


弔屈大夫

汨羅江畔草蕭踈，
千古懐沙恨有餘。
日暮哀猿正淒切，
不知何處弔三閭。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶7

+++++++


Điếu Khuất đại phu

Sông Mịch La cỏ bờ thưa héo úa,
Phú Hoài Sa thiên tuế, hận còn dư.
Chiều tối xuống vượn kêu buồn thê thảm,
Biết nơi nào phúng điếu cụ Tam Lư.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Điệu nội kỳ 2

Cao lâu vô phục thí hồng trang,
Trần yểm hương liêm lệ thế bàng.
Thiết dược tiện giao bôn nguyệt khứ,
Quảng Hàn na đắc hoạ mi lang.

Xà Tường

+++++++


悼内其二

髙樓無復試紅妝，
塵掩香奩淚涕滂。
竊藥便教奔月去，
廣寒那得畫眉郎。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶8

+++++++


Khóc vợ kỳ 2

Không trở lại lầu cao thường trang điểm,
Tráp phấn son bụi đóng lệ dòng dòng.
Thâu linh dược bay lên trăng đi mất,
Cung Quảng Hàn ai kẻ vẽ mày cong.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Điệu nội kỳ 3

Nhất dạ sầu lai mấn hữu ti,
Xuy tiêu nhân khứ kiến vô kỳ.
Điệu vong bất tận Phan An lệ,
Nhẫn độc sanh tiền Ấu phụ từ.

Xà Tường

+++++++


悼内其三

一夜愁來鬢有絲，
吹簫人去見無期。
悼亡不盡潘安淚，
忍讀生前幼婦詞。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶8

+++++++


Khóc vợ kỳ 3

Sầu một đêm tóc sương đã điểm,
Người thổi tiêu đi chẳng hẹn về.
Lệ Phan An tiếc thương không hết,
Ấu phụ từ xưa đọc mải mê.

phanlang@www.tvvn

+++++++

Phan An:
Phan An 潘安 (247-300) vợ chết, có làm 3 bài Điệu vong thi 悼亡詩 thương khóc vợ không thôi. Phan An nguyên tên Phan Nhạc 潘岳, tự An Nhân 安仁, người Trung Mưu 中牟, Trịnh Châu 鄭州 (tỉnh Hà Nam), văn học gia, chính trị gia đời Nguỵ-Tấn, thông minh tài trí, dung nhan tuấn mỹ, có vợ là Dương Dung Cơ 楊容姬 (249-289), con gái của Dương Triệu 楊肇, danh nho đời Tây Tấn. Vợ chồng tình thâm nghĩa trọng, ăn ở với nhau 20 năm, bỗng bất hạnh vợ mất, Phan An thương nhớ không nguôi.

Ấu phụ từ
Thái Ung 蔡邕 thời Đông Hán đề trên bia mộ của Tào Nga 曹娥, một hiếu nữ thời trước, 8 chữ “Hoàng quyên ấu phụ, ngoại tôn tê cữu” 黄絹幼婦，外孫齏臼. Tào Tháo cùng Dương Tu thăm mộ, thấy vậy Tháo hỏi Dương Tu ý nghĩa thế nào. Dương Tu suy nghĩ rồi đáp: Hoàng quyên 黄絹 (tơ lụa vàng) là sắc ti 色絲 (tơ màu), hai chữ sắc, ti hợp thành chữ tuyệt 絕; ấu phụ 幼婦 là niên ấu đích phụ nữ tức thiếu nữ, hai chữ thiếu 少 và nữ 女 hợp thành chữ diệu 妙; ngoại tôn 外孫 (cháu ngoại), con của con gái, tức nữ tử 女子, hai chữ nữ và tử hợp thành chữ hảo 好; tê cữu 齏臼, đồ gia vị (gừng, tỏi, hẹ v.v...) bỏ vào cối nghiền nát ra, sẽ bị cay tức thụ tân 受辛, hai chữ thụ và tân hợp lại thành chữ từ 辭 cổ thể. Cả câu 8 chữ trên có nghĩa là “Tuyệt diệu hảo từ” 絕妙好辭. Vậy “Ấu phụ từ” chính là “Tuyệt diệu hảo từ”.

+++++++

+++++++

Trường Can hành

Mạc Sầu mạo như hoa,
Sinh trưởng Trường Can lý.
Giá dữ viễn du lang,
Sầu phong phục sầu thuỷ.

