+++++++

Đằng Châu

Giang nguyệt lâu tiền giang thủy thâm,
Ngọc nhân tằng túy cổ đằng âm.
Tuyết Đường quy khứ vô tiêu tức,
Bán mẫu hoang đình thiên tái tâm.

Lâm Bật

Đằng Châu 藤州: trước có tên Thạch Châu 石州, sau đổi thành Đằng Châu, trị sở nằm tại huyện Vĩnh Bình 永平縣, Quảng Tây 廣西, vì có Đằng Giang 藤江, Bạch Đằng Lĩnh 白藤嶺 nên lấy tên Đằng Châu.

Ngọc nhân tằng tuý cổ đằng âm 玉人曽醉古藤隂: ý lấy từ một bài từ của Tần Quán 秦觀 đời Bắc Tống có tên :
"Hảo sự cận - Mộng trung tác 好事近 - 夢中作" trong đó có câu:
Túy ngọa cổ đằng âm hạ,
Liễu bất tri nam bắc.
醉臥古藤陰下，
了不知南北。

Tác giả Tần Quán trong mộng thấy mình đi rong chơi, cảnh xuân mưa nhẹ, cây cối xanh tươi, say nằm dưới gốc bụi dây leo đầy hoa bên đường núi, hoàn toàn không phân biệt được phương hướng bắc nam (bị đày xuống Lĩnh Nam xa xôi, không nhận biết được đường nào là đường về lại triều đình).
Năm 1094 phe thủ cựu gồm Tô Thức, Tần Quán bị biếm đi các địa phương xa xôi. Tần Quán trước đổi xuống làm thông phán Hàng Châu 杭州通判, rồi bị đày xuống Xứ Châu 處州, Sâm Châu 郴州, Hoành Châu 橫州, Đằng Châu 藤州, Lôi Châu 雷州 v.v... Tại Đằng Châu, Tần Quán làm bài từ nổi tiếng nầy.

Bán mẫu hoàng đình thiên tái tâm 半畆荒亭千載心: lòng người xưa vẫn còn đó cả ngàn năm sau nơi đình hoang. Khi được gọi về lại triều năm 1100 (thời Tống Huy Tông), Tần Quán đến thăm Quang Hoa Đình 光華亭 trên sông Chướng Giang 瘴江 tại Đằng Châu, lấy chén múc nước sông uống, để lại thơ trong đình đến đời sau tuy đình hoang phế, tấm lòng của ông vẫn còn đấy .

Tuyết Đường quy khứ vô tiêu tức 雪堂歸去無消息: lúc Tô Thức trở về thì Tuyết Đường của ông không còn nữa.


Đằng Châu

Sông sâu lầu trước trăng đầy,
Nhớ xưa người ngọc bụi cây say nằm.
Tuyết Đường về mất hơi tăm,
Đình hoang còn đấy cõi lòng ngàn sau.

Phan Lang


藤州

江月樓前江水深，
玉人曽醉古藤隂。
雪堂歸去無消息，
半畆荒亭千載心。

林弼
詩詞索引林弼七絶4

+++++++

+++++++

Chí An Nam thứ Vương biên tu vận

An Nam viễn chí cực nam hoang,
Viêm hải vô ngân dã vọng trường.
Mã Viện đài tiền thu thảo bích,
Cao Biền thành hạ mộ yên hoàng.
Bách niên đồ tịch quy trung thổ，
Tam quận sơn hà bảo cố cương.
Vạn lý thiên uy như chỉ xích,
Tây phong hồi thủ bạch vân hương.

Lâm Bật

Cao Biền thành 高駢城: tức thành Đại La 大羅城, nằm ở vị trí giữa thành Hà Nội và sông Tô Lịch.

Tam quận 三郡: là Giao Chỉ quận 交趾郡, Cửu Chân quận 九真郡 và Nhật Nam quận 日南郡. Hán Vũ Đế diệt nước Nam Việt của con cháu Triệu Đà, lập ra chín quận, trong đó có ba quận kể trên nằm trong lãnh thổ Việt Nam.

Bạch vân hương 白雲鄉: tức tiên hương 仙鄉, cõi tiên.

Vương biên tu 王編修: Vương Liêm 王廉, nhà chính trị, văn học, thư pháp thời đầu triều Minh, tự Hi Dương 希陽, hiệu Giao Sơn tiên sinh 茭山先生, quê Lệ Thủy 麗水 Chiết Giang 浙江. Năm Hồng Vũ nhị niên 洪武二年 (1369) nhậm chức Hàn lâm biên tu 翰林編修 nên được đồng triều gọi là Vương biên tu. Năm 1370 nhận mệnh đi sứ Việt Nam cùng Trương Dĩ Ninh 張以寧, Ngưu Lượng 牛諒, Lâm Bật 林弼, vào dịp Trần Dụ Tông nhà Trần băng hà, qua tế lễ cũng như truyền chiếu chỉ và thăm dò tình hình.


