+++++++

Hồ thượng ngâm kỳ nhất

Tây Tử Hồ đầu đãng tưởng，
Lục Công từ hạ đương lô.
Bất thị Lô gia thiếu phụ，
Dã thắng Thanh Khê Tiểu Cô.

Mao Kỳ Linh

+++++++


湖上吟 其一

西子湖頭盪槳，
陸公祠下當壚。
不是盧家少婦，
也勝青溪小姑。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-六言

+++++++


Bài ngâm trên hồ

Chèo thuyền đầu hồ Tây Tử,
Uống rượu dưới miếu Lục Công.
Không bằng nhà Lô dâu trẻ,
Nhưng hơn Cô Ba suối trong.

phanlang@www.tvvn

+++++++

Tây Tử Hồ 西子湖: tức Tây Hồ 西湖, ở Hàng Châu 杭州, Chiết Giang 浙江.

Lục Công 陸公: tức Lục Tú Phu 陸秀夫 (1235-1279), thừa tướng Nam Tống, chống Nguyên thất bại, nhảy xuống biển tự tử năm 1279.

Lô gia thiếu phụ 盧家少婦: tức Mạc Sầu 莫愁, quê Dĩnh Châu 郢州, Thạch Thành 石城 (nay là Chung Tường 鍾祥, Hồ Bắc 湖北), trẻ đẹp giỏi hát dân ca, được gả làm dâu nhà phú hộ họ Lô. Nam triều Lương Vũ Đế 梁武帝 có bài: “Hà trung chi thủy ca 河中之水歌” có nói về Mạc Sầu:

Lô gia lan thất quế vi lương,
Trung hữu úc kim tô hợp hương.
...
Nhân sinh phú quý hà sở vọng,
Hận bất tảo giá đông gia Vương.

盧家蘭室桂為梁，
中有郁金蘇合香。
...
人生富貴何所望，
恨不早嫁東家王。

Nhà họ Lô làm bằng gỗ lan, xà nhà bằng gỗ quế,
Có mùi thơm của uất kim, tô hợp hương.
...
Giàu sang như thế còn mong gì nữa,
Nhưng vẫn hận không được gả cho nhà họ Vương hàng xóm phía đông.


Thanh Khê Tiểu Cô 青溪小姑: còn được gọi Thanh Khê tiểu muội 青溪小妹, là em gái thứ ba của Tưởng hầu 蒋侯 (Tưởng Tử Văn 蒋子文) đời Hán, trẻ đẹp giỏi nghề đan dệt, cũng được gọi là Chức thần 織神 ở Thanh Khê Nam Kinh.

+++++++

+++++++

Hồ thượng ngâm kỳ nhị

Vũ hậu sơn đào thư ngạc，
Phong tiền đê liễu thùy điều.
Chánh nguyệt khán tương nhị nguyệt，
Nhất kiều hành quá tam kiều.

Mao Kỳ Linh

+++++++


湖上吟其二

雨後山桃舒蕚，
風前堤柳垂條。
正月看將二月，
一橋行過三橋。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-六言

+++++++


Bài ngâm trên hồ kỳ 2

Đào núi sau mưa hé nụ,
Liễu đê trước gió rủ cành.
Tháng giêng tháng hai y hệt,
Một cầu ba cầu qua nhanh.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Thu tịch hoài hữu

Hoàng du lạc tận Kế Môn thu，
Đô úy Lâm Quan hoán kế cừu.
Chỉ hữu nghiêm hàn Tô thuộc quốc，
Hoàn trì tinh tiết Hải Tây đầu.

Mao Kỳ Linh

+++++++


秋夕懷友

黄榆落盡薊門秋，
都尉臨關換罽裘。
只有嚴寒蘇屬國，
還持旌節海西頭。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶2

+++++++


Kế Môn 薊門: nguyên chỉ ải Kế Môn 薊門關 xưa, thuộc nước Yên 燕國 thời Xuân thu Chiến quốc, là cửa ải quan trọng xảy ra nhiều trận chiến với Hung Nô. Có đặt Kế huyện 薊縣, cho quan cai trị, nay nằm phía tây nam Bắc Kinh.

Đô uý 都尉: tên chức quan võ, thời Tần và đầu Hán được gọi là Quận uý 郡尉 (ngạch trật 2 ngàn thạch lúa), phụ tá cho Thái thú về mặt quân sự trong quận. Đời Hán Cảnh đế 漢景帝 đổi thành Đô uý. Về sau chức Đô uý được phân phối cho nhiều ngành, trong đó có Thuộc quốc đô úy 屬國都尉...