Xà Tường

+++++++

Trường Can 長干: tên một thôn xóm tại Kiến Khang 建康 xưa, nay nằm tại phía nam Nam Kinh 南京, Giang Tô 江蘇. Xóm gần sông, thuyền tụ tập nhiều, gồm dân đánh cá cũng như người buôn bán xa, vì vậy sinh tình cảm giữa nữ nhân và dân đi thuyền, nên có những bài thơ lãng mạn về Trường Can.

+++++++


長干行

莫愁貌如花，
生長長干里。
嫁與逺遊郎，
愁風復愁水。

佘翔
詩詞索引佘翔-五絶2

+++++++


Bài hát Trường Can

Mạc Sầu đẹp như hoa,
Trường Can nơi sinh trưởng.
Gả người thích đi xa,
Buồn sóng to gió chướng.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Đề Thẩm Thuần Phủ Lục La trang kỳ 1

Sơ khất hoàn san biệt Hán đô,
Tri quân tung tích ký cô bồ.
Tỉ Đào thiên tiếu Si Di sách,
Hà tự quân gia trưởng Ngũ Hồ.

Xà Tường

+++++++

Hán đô 漢都: chỉ kinh đô Trường An.

Cô bồ 菰蒲: cỏ cô và cỏ bồ, cói lát, chỉ vùng đầm hồ nơi ở ẩn.

Si Di 鴟夷: hay Si Di Tử Bì 鴟夷子皮, tên hiệu của Phạm Lãi 範蠡 (536 trCN - 448 trCN), nhà chính trị, quân sự, mưu lược, kinh tế cuối thời Xuân Thu, giúp vua Câu Tiễn 勾踐 nước Việt đánh bại Phù Sai 夫差 nước Ngô, chiếm đất Ngô, xưng bá trung nguyên. Vì thấy Câu Tiễn nghĩa bạc, ông bèn xin về, thả thuyền rong chơi Ngũ Hồ, thay tên đổi họ. Sau làm ăn buôn bán giàu có, cuối đời định cư tại Đào Khâu 陶丘 (nay là phía nam khu Định Đào 定陶, thành phố Hà Trạch 菏澤, tỉnh Sơn Đông), xưng hiệu Đào Chu công 陶朱公.

+++++++


題沈純甫緑蘿莊其一

疏乞還山别漢都，
知君踪跡寄菰蒲。
徙陶偏笑鴟夷策，
何似君家長五湖。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶5

+++++++


Đề trang viện Lục La của Thẩm Thuần Phủ kỳ 1

Giả xin về núi rời kinh,
Biết ông tung tích gửi mình bồ cô.
Si Di cười ẩn gò Đào,
Phải ông sinh sống Ngũ Hồ đấy chăng?

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Tương Phi oán

Cửu Nghi hà xứ thị,
Ngọc liễn kỷ thời qua.
Thiên thu bi đế tử,
Trúc thượng lệ ngân đa.

Xà Tường

+++++++


湘妃怨

九嶷何處是，
玉輦幾時過。
千秋悲帝子，
竹上淚痕多。

佘翔
詩詞索引佘翔-五絶6

+++++++


Nỗi oán của Tương Phi

Cửu Nghi ở nơi nào thế,
Xe ngọc mấy lần qua đây.
Con vua đau thương ngàn kiếp,
Trúc đốm vì lệ thấm đầy.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Xuân mộ Lưu Vân các cảm hoài kỳ 1

Nhị nguyệt hoa gian hoàng điểu đề,
Khán hoa nhân khứ thảo thê thê.
Bạch vân do tự năng lưu khách,
Nhất phiến phi lai vũ Thạch Tê.

Xà Tường

+++++++

Thạch Tê (Tây): tức Thạch Phật tự Tây thôn 石佛寺西村, thuộc huyện Ngô Kiều 吳橋縣, ở Thương Châu 滄州, Sơn Đông 山東.

+++++++



春暮留雲閣感懐其一

二月花間黄鳥啼，
看花人去草萋萋。
白雲猶似能留客，
一片飛來雨石西。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶2

+++++++


Chiều xuân gác Lưu Vân cảm hoài kỳ 1

Trong đám hoa, tháng hai chim oanh hót,
Người ngắm hoa đi mất cỏ úa gầy.
Chỉ mây trắng luyến lưu giữ chân khách,
Một phiến qua, đem mưa xuống Thạch Tây.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Đề tửu gia đồng Tiền Quý Thiện tác

Giải hạ túc sương cừu,
Kháp thế tửu nhất đấu.
Tiếu vấn tửu gia Hồ,
Hữu khách như thử phủ.