Đến An Nam họa thứ vận Vương biên tu

Cuối đất hoang An Nam xa lắc,
Đồng mênh mông biển nóng im lìm.
Cỏ thu biếc trước đài Mã Viện,
Sương chiều vàng quanh luỹ Cao Biền.
Đã trăm năm Trung Hoa lấn chiếm,
Ba quận xưa sông cả núi liền.
Trong gang tấc oai triều vạn dặm,
Ngó về tây gió nổi cõi tiên.

Phan Lang


至安南次王編修韻

安南逺至極南荒，
炎海無垠野望長。
馬援臺前秋草碧，
高駢城下暮烟黄。
百年圗籍歸中土，
三郡山河保故疆。
萬里天威如咫尺，
西風回首白雲鄉。

林弼
詩詞索引林弼七律5

+++++++

++++++

Văn địch

Giang thủy trừng thanh giang nguyệt bạch,
Dạ long biển chu Nam Phố dịch.
Thùy gia niên thiếu bất giải sầu,
Tần hướng thuyền đầu khổ xuy địch .
Địch thanh phiêu phiêu cao nhập vân,
Ly nhân cánh sầu bất nhẫn văn.
Thương thanh liệu lượng vũ thanh cấp,
Mai Hoa Lạc tận Giang Nam xuân.
Mai Hoa dĩ hiết phục Tam Lộng,
Ly nhân thính chi sầu nhập mộng.
Thính chi thế lệ thùy tối đa,
Lĩnh Nam cuồng khách thành bàng đà .

Lê Trinh

Lê Trinh 黎貞 : sinh mất không rõ năm, sống cuối đời Nguyên đầu đời Minh, quê thôn Đô Hội 都會村, Tân Hội 新會, Quảng Đông 廣東, tự Ngạn Hối 彥晦, vãn hiệu Thuật Pha 秫坡, thuở nhỏ theo học thân phụ làm Học Chánh châu phủ ngoài, đọc thuộc Tứ thư, Ngũ kinh . Sau theo học Tôn Phần 孫蕡, bác thông kinh sử, giỏi thơ văn, chịu ảnh hưởng của sư phụ, tu dưỡng đức hạnh, phân biện cổ kim hưng suy, thị phi được mất, có những kiến giải độc đáo . Hồng Vũ sơ niên 1368, tú tài tại quận, đến 1375, được tiến lên kinh làm việc, chiếu lệ phải trình diện Bộ Lại để khảo tài trước . Bất mãn thủ tục làm việc nên lấy cớ chân bị té ngã không đến được, tình cờ gặp quan viên Bộ Lại, phát biểu thảo luận, lời ngay ý thẳng, về mọi phương diện chính trị, kinh tế, quân sự đều rõ ràng mạch lạc, quan viên công nhận là người có tài, giữ tại kinh để bàn luận lo liệu việc lễ nghi điển nhạc . Được vài tháng cho xuất kinh, nhậm chức Huấn đạo tại huyện Tân Hội quê nhà, về quê nhưng không nhận chức, xây trước nhà một Điếu ngư đài, lấy việc câu cá và học hành làm vui . Năm 1385, nhân hoà giải những vụ phân tranh trong làng, bị quyền tộc vu cáo, đày đến Liêu Dương 遼陽 sung quân làm lao dịch 13 năm . Tuy là tù phạm nhưng rất được quan ngục coi trọng, gặp thầy Tôn Phần trong tù, sau Tôn Phần bị vu tham dự âm mưu làm phản, giết bỏ xác trần, Lê Trinh cởi áo phủ xác, đem chôn ở chân núi, làm văn tế rất cảm động. Năm 1398 (Hồng Vũ năm thứ 30) được tha, trở về quê cũ dạy học, viết văn làm thơ nổi tiếng . Chết năm 59 tuổi tại quê nhà, được nhập vào từ đường các bậc hiền trong làng và được cúng tế hàng năm . Sáng tác có : "Thuật Pha tập 秫坡集" bảy quyển, "Cổ kim nhất lãm 古今一覽" hai quyển, "Gia lễ cử yếu 家禮舉要" bốn quyển .

Mai Hoa Lạc, Tam Lộng (Mai Hoa Tam Lộng) : những điệu khúc cổ dành cho cổ cầm hoặc địch .