Lâm Quan 臨關: tên ải còn được gọi là Linh Quan 零關, tại Nhã Châu 雅州 (nay là Nhã An 雅安, Tứ Xuyên 四川), cách huyện Lô Sơn 蘆山縣 60 dặm phía tây bắc. Đất Thục cố thủ được nhờ Kiếm Các làm tiền môn và Linh Quan làm hậu bộ.

Tô thuộc quốc 蘇屬國: chỉ Tô Vũ 蘇武, đi sứ Hung Nô bị bắt giữ 19 năm, không hàng, sau trở về được ban chức Điển thuộc quốc 典屬國 (ngạch trật 2 ngàn thạch lúa), quản lãnh việc giao thiệp với các nước của các bộ tộc phía bắc. Thời Bắc Ngụy được gọi Điển thuộc quốc Hạ đại phu 典屬國下大夫.

Tinh tiết 旌節: tức cờ tiết, lá cờ sứ giả khi đi sứ trình cho vua sở tại làm bằng chứng kèm với ấn tín. Người ta nói lá cờ của Tô vũ đã mất lông mao đầu tại Bắc Hải, chỉ còn cán cờ nhưng về sau bạn bè cũng như chính quyền và nhiều người thơ bảo còn nguyên.

Hải tây đầu 海西頭: tức Bắc Hải 北海 tây đầu, Tô Vũ chăn dê ở đầu tây Bắc Hải, Hung Nô.

+++++++


Chiều thu nhớ bạn

Thu Kế Môn du vàng bay rụng hết,
Ải Lâm Quan Đô uý đổi áo cừu.
Trời rất lạnh chỉ mình Tô thuộc quốc,
Đầu Hải Tây cờ tiết vẫn cố lưu.

phanlang@www.tvvn

+++++++

++++

Đính chính:

Đất Thục cố thủ được nhờ Kiếm Các làm tiền môn và Linh Quan làm hậu HỘ.

++++

+++++++

Hưng Khánh cung từ (nhất tác Khai Nguyên cung từ)

Hưng Khánh tây cung dạ vị ương,
Lê Viên tân địch tấu Ngư Dương.
Thùy tương Ngưng Bích Trì đầu nguyệt,
Xuy xuất Tịnh Châu tái thượng sương.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Hưng Khánh cung 興慶宫: tên cung trong thành Trường An, là nơi Đường Huyền Tông 唐玄宗 ở khi chưa lên ngôi. Sau khi đăng quang Huyền Tông cho xây lớn hơn, thành một trong 3 cung là: Thái Cực cung 太極宮, Đại Minh cung 大明宮, và Hưng Khánh cung 興慶宮.

Khai Nguyên 開元: niên hiệu của Đường Huyền Tông Lý Long Cơ 李隆基 từ năm 713 đến 741.

Lê Viên 棃園: tên giáo phường trong thành Trường An, nơi các nghệ nhân tập luyện ca múa.

Ngư Dương 漁陽 : tên đất, vào năm 742 (Thiên Bảo nguyên niên 天寶元年), Đường Huyền Tông đổi Kế Châu 薊州 thành quận Ngư Dương , trị sở tại Ngư Dương (nay là Kế Huyện 薊縣, Thiên Tân 天津).

Ngưng Bích Trì 凝碧池: tên hồ tại vườn ngự uyển trong cung thời Đường.

Tịnh Châu 並州: tên châu cổ, hiện nay gồm : Hà Sáo 河套 (Nội Mông 內蒙), Thái Nguyên 太原, Đại Đồng 大同 (Sơn Tây 山西) và Bảo Định 保定 (Hà Bắc 河北).

+++++++


興慶宫詞（一作開元宫詞）

興慶西宫夜未央，
梨園新笛奏漁陽。
誰將凝碧池頭月，
吹出并州塞上霜。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶2

+++++++


Khúc hát cung Hưng Khánh

Đêm chưa hết ở tây cung Hưng Khánh,
Sáo Lê Viên tấu bài mới Ngư Dương.
Ai giữ nguyệt, sáng đầu Hồ Ngưng Bích,
Ải Tịnh Châu khúc ra ải mù sương.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Hà Tử Tường nữ đệ tử Lưu Cơ đàn cầm kỳ nhất

Tài phất chu huyền hoa hựu khai,
Động Đình thu tứ thính bi ai.
Tòng giao nhận đắc Lưu Cơ tại,
Do đạo Tương Linh cổ sắt lai.

Mao Kỳ Linh

Tương Linh: thần nữ sông Tương.