Xà Tường

+++++++

Túc sương cừu: tương truyền đó là áo cừu của Tư Mã Tương Như 司馬相如, làm từ da và lông chim túc sương 鷫鸘. Có nơi nói túc sương là một loại chồn, chuột bay. Nói chung đó là loại áo cừu quý.

+++++++


題酒家仝錢季善作

解下鷫鸘裘，
恰貰酒一斗。
笑問酒家胡，
有客如此否。

佘翔
詩詞索引佘翔-五絶3

+++++++


Cùng Tiền Quý Thiện đề thơ quán rượu

Cởi áo cừu túc sương,
Cầm mua một đấu rượu.
Cười hỏi chủ Hồ cơ,
Có khách nào giống vậy.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Minh Phi khúc kỳ 1

Yên Chi nhất vọng bạch vân thu,
Mã thượng hồng nhan song lệ lưu.
Nhạn tự nam phi nhân bắc khứ,
Tì bà bất giải Hán cung sầu.

Xà Tường

+++++++

Yên Chi: núi Yên Chi 燕支, hay 焉支, 胭脂, thuộc dãy Kỳ Liên sơn 祁連山, nằm phía tây bắc tỉnh Cam Túc, giữa Lương Châu và Cam Châu cũ trên hành lang Hà Tây 河西走廊, có địa thế trọng yếu, nơi tranh chấp giữa Hung Nô và người Hán.
Khi Thiền Vu đón Minh Phi về đất Hồ, có đi trên hành lang Hà Tây dưới chân núi Yên Chi.

+++++++


明妃曲其一

燕支一望白雲秋，
馬上紅顔雙淚流。
雁自南飛人北去，
琵琶不解漢宫愁。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶6

+++++++


Khúc hát Minh Phi kỳ 1

Yên Chi mây trắng thu sang,
Má hồng lưng ngựa hai hàng lệ đau.
Nhạn nam người bắc vì đâu,
Tì bà không dứt nỗi sầu Hán cung.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Minh Phi khúc kỳ 2

Bắc phong xuy tuyết ám Thiên San,
Tiều tuỵ nga mi khứ bất hoàn.
Bạc mệnh tiện giao biên địa lão,
Quy hồn ứng độ Ngọc Môn quan.

Xà Tường

+++++++


明妃曲其二

北風吹雪暗天山，
憔悴蛾眉去不還。
薄命便教邉地老，
歸魂應度玉門關。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶6

+++++++


Khúc hát Minh Phi kỳ 2

Gió bấc thổi Thiên Sơn mờ vì tuyết,
Mày ngài đi tiều tụy chẳng trở về.
Thân bạc mệnh chết già nơi biên địa,
Vào Ngọc Môn hồn muốn lại chốn quê.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Trường An đạo

Hà xứ khả tiêu ưu,
Trường An cao tửu lâu.
Lâu tiền song liễu thụ,
Hảo hệ tử Hoa Lưu.

Xà Tường

+++++++


長安道

何處可消憂，
長安髙酒樓。
樓前雙栁樹，
好繫紫驊騮。

佘翔
詩文索引佘翔-樂府

+++++++


Đường Trường An

Giải ưu sầu ở đâu,
Trường An, rượu cao lâu.
Buộc ngựa Hoa Lưu tía,
Hai gốc liễu trước lầu.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Ngọc giai oán

Ngọc giai vô nhân hành,
Giám cung nhật nhật tảo.
Dạ lai vọng tứ tinh,
Bạch lộ triêm thu thảo.

Xà Tường

+++++++

Ngọc giai 玉階: thềm nhà trang sức bằng ngọc, chỉ triều đình hoặc hậu cung, nơi các phi tần ở.

Ngọc giai oán 玉階怨: đề tài của Nhạc phủ, chuyên tả nỗi oán trong cung; quyển 43 Nhạc phủ thi tập 樂府詩集 xếp vào “Sở điệu khúc 楚調曲”, “Tương hòa ca từ 相和歌辭”.

Giám cung 監宮: cung giám, thái giám 太監.

Tứ tinh 四星: 4 ngôi sao: Thương long 蒼龍, Bạch hổ 白虎, Chu điểu 朱鳥, Huyền vũ 玄武.

+++++++


玉階怨

玉階無人行，
監宫日日掃。
夜來望四星，
白露沾秋草。

佘翔
詩文索引佘翔-五絶1

+++++++


Nỗi oán thềm ngọc

Thềm ngọc không người lui tới,
Giám quan quét dọn hàng ngày.
Đêm nhìn bốn sao mong đợi,
Sương rơi ướt cỏ thu dày.

phanlang

+++++++

+++++++

Chu trung đối nguyệt

Đông phong xuy phiến vũ,
Diêu tố Đại Giang lưu.
Khả thị Si Di tử,
Càn khôn nhất diệp chu.