Bàng đà : nước mắt đổ xuống như mưa .

Đỗ Phủ - Tàm cốc hành ：
Bất lao liệt sĩ lệ bàng đà,
Nam cốc nữ ti hành phục ca .

杜甫 - 蠶谷行 ：
不勞烈士淚滂沱，
男谷女絲行復歌。

+++++++

Nghe địch

Trăng trắng xoá trên dòng sông trong vắt,
Ghe nhỏ vào trạm Nam Phố đỗ đêm .
Ôm nỗi sầu người ở đâu tuổi trẻ,
Hướng đầu thuyền thổi sáo khổ oán kèm .
Những âm thanh cao tận mây lơ lửng,
Chẳng dám nghe buồn nản kẻ đi xa.
Tiếng lảnh lót cung thương, cung vũ gấp,
Xuân Giang Nam rụng hết điệu Mai Hoa .
Hết Lạc Mai kế theo bài Tam Lộng,
Nhập vào mơ người ly cách nghe qua .
Ôi một đêm đổ bao nhiêu nước mắt,
Như mưa tuôn cuồng khách Lĩnh Nam ta .

Phan Lang

+++++++

聞笛

江水澄清江月白，
夜攏扁舟南浦驛。
誰家年少不解愁，
頻向船頭苦吹笛。
笛聲飄飄高入雲，
離人更愁不忍聞。
商聲嘹亮羽聲急，
梅花落盡江南春。
梅花已歇復三弄，
離人聽之愁入夢。
聽之涕淚誰最多，
嶺南狂客成滂沱。

黎貞
詩詞索引黎貞古風2

+++++++

+++++++

Tòng Tây Am Tôn tiên sanh xuất sứ Cao Ly

Viễn trục tinh diêu xuất Hải Môn,
Phù Tang đông vọng thượng man man .
Bất du bát cực vô ngân ngoại,
Na thức càn khôn chỉ nhẫm khoan .

Lê Trinh

Tinh diêu 星軺 : xe sứ giả .
Tôn Tây Am 孫西庵 : Tôn Phần 孙蕡 (1337-1393) : nhà chính trị, văn hoá, quan chức lớn triều Minh, tự Trọng Diễn 仲衍, hiệu Tây Am tiên sinh 西庵先生, quê Thuận Đức 顺德, Quảng Đông 廣東, đỗ tiến sĩ năm 1370 (Hồng Vũ năm thứ 3), nhập triều làm Hàn lâm điển tịch 翰林典籍, Bình nguyên chủ bộ 平原主簿, sau đổi ra phủ Tô Châu làm Kinh lịch 蘇州經歷. Năm 1387 (Hồng Vũ năm thứ 22), bị tội trích đi Liêu Đông . Đô chỉ huy sứ Mai Nghĩa 都指揮使梅義 ở Liêu Đông 遼東 ngưỡng mộ tài của Tôn Phần, cho làm gia sư, đi đâu cũng đem theo . Vì vậy khi Mai Nghĩa đi sứ Cao Ly , Tôn Phần và Lê Trinh cũng đi theo .

+++++++


Theo tiên sinh Tôn Tây Am đi sứ Cao Ly

Rời Hải Môn mãi theo xe sứ,
Nhìn về đông mờ mịt Phù Tang .
Nếu không ra tám phương ngoài cõi,
Biết làm sao trời đất mênh mang .

Phan Lang

+++++++

從西庵孫先生出使高麗

遠逐星軺出海門，
扶桑東望尚漫漫。
不遊八極無垠外，
那識乾坤只恁寬。

黎貞
詩詞索引黎貞七絶1

+++++++

++++++

Quy tỉnh

Phong tùng lộ trúc hàn tiêu tiêu,
Nhãn tiền bách vật câu linh điêu .
Thanh sam du tử cảm thì biến,
Tư thân ngôn quy tâm diêu diêu .
Khởi vô tri kỷ đồng tiếu ngạo,
Khởi vô thuần lư xưng tình hảo .
Độc liên bất kiến ỷ môn thân,
Lệ sái tây phong ức huyên thảo .

Lê Trinh

Quy tỉnh : hồi hương tỉnh thân, về quê thăm hầu, phụng dưỡng cha mẹ .

Thanh sam du tử : du tử áo xanh, chỉ thư sinh đi rong chơi đây đó .