+++++++


何紫翔女弟子鎦姬彈琴 其一


裁拂朱絃花又開，
洞庭秋思聽悲哀。
從敎認得鎦姬在，
猶道湘靈鼓瑟來。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶3

+++++++


Nữ đệ tử Lưu Cơ của Hà Tử Tường đàn cầm kỳ 1

Vừa phẩy giây khiến hoa nở đẹp,
Nghe buồn như thu tứ Động Đình.
Lưu Cơ đấy chính nàng so phím,
Tiếng trong như đàn sắt Tương Linh.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Hà Tử Tường nữ đệ tử Lưu Cơ đàn cầm kỳ nhị

Thanh nha kế tử giáng la quần,
Hồng chúc thiêu tàn dạ vị phân.
Hốt thính nhất đàn Lô nữ khúc，
Giai tiền hồng dược trụy phân phân.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Lô nữ 盧女: chỉ Mạc Sầu 莫愁 , cô gái ở Thạch Thành gả cho nhà họ Lô, hát dân ca rất hay.

+++++++


何紫翔女弟子鎦姬彈琴其二

青鴉髻子絳羅裙，
紅燭燒殘夜未分。
忽聽一彈盧女曲，
階前紅藥墜紛紛。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶3

+++++++


Nữ đệ tử Lưu Cơ của Hà Tử Tường đàn cầm kỳ

Xiêm hồng, đen nhánh tóc mây,
Đêm mờ thấp thoáng dưới cây đuốc tàn.
Bỗng như Lô nữ tấu đàn,
Trước thềm thược dược bàng hoàng rụng bay.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Ẩm mã thành biên khúc kỳ nhất

Yên đài bắc vọng Kế thành san,
Ẩm mã thành biên khu mã hoàn.
Tiền độ cẩm xa hưu xuất tái,
Tướng quân cận tại Thảo Kiều quan.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Yên đài 燕臺: chỉ Hoàng kim đài 黄金臺 do Yên Chiêu Vương 燕昭王 xây thời Chiến Quốc để tuyển dụng nhân tài, còn có tên Chiêu hiền đài 招賢臺, di chỉ tại đông nam Dịch huyện 易縣, Hà Bắc 河北.

Thảo Kiều quan 草橋關: tên ải nay nằm phía đông Cao Dương 高陽, Hà Bắc 河北.

+++++++


飲馬城邉曲 其一

燕臺北望薊城山，
飲馬城邉驅馬還。
前度錦車休出塞，
將軍近在草橋關。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶5

+++++++


Khúc hát Cho ngựa uống nước bên thành kỳ 1

Từ đài Yên, bắc nhìn lên núi Kế,
Bên Trường Thành ngựa uống nước ruổi về.
Xe bọc gấm mới đây ngừng xuất tái,
Thảo Kiều quan tiền tướng đến cận kề.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Ẩm mã thành biên khúc kỳ nhị

Thành biên ẩm mã mạc từ hà,
Tương thái Yên Sơn nhị nguyệt hoa.
Nhật tại trận tiền thuỳ kiến địch,
Kế Môn quan ngoại tận phong sa.

Mao Kỳ Linh

+++++++


飲馬城邉曲其二

城邉飲馬莫辭遐，
將採燕山二月花。
日在陣前誰見敵，
薊門關外盡風沙。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶5

+++++++


Khúc hát Cho ngựa uống nước bên thành kỳ 2

Không tạ từ ra thành cho ngựa uống,
Muốn hái hoa núi Yến tháng hai nầy.
Trời còn sáng trận tiền ai thấy địch,
Ngoài Kế Môn gió cát mịt mù bay.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Cung oán kỳ nhất

Tài thành hoàn phiến nghĩ tu dung,
Tằng tứ Chiêu Dương hệ tí hồng.
Nhất tự thượng hoàng tuần hạnh khứ,
Không lưu xuân yến tỏa Nam Cung.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Chiêu Dương 昭陽: tên cung điện thời Hán, nơi sủng phi Triệu Hiệp Đức 趙合德 của Hán Thành Đế 漢成帝 ở, cũng chỉ tẩm cung của Dương Quý Phi 楊貴妃 đời Đường, về sau dùng Chiêu Dương điện để nói về hậu cung nơi các phi tần trú ngụ.

Hệ tí 繫臂: hoặc hệ tí sa 繫臂紗, the lụa hồng được vua ban, buộc trên cánh tay các cung nữ, đánh dấu được vua chọn để sủng ái. “Tấn thư - Hậu phi truyện thượng 晉書 - 後妃傳上” viết : Năm Thái Thủy cửu niên (273) vua Tấn tuyển nhiều gái trẻ của lương gia vào hậu cung, tự tay chọn những người đẹp nhất, ban the lụa hồng buộc vào tay. Người sau dùng điển tích nầy chỉ việc chọn mỹ nữ của vua chúa.