Xà Tường

+++++++


舟中對月

東風吹片雨，
遥泝大江流。
可是鴟夷子，
乾坤一葉舟。

佘翔
詩文索引佘翔-五絶1

+++++++


Trên thuyền dưới trăng

Gió đông đem cụm mưa đến,
Lên xa theo ngược Trường Giang.
Giống như Si Di ngày trước,
Đất trời một lá thuyền nan.

phanlang

+++++++

+++++++

Triêu Vân mộ

Vi vũ Dương Đài khứ bất hoàn,
Cô phần tịch mịch ủy không san.
Thiền lâm vũ tụ đương niên sự,
Đề điểu xuân phong nhất mộng gian.

Xà Tường

+++++++

Triêu Vân 朝雲: tức Vương Triêu Vân 王朝雲 (1062-1096), tự Tử Hà 子霞, quê Tiền Đường 錢塘, Ngô Quận 吳郡 (nay là khu Dư Hàng 餘杭區, thành phố Hàng Châu 杭州市, tỉnh Chiết Giang 浙江省), hồng nhan tri kỷ cũng là thê thiếp của Tô Thức 蘇軾. Thông minh đẹp đẽ nhưng gia cảnh nghèo nên làm trong ban ca múa, sau thành ca nữ Tây Hồ. Tô Thức khi làm tri phủ Hàng Châu, yêu mến Triêu Vân nên nạp làm thiếp. Triêu Vân học hỏi ở chồng rất nhiều, học làm thơ viết văn, học cả giáo lý đạo Phật...Khi Tô Thức bị biếm xuống Huệ Châu 惠州 (nay thuộc Quảng Đông 廣東), gia thiếp bỏ đi hết, chỉ mình Triêu Vân theo chồng chịu cực khổ. Năm 1096 (Thiệu Thánh tam niên 紹聖三年), Triêu Vân mất tại Huệ Châu khi mới 34 tuổi, chôn tại chân núi nằm phía đông nam chùa Thê Thiền 棲禪寺. Tô Thức buồn thương, làm ai điếu, thân soạn mộ chí, sáng tác nhiều thơ từ ghi mối thâm tình nhung nhớ như “ Tây Giang nguyệt - Mai hoa 西江月- 梅花”, “ Vũ trung hoa mạn 雨中花慢”, “ Điệu Triêu Vân 悼朝雲” ...

+++++++


朝雲墓

為雨陽臺去不還，
孤墳寂寞委空山。
禪林舞袖當年事，
啼鳥春風一夢間。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶10

+++++++

Mồ của Triêu Vân

Làm mưa Dương Đài, đi không trở lại,
Nấm mồ cô tịch bỏ phế núi hoang.
Nhớ lại năm xưa Phật đài, ca múa,
Chim khóc gió xuân trong mộng bàng hoàng.

phanlang

+++++++

+++++++

Tống Diêu Tốn Khanh

Dữ quân huề thủ tứ du du,
Thử nhật na kham phú viễn du.
Mạc đạo tha hương vô tri kỷ,
Tửu nhân hà xứ bất đăng lâu.

Xà Tường

+++++++


送姚巽卿

與君擕手思悠悠，
此日𨚗堪賦逺遊。
莫道他鄉無知己，
酒人何處不登樓。

佘翔
詩詞索引佘翔-七絶10

+++++++


Tiễn Diêu Tốn Khanh

Cầm tay nhau mà lòng ưu tư lắm,
Thơ không xong ngày ấy khúc viễn du.
Đừng nói rằng tha hương, ai tri kỷ,
Ở nơi đâu bạn rượu cũng đầy lầu.

phanlang

+++++++

+++++++

Thu dạ hữu hoài

Tịch lộ tích sơ đồng,
Nguyệt hạ minh song xử.
Thanh tiêu cảnh bất mị,
Mỹ nhân hà xứ sở.

Xà Tường

+++++++

Song xử 雙杵: người xưa đập áo, đối diện nhau cầm hai chày, đập so le như giã gạo.