Thuần lư : canh rau thuần cá lư, món ăn quê cũ, chỉ lòng nhớ quê .
Xuất từ "Tấn thư - Trương Hàn truyện" :
Trương Hàn nhân thấy gió thu nổi, nhớ đến canh rau cô, rau thuần và cá lư ngư ở quê cũ là Ngô Trung .
"晉書-張翰傳"：
翰因見秋風起，乃思 吳中菰菜、蒓羹、鱸魚膾。

Huyên thảo 萱草 : còn có tên Vong ưu thảo 忘憂草 : chỉ lòng con thương mẹ; cỏ huyên thường được con trồng trước phòng, nhà của mẹ, cũng chỉ mẹ hoặc nơi mẹ ở .

Thơ Mạnh Giao - Du tử ngâm :
Thùy ngôn thốn thảo tâm,
Báo đắc tam xuân huy .
Ai bảo tấc lòng của cỏ huyên (con),
Báo đáp được ánh sáng ba xuân (ơn nghĩa của mẹ) .

孟郊-遊子吟：
誰言寸草心，
報得三春暉。

+++++++

Về phụng dưỡng thân sinh

Trúc sương tùng gió lạnh gào,
Cỏ cây xơ xác rạt rào điêu linh .
Biết rằng thời tiết đổi nhanh,
Động tâm nhớ đến thân sinh muốn về .
Cười đời, tri kỷ ai kia,
Thuần lư nào được, tình quê thắm nồng .
Thương mẹ tựa cửa chờ trông,
Gió tây lệ nhớ chỉ mong phụng bồi .

Phan Lang


歸省

風松露竹寒瀟瀟，
眼前百物俱零凋。
青衫遊子感時變，
思親言歸心搖搖。
豈無知己同笑傲，
豈無蓴鱸稱情好。
獨憐不見倚門親，
淚灑西風憶萱草。

黎貞
詩詞索引黎貞古風3

+++++++

+++++++

Khuê từ bát thủ kỳ nhất

Sầu tâm đô bất quản niên hoa,
Mỗi đáo xuân lai hận chuyển xa .
Lục liễu thành âm hoa kết tử,
Ngọc nhân thiên ngoại vị hoàn gia .

Lê Trinh

+++++++

Thi ca phòng khuê - 1

Lòng buồn chẳng kể tuổi hoa,
Mỗi khi xuân đến hận xa cách người .
Hoa kết trái liễu xanh tươi,
Lang quân vẫn mãi rong chơi không về .

Phan Lang

+++++++

閨詞八首 其一

愁心都不管年華，
每到春來恨轉賒。
綠柳成陰花結子，
玉人天外未還家。

黎貞
詩詞索引黎貞-七絶1

+++++++

+++++++

Khuê từ bát thủ kỳ nhị

Kỷ độ bi thu lãn hạ đường,
Thúy kiều kim phượng vi thùy vương .
Trùng môn tận nhật vô nhân tích,
Chỉ hữu giai tiền thảo tự phương .

Lê Trinh

Thuý kiều 翠翹 : thuý : thuý điểu 翠鳥, chim xanh ; kiều 翹 : lông đuôi dài; thuý điểu là lông dài trên đuôi chim thuý điểu, ngày xưa phụ nữ thường dùng cài trên tóc làm vật trang điểm . Về sau người ta dùng ngọc xanh chế ra đuôi chim cho các bà quyền quý .

Kim phượng 金鳳 : chim phượng bằng vàng cũng được quý bà xưa cài lên để trang điểm .

Chu Bang Ngạn “Ức tần nga - Giai nhân” từ :
Nhân như ngọc,
Thúy kiều kim phượng,
Nội gia trang thúc .

周邦彥 “憶秦娥 - 佳人” 詞：
人如玉，
翠翹金鳳，
內家妝束。

+++++++

Thi ca phòng khuê - 2

Thu buồn, chẳng xuống nhà trên,
Phượng vàng ngọc biếc đã quên cài đầu .
Suốt ngày cửa lớp người đâu,
Cỏ thềm xanh chỉ gợi sầu nhớ ai .

Phan Lang

+++++++

閨詞八首其二

幾度悲秋懶下堂，
翠翹金鳳為誰忘。
重門盡日無人跡，
只有階前草自芳。

黎貞
詩詞索引黎貞七絶1

+++++++

+++++++

Khuê từ bát thủ kỳ tam

Thư thuyết hoàn gia bất đáo gia.
Môn tiền tu trúc lục giao gia .
Trúc chi diệc tự ly nhân lệ,
Dạ dạ vô phong tích lộ hoa .

Lê Trinh

Giao gia 交加 : giao nhau, xếp thành nhiều tầng, chỉ lá trúc mọc chen nhau thành nhiều lớp .