Tuần hạnh 巡幸: vua đi xe đến hậu cung ban sủng hạnh các phi tần.

Nam Cung 南宮: tên cung điện thời Tần, Hán ở Lạc Dương 雒陽.

+++++++


宫怨 其一

裁成紈扇擬修容，
曾賜昭陽繫臂紅。
一自上皇巡幸去，
空留春燕鎖南宮。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶7

+++++++


Nỗi oán trong cung kỳ 1

Sửa soạn đẹp khi may xong quạt lụa,
Cung Chiêu Dương tặng vải buộc tay hồng.
Sủng hạnh rồi xe vua không trở lại,
Khoá Nam Cung, lui tới chỉ yến xuân.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Khách trung tống Trần Vô Danh nhập Yên tác kỳ nhất

Tương phùng y hạt tại Hoài Tê,
Tẩu mã quan tiền nhật dục đê.
Thử khứ nhất tầm Liêu Hải nhạn,
Hà thời đồng thính Nhữ Nam kê.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Trần Vô Danh : Trần Vũ 陳宇 (1634-?) tự Vô Danh 無名 quê Gia Kỵ 諸暨, Chiết Giang 浙江, giỏi văn thơ, hoạ...

Y hạt 衣褐: áo vải thô, chỉ người nghèo.

Hoài Tây 淮西: nay là vùng Giang Hoài 江淮, tỉnh An Huy 安徽省.

Liêu Hải 遼海: khu vực từ sông Liêu Hà 遼河 chạy đến biển, có sa mạc lớn trông như biển nên có tên Liêu Hải, nhiều chim nhạn.

Nhữ Nam 汝南: xưa thuộc Dự Châu 豫州, nay là thị trấn Trú Mã Điếm 駐馬店市, tỉnh Hà Nam 河南省, nơi nuôi nhiều gà.

+++++++


客中送陳無名入燕作 其一

相逢衣褐在淮西，
走馬關前日欲低。
此去一尋遼海雁，
何時同聽汝南鷄。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶10

+++++++


Làm nơi đất khách tiễn Trần Vô Danh vào Yên kỳ 1

Tại Hoài Tây gặp nhau thời cơ khổ,
Ngoài ải quan phi ngựa lúc chiều tàn.
Lần nầy đi chắc tìm nhạn Liêu Hải,
Khi nào cùng, nghe gà gáy Nhữ Nam.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Khách trung tống Trần Vô Danh nhập Yên tác kỳ nhị

Hàn phong lạc nhật túy đương lô,
Yên thị hoàn tầm cựu tửu đồ.
Quân đáo An Châu nhược tương ức,
Vi dư trùng tả Khánh Khanh đồ.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Khánh Khanh 慶卿: tức Kinh Kha 荊軻 (?-227 trước CN), thời xưa âm Khánh 慶 và Kinh 荊 đọc gần giống nhau. Kinh Kha là hậu duệ của Khánh Phong 慶封, đại phu cầm quyền tại nước Tề, sau bị diệt nên con cháu thiên cư qua nước Vệ, Kinh Kha còn được gọi Kinh Khanh 荊卿, Khánh Kha 慶軻.

Cựu tửu đồ: những người uống rượu thời trước, chỉ Kinh Kha và Cao Tiệm Ly 高漸離. Tại chợ đất Yên, khi chưa gặp Thái Tử Đan, Kinh Kha và Cao Tiệm Ly cùng uống rượu, Cao Tiệm Ly đánh đàn trúc, Kinh Kha hát rất hùng tráng.

An Châu: trấn An Châu 安州鎮, thành phố Bảo Định 保定市, tỉnh Hà Bắc 河北省 thuộc nước Yên Xưa.

+++++++


客中送陳無名入燕作其二

寒風落日醉當壚，
燕市還尋舊酒徒。
君到安州若相憶，
爲予重寫慶卿圖。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶10

+++++++


Làm nơi đất khách tiễn Trần Vô Danh vào Yên kỳ 2

Say quán rượu trời chiều gió lạnh,
Chợ đất Yên tìm khách uống xưa.
Đến An Châu nếu anh còn nhớ,
Tả Kinh Kha lần nữa chẳng thừa.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Biệt Chu sinh kỳ nhất

Khai Nguyên pháp khúc hữu thùy truyền,
Thu vũ Giang Nam bãi thái liên.
Hoài Thủy trọc nê sơ đống hậu,
Đình thuyền nhất biệt Lý Quy Niên.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Khai Nguyên 開元 (713-741): một trong những niên hiệu của Đường Huyền Tông Lý Long Cơ đời Đường.