+++++++


秋夜有懷

夕露滴疎桐，
月下鳴雙杵。
清宵耿不寐，
美人何處所。

佘翔
詩詞索引佘翔-五絶1

+++++++


Đêm thu cảm xúc

Sương chiều rơi ngô đồng trụi lá,
Đập dưới trăng vội vã hai chày.
Đêm không ngủ sáng trong hối hả,
Mỹ nhân đâu, nay ở phương nào.

phanlang

+++++++

+++++++

Vọng Cửu Hoa San

Đa thiểu phong ba khách,
Lao ca trạo vãng hoàn.
Nhãn trung thanh tự đại,
Duy hữu Cửu Hoa San.

Xà Tường

+++++++

Cửu Hoa Sơn 九華山: tên núi, xưa gọi là Lăng Dương Sơn 陵陽山, Cửu Tử Sơn 九子山, nằm tại huyện Thanh Dương 青陽縣, thị trấn Trì Châu 池州市, tỉnh An Huy 安徽省境 là một trong bốn đại danh sơn của Phật Giáo.
Lý Bạch làm bài thơ “ Vọng Cửu Hoa tặng Thanh Dương Vi Trọng Kham 望九華贈青陽韋仲堪 - Ngắm Cửu Hoa tặng Vi Trọng Kham ở Thanh Dương” có câu:

Tích tại Cửu Giang thượng,
Dao vọng Cửu Hoa phong.
Thiên hà quải lục thuỷ,
Tú xuất cửu phù dung.

昔在九江上，
遙望九華峯。
天河掛綠水，
秀出九芙蓉。

Nhớ xưa trên Đại giang,
Nhìn xa Cửu Hoa phong.
Sông trời treo dòng biếc,
Nở chín đoá phù dung.

Từ đó núi được gọi là Cửu Hoa Sơn. Hơn nữa núi có chín ngọn giống chín đoá hoa sen nên có tên như vậy. Địa Tạng Bồ Tát 地藏菩薩 đã tu tại đây, tương truyền đã đắc đạo và hoá thân tại Cửu Hoa Sơn.

+++++++


望九華山

多少風波客，
勞歌棹徃還。
眼中青似黛，
惟有九華山。

佘翔
詩詞索引佘翔-五絶1

+++++++


Ngắm núi Cửu Hoa

Ca mệt chèo trở về,
Nhiều ít khách phong ba.
Trước mắt xanh như vẽ,
Chỉ có núi Cửu Hoa.

phanlang

+++++++

+++++++

Đề Kinh Kha sơn

Phong đính phù đồ quải hiểu tình,
Đương niên chuỷ thủ nhập cường doanh.
Yên đồ vị nhiễm Tần vương huyết,
Sơn sắc ư kim thượng bất bình.

Nhan Nguyên

+++++++

Kinh Kha sơn 荊軻山:
Núi Kinh Kha ở huyện Dịch 易縣, thị trấn Bảo Định 保定市, tỉnh Hà Bắc 河北省, nằm bên bờ sông Dịch, nơi ngày xưa thái tử Đan cùng triều thần tiễn Kinh Kha đi vào đất Tần hành thích vua Tần.

Phù đồ 浮屠:
Chỉ tháp Phật.

Nhan Nguyên 顏元 (1635-1704), nhà thơ, nhà tư tưởng, giáo dục thời kỳ cuối Minh đầu Thanh, tự Dị Trực 易直, Hồn Nhiên 渾然, hiệu Tập Trai 習齋, quê Bác Dã 博野, Trực Lệ 直隸 (nay là huyện Bác Dã 博野縣, thành phố Bảo Định 保定市, tỉnh Hà Bắc 河北省). Cùng học trò là Lý Cung 李塨 sáng lập học phái Nhan Lý 顏李學派, chuyên tập về lễ, nhạc, xạ (bắn cung), thuật số (âm dương, ngũ hành, bói toán), nghiên cứu binh, nông, thủy. hỏa. Chủ trương “ thật học”, “tập hành”, “ trí dụng”. Chú trọng về đức dục, trí dục, thể dục, tập luyện cả văn lẫn võ để bồi dưỡng nhân tài. Sáng tác có “Tứ tồn biên 四存編”, “Tập Trai ký dư 習齋記餘”.

+++++++


題荊軻山

峰頂浮屠掛曉晴，
當年匕首入強嬴。
燕圖未染秦王血，
山色於今尚不平。

顏元
詩詞索引顏元-七絶

+++++++


Đề núi Kinh Kha

Trời trong sớm, tháp treo cao đỉnh núi,
Nhớ năm xưa chuỷ thủ nhập bạo dinh.
Địa đồ Yên máu vua Tần chưa nhuộm,
Nên đến nay màu núi vẫn bất bình.

phanlang

+++++++