Pháp khúc 法曲: một bộ phận không nhỏ của âm nhạc thời Tuỳ Đường từ các bộ tộc Tây Vực truyền vào
kết hợp với nhạc Trung thổ, rất thịnh hành được gọi là Thanh nhã đại khúc 清雅大曲; có thể kể các bài
“Xích bạch đào lý hoa 赤白桃李花” , “ Nghê thường vũ y 霓裳羽衣” v.v... thuộc Pháp khúc.

Bạch Cư Dị - Giang Nam ngộ Thiên Bảo nhạc tẩu:

Năng đàn tì bà hòa pháp khúc,
Đa tại Hoa Thanh tùy chí tôn.

白居易 - 江南遇天寶樂叟:

能彈琵琶和法曲，
多在華清隨至尊。

Lý Quy Niên 李龜年: ca nhạc sĩ đời Đường, hát hay thiện dùng các nhạc khí như tất lật, yết cổ...,
sáng tác nhiều bài, được Đường Huyền Tông rất thích, sau vì loạn An Sử, lưu lạc Giang Nam.

+++++++


别朱生 其一

開元法曲有誰傳，
秋雨江南罷採蓮。
淮水濁泥初凍後，
停船一别李龜年。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶11

+++++++


Chia tay Chu sinh kỳ 1

Ai truyền pháp khúc Khai Nguyên,
Mưa thu ngừng hái sen miền Giang Nam.
Sông Hoài bùn bẩn vừa đông,
Dừng thuyền cùng Lý Quy Niên chia lìa.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Y Châu bài biến

Thanh thương tân khúc xướng Y Châu,
Tài xướng Y Châu lệ dục lưu.
Phất Vân đôi thượng khan thanh nhạn,
Hồi Nhạc phong tiền khóa Tử Lưu.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Y Châu 伊州: tên đất nay nằm tại khu tự trị Ha Mật (哈密 Hami), Tân Cương 新疆 của người Duy Ngô Nhĩ 維吾爾.

Y Châu: tên khúc điệu âm nhạc, âm thương; đời Đường thường dùng tên đất biên cương làm đề tài âm nhạc như Y Châu 伊州, Lương Châu 涼州, Cam Châu 甘州...Y Châu khúc được Cái Gia Vận 蓋嘉運, khi làm Tiết độ sứ Tây kinh 西京節度使 lấy âm nhạc Tây vực tiến dâng.

Y Châu Bài biến 伊州排遍: biến thể của điệu khúc Y Châu. Bài biến còn được gọi Điệp biến 疊遍, Ca đầu 歌頭. Thủy điệu ca đầu 水調歌頭 là Bài biến của Thủy điệu từ 水調詞.

Thanh thương 清商: một trong ngũ âm: Cung, thương, giốc, chuỷ, vũ. Vì điệu thương buồn nên được gọi là thanh thương.

Phất Vân đôi 拂雲堆: tên đất xưa, nay nằm tại Nội Mông Cổ 內蒙古, tây bắc Bao Đầu 包頭 (Bûgt hôt), là nơi quân Đột Quyết 突厥 và quân nhà Đường đánh nhau nhiều lần. Sau khi Trương Nhân Nguyện 張仁愿 bình định vùng mạc bắc, xây 3 thành đông, tây và ở giữa gọi là Thụ Hàng thành 受降城 để phòng ngự, thì thành ở giữa là Phất Vân đôi.

Hồi Nhạc phong 回樂峰 : tên núi, nằm tại huyện Linh Vũ 靈武縣 thuộc khu tự trị Hồi tộc Ninh Hạ 寧夏回族自治區, thượng du sông Hoàng Hà, bắc giáp Nội Mông, đông giáp Thiểm Tây, nam là Cam Túc.

Tử Lưu 紫騮: tên một loại ngựa quý.

+++++++


伊州排遍

清商新曲唱伊州，
才唱伊州泪欲流。
拂雲堆上看青雁，
回樂峰前跨紫騮。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶1

+++++++


Biến điệu Y Châu

Hát Y Châu âm thương buồn điệu mới,
Giọng ca hay như gợi lệ sắp rơi.
Đồi Phất Vân chim nhạn xanh vừa tới,
Ngựa Tử Lưu núi Hồi Nhạc vượt trời.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Phùng Hoàng đại ẩm

Nhị thập niên tiền Giang Hạ Hoàng,
Tương phùng các nhạ mấn mao thương.
Xương Môn cô thái Tô Châu tửu,
Thác chỉ Phu Tiêu thị Cố Hương.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Giang Hạ 江夏: tên đất, nay thuộc khu Vũ Xương 武昌區, thành phố Vũ Hán 武漢市, tỉnh Hồ Bắc 湖北省.

Xương Môn 閶門: cửa tây thành cổ Tô Châu 蘇州 (cũng gọi Cô Tô) , tỉnh Giang Tô 江蘇省.

Phu Tiêu 夫椒: tên đất, nay là Mã Sơn 馬山, Thái Hồ , Vô Tích 無錫, Giang Tô 江蘇, nơi Ngô Phù Sai đánh thắng Việt Câu Tiễn.

+++++++


逢黄大飲

二十年前江夏黄，
相逢各訝鬂毛蒼。
閶門菰菜蘇州酒，
錯指夫椒是故鄉。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶1

+++++++


Gặp ông Hoàng uống lớn

Hai mươi năm qua, ông Hoàng Giang Hạ ,
Gặp nhau ngỡ ngàng, râu tóc như sương.
Măng nấm Xương Môn, rượu Tô Châu ngọt,
Say chỉ Phu Tiêu, thân gọi Cố Hương.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Quan Vị hữu cảm

Vị thủy lai quan dĩ mộ xuân,
Cao lương thiên xích phúc thông tân.
Dương hoa trận trận phi như tuyết,
Thùy thị đương niên tặng thược nhân.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Vị thuỷ 洧水: tên sông cũ, phát nguyên từ núi Dương Thành 陽城山, huyện Đăng Phong 登封縣, tỉnh Hà Nam 河南省, chảy theo hướng đông nam đến huyện Tân Trịnh 新鄭縣 hợp với sông Trăn 溱水, đổ vào sông Dĩnh 潁水; khác với sông Vị 渭水, một chi lưu lớn của sông Hoàng Hà mà nhà thơ Vương Duy 王維 đời Đường nói đến trong bài Vị thành khúc 渭城曲.

Tặng thược nhân 贈芍人: người tặng hoa thược dược 芍藥, lấy tích theo thơ Trịnh Phong 鄭風, mục sông Trăn, Vị 溱洧 có nói đến một cô gái họ Tống khi chia tay bạn trai bên sông Vị, đã dùng hoa thược dược tặng người thương. Về sau từ ngữ “Tặng thược” dùng để chỉ nam nữ luyến ái hoặc biệt ly chi tình.

+++++++


觀洧有感

洧水來觀已暮春，
高梁千尺覆通津。
楊花陣陣飛如雪，
誰是當年贈芍人。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶1

+++++


Ngắm sông Vị cảm xúc


Đến xem sông Vị cuối xuân,
Bến bờ che phủ dưới rừng cao lương.
Tuyết bay từng trận hoa dương,
Ai năm xưa hái đoá thương tặng người.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Cửu nhật thị Triệu Bát thập tứ đệ

Sở Vương cung ngoại cúc sơ sinh,
Cửu nhật hàm bôi lệ dục khuynh.
Quân khứ đăng cao tu tận túy,
Sầu quân đông vọng Vĩnh Hưng thành.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Sở Vương cung 楚王宫: chỉ hành cung của Sở Tương Vương 楚襄王 khi đi chơi ở ngoài, nay tại thành cổ Dương Đài 陽臺古城, huyện Vu Sơn 巫山縣, tỉnh Tứ Xuyên 四川省.

Hàm bôi 衘杯: ngậm chén, chỉ việc uống rượu.

Vĩnh Hưng thành 永興城: di chỉ tại Hành Dương 衡陽, Hồ Nam 湖南

+++++++


九日示趙八十四弟

楚王宫外菊初生，
九日衘杯淚欲傾。
君去登髙須盡醉，
愁君東望永興城。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶12

+++++++


Ngày Trùng Cửu nói với em mười bốn Triệu Bát

Cúc mới nở ngoài cung xưa vua Sở,
Lệ muốn rơi nâng chén tiết Trùng Dương.
Em đi rồi, lên cao say tuý luý,
Sầu nhớ em đông hướng Vĩnh Hưng thành.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Vũ trung tống Thẩm Trúc Nham hoàn Cô San

Xuân phàm đông hạ vũ sàn sàn,
Thiên lý Giang Nam tống khách hoàn.
Thử khứ ưng phùng hàn thực hậu,
Đỗ quyên hoa phát đáo Cô San.

Mao Kỳ Linh

+++++++


雨中送沈築巖還姑山

春帆東下雨潺潺，
千里江南送客還。
此去應逢寒食後，
杜鵑花發到姑山。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶13

+++++++

Trong mưa tiễn Thẩm Trúc Nham trở về Cô Sơn

Buồm xuân mưa nhẹ xuôi đông,
Tiễn anh ngàn dặm xuống vùng Giang Nam.
Đường xa hàn thực cũng tàn,
Đến Cô Sơn lúc đỏ vàng đỗ quyên.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Tức Huyện tạp thi kỳ nhất

Hoài Hà đông hạ cổ Dương Châu,
Đồng Bách Sơn cao nhất vọng sầu.
Tự tiếu trạc anh tam quá tảo,
Quyên quyên bất đoạn thị khê lưu.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Tức Huyện 息縣: tên huyện, thuộc thị trấn Tín Dương 信陽市 (phía đông bắc), tỉnh Hà Nam 河南省, nằm cả hai vùng nam bắc sông Hoài.

Hoài Hà 淮河: sông Hoài, phát nguyên từ núi Đồng Bách, tỉnh Hà Nam, chảy qua 4 tỉnh Hà Nam 河南, Hồ Bắc 湖北, An Huy 安徽, Giang Tô 江蘇.

Đồng Bách Sơn 桐栢山: tên núi thuộc tỉnh Hà Nam, nằm phía nam, tiếp giáp tỉnh Hồ Bắc 湖北省.

Trạc anh 濯纓: rửa dải mũ, chỉ việc rủ bỏ việc sĩ hoạn, bon chen, tìm chốn thanh cao, nhàn hạ.

+++++++


息縣雜詩 其一

淮河東下古揚州，
桐栢山髙一望愁。
自笑濯纓三過早，
涓涓不斷是溪流。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-七絶9

+++++++


Thơ tạp Huyện Tức kỳ 1

Xuống Dương Châu, về đông sông Hoài chảy,
Nhìn lên cao núi Đồng Bách chợt sầu.
Tự kiếm nhàn ba lần, cười quá sớm,
Suối rì rào liên tục thong thả trôi.

phanlang

+++++++

+++++++

Vương Tôn du

Quế thụ tha hương thiểu,
Vương Tôn cố quốc hi.
Thiên nhai xuân thảo biến,
Xứ xứ đãi nhân quy.

Mao Kỳ Linh

+++++++


王孫遊

桂樹他鄉少，
王孫故國稀。
天涯春草遍，
處處待人歸。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-五絶1

+++++++


Vương Tôn đi chơi

Tha hương cây quế thưa thớt,
Nước cũ Vương Tôn hiếm hoi.
Chân trời cỏ xuân xanh khắp,
Nơi nơi chờ bước người về.

phanlang

+++++++

+++++++

Trữ La thôn kỳ nhất

Tây Tử Ngô cung khứ,
Khê biên thiếu hoán sa.
Lục La tương bạn nữ,
Không tự mạo như hoa.

Mao Kỳ Linh

+++++++


苧蘿村 其一

西子吳宫去，
溪邉少浣紗。
緑蘿相伴女，
空自貌如花。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-五絶1

+++++++


Thôn Trữ La kỳ 1

Ngô cung Tây Tử đến,
Bên suối giặt lụa thưa.
Lục La những bạn nữ,
Mặt đẹp cũng chỉ thừa.

phanlang

+++++++

+++++++

Trữ La thôn kỳ nhị

Trữ diệp phong xuy bạch,
Liên ca thủy diện hàn.
Tiền khê hoa mãn địa,
Bất cảm quá khê khan.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Trữ diệp : lá cây bạch trữ, tức cây gai, vỏ đánh sợi rất bền dùng may áo, làm giấy.

+++++++

Trữ La 苧蘿: tên đất, thuộc thị trấn Gia Kỵ 諸暨市, tỉnh Chiết Giang 浙江省, quê của Tây Thi.

+++++++


苧蘿村其二

苧葉風吹白，
蓮歌水面寒。
前溪花滿地，
不敢過溪看。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-五絶1

+++++++


Thôn Trữ La kỳ 1

Gió thổi lá trữ ma trắng,
Nước lạnh nghe bài hái sen.
Suối ngoài hoa rơi đầy đất,
Không dám vào trong để xem.

phanlang

+++++++

+++++++

Tái hạ kỳ nhất

Liệu chúc chiếu Tần Quan,
Tướng quân dạ lạp hoàn.
Hàn canh điêu đẩu tĩnh,
Phi tuyết mãn Âm San.

Mao Kỳ Linh

+++++++


塞下 其一

燎燭照秦闗，
將軍夜臘還。
寒更刁斗静，
飛雪滿陰山。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-五絶2

+++++++


Dưới ải kỳ 1

Đuốc soi sáng khắp Ải Tần,
Săn đêm tướng cũng lui chân quay về.
Gác đêm tĩnh lạnh tái tê,
Âm Sơn tuyết xuống phủ che trắng trời.

phanlang

+++++++

+++++++

Tái hạ kỳ nhị

Kim thỉ ngọc hoa linh,
Sa trường cựu hữu danh.
Nhất quy Quang Lộc tái,
Tam thượng Lý Lăng thành.

Mao Kỳ Linh

+++++++

Hoa linh 花翎: đuôi chim công gắn vào tên, chỉ cung tên quý hiếm.

Quang Lộc tái 光禄塞: ải Quang Lộc. Năm 102 trước CN, Hán Vũ Đế sai Từ Tự Vị 徐自為 đảm nhậm chức Quang Lộc Huân 光祿勛 (tức Lang Trung Lệnh 郎中令), từ quận Ngũ Nguyên 五 原郡 lên phía bắc xây dựng thành ải, lấy tên Quang Lộc tái. Di chỉ tại huyện Cố Dương 固陽縣, thị trấn Bao Đầu t包頭市 thuộc khu tự trị Nội Mông.

Lý Lăng thành : Lý Lăng 李陵 (?-74 trước CN), quê Thành Kỷ 成紀, Lũng Tây 隴西, tướng thời Tây Hán, cháu của Lý Quảng 李廣, giỏi cưỡi ngựa bắn cung, nhậm chức Kỵ Đô Úy 騎都尉 huấn luyện tướng sĩ thuật xạ tiễn tại Tửu Tuyền 酒泉, Trương Dịch 張掖 ( thuộc Cam Túc ) để đề phòng Hung Nô. Năm 99 trước CN, Nhị Sư tướng Lý Quảng Lợi 貳師將李廣利 đem binh đánh Hung Nô. Lý Quảng Lợi là anh ruột của Hiệp luật đô uý (nhạc công) Lý Diên Niên 李延年 và sủng phi Lý Phu Nhân 李夫人 của Hán Vũ Đế, Lý Lăng xin đem 5000 quân riêng lẻ xuất kích Cư Diên 居延, khi đến núi Tuấn Kê 浚稽山, bị Hung Nô bao vây, đánh mãi không có quân tiếp viện phải đầu hàng. Cả nhà bị Hán Vũ Đế giết, chúa Hung Nô gả con gái làm vợ, ở tại Hung Nô hơn 20 năm, vãn niên cứ trú gần hồ Baykal, xây dựng thành luỹ gọi là Lý Lăng thành.

+++++++


塞下其二

金矢玉花翎，
沙塲舊有名。
一歸光禄塞，
三上李陵城。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-五絶2

+++++++


Dưới ải kỳ 2

Tên vàng lông đuôi khổng tước,
Chiến trường xưa đã nổi danh.
Một lần về ải Quang Lộc,
Ba chuyến lên Lý Lăng thành.

phanlang

+++++++

+++++++

Giang hành tuyệt cú tam thủ kỳ nhất

Dục thượng Kiêu Cơ miếu,
Không liên Thần Nữ kiều.
Trường Giang thu vãn hậu,
Nhật nhật hữu phong triều.

Mao Kỳ Linh

+++++++


江行絶句三首 其一

欲上𧒬磯廟，
空憐神女嬌。
長江秋晩後，
日日有風潮。

毛竒齡
詩文索引毛竒齡-五絶3

+++++++

Kiêu Cơ miếu 𧒬磯廟: còn có tên Linh Trạch phu nhân từ 靈澤夫人祠, Tôn phu
nhân miếu 孫夫人廟, Giao Cơ nương nương miếu 蛟磯娘娘廟, nằm trên núi Giao Cơ 蛟磯山, trấn Nhị Bá 二壩鎮, thành phố Vu Hồ 蕪湖市, tỉnh An Huy 安徽省, cạnh bờ sông Trường Giang. Miếu thờ Tôn Thượng Hương 孫尚香, em gái Tôn Quyền 孫權, vợ Lưu Bị 劉備. Tương truyền khi Tôn Thượng Hương trên đường từ Thục về Ngô, thuyền đậu nghỉ tại bến Kiêu Cơ, nghe tin Lưu Bị mất, quá đau buồn nhảy xuống sông tự tử, được chôn trên núi. Cảm sự trinh liệt, người đời lập miếu thờ, quanh năm hương khói.

+++++++


Ba bài tuyệt cú Đi thuyền trên sông kỳ 1

Muốn lên miếu bà Kiêu Cơ,
Thương thay Thần Nữ diễm kiều.
Trường Giang vào tiết thu cuối,
Ngày ngày sóng gió thuỷ triều.

phanlang

+++++++