Lộ hoa 露華 : sương móc đọng thành hơi hoặc thành nước nhỏ giọt xuống .

Lý Bạch - “ Thanh bình điệu” tam thủ chi nhất :
Vân tưởng y thường hoa tưởng dung,
Xuân phong phất hạm lộ hoa nùng .

李白 - “清平調”三首之一 :
雲想衣裳花 想容,
春風拂檻露華濃。

+++++++

Thi ca phòng khuê - 3

Thư báo sẽ về, chẳng đến nhà,
Tre xanh lá xếp mấy tầng xa .
Trúc chi giống lệ người chia cách,
Nhỏ xuống đêm đêm như móc sa .

Phan Lang

+++++++

閨詞八首其三

書說還家不到家，
門前修竹綠交加。
竹枝亦似離人淚，
夜夜無風滴露華。

黎貞
詩詞索引黎貞七絶1

+++++++

+++++++

Trúc Tây xuân du khúc kỳ 1

Hoa liễu thiên chi phất lộ hành,
Đại gia xa mã sấn tân tình.
Na tri cửu khúc trì biên thuỷ,
Lưu tận đương niên ca xuý thanh.

Ngô Ỷ


Trúc Tây là một khu phố ở Dương Châu, phong lưu văn vật, văn nhân thi sĩ cùng quan viên đại gia thường đến nghe ca hát; cũng chỉ Dương Châu.

+++++++

Khúc du xuân Trúc Tây kỳ 1

Ngàn cành liễu phẩy đường hoa,
Trời quang xe ngựa đại gia du hành.
Biết đâu chín đoạn hồ xanh,
Tiếng ca năm ấy quẩn quanh vẫn còn.

Phan Lang

+++++++

竹西春遊曲其一

花栁千枝拂路行，
大家車馬趂新晴。
那知九曲池邊水，
流盡當年歌吹聲。

吳綺
詩詞索引吳綺-七絶9

+++++++

Ngô Ỷ 吳綺 (1619-1694) là văn học gia đầu đời Thanh, tự Viên Thứ 園次 và Phong Nam 豐南, hiệu Ỷ Viên 綺園, Thính Ông 聽翁, Hồng Đậu từ nhân 紅豆詞人, người Giang Đô (nay là Dương Châu, Giang Tô), tính tình phóng khoáng thích bè bạn. Năm Thuận Trị thứ 11 (1645) đỗ cống sinh, tiến cử nhậm chức Hoằng Văn viện trung thư xá nhân 弘文院中書舍人, thăng Binh bộ chủ sự 兵部主事, Vũ tuyển tư viên ngoại lang 武選司員外郎. Đời Khang Hy làm tri phủ Hồ Châu 湖州. Vì không được lòng quan trên nên bị đàn hặc, trở về không muốn ra làm quan nữa. Trước tác có Lâm Huệ đường tập 林蕙堂集 26 quyển, Nghệ hương từ 藝香詞.

+++++++

+++++++

Văn Quân

Giải đố tòng lai chú thưởng âm,
A Kiều đồ tự phí hoàng câm.
Độc liên nhất thủ Trường Môn phú,
Bất cập Văn Quân kỷ tự ngâm.

Ngô Ỷ

+++++++

Văn Quân

Bỏ ghen đến thưởng khen âm điệu,
A Kiều vô ích phí vàng rừng.
Chỉ thương một nỗi Trường Môn phú,
Không bằng vài chữ của Văn Quân.

Phan Lang

+++++++

文君

解妬從来屬賞音，
阿嬌徒自費黄金。
獨憐一首長門賦，
不及文君幾字吟。

吳綺
詩詞索引吳綺-七絶1

+++++++

Trần A Kiều mất ngàn vàng để Tư Mã Tương Như làm Trường Môn phú mong chuyển lòng Hán Vũ Đế nhưng thất bại, trong khi Văn Quân chỉ ngâm bài Bạch đầu ngâm là Tương Như trở lại với Văn Quân .

+++++++

+++++++

Giả Đảo dục


Phòng Sơn nhất thâm dục,
Viết hữu Đường thi nhân.
Giả đảo tích tịch mịch,
Cuồng ngâm kinh quý thần.
Cao thu ngâm lạc diệp,
Tuế tận tế thi thần.
Di biên cốt thượng sấu,
Thiên tải truyền khổ tân.
Tài kỳ mệnh bất dữ,
Ngộ khốn danh độc thân.
Phỉ phùng Xương Lê Ông,
Diệt một đồng hôi trần.
Thương dăng phụ ký vĩ,
Tri kỷ lương túc thân.
Ai dư bất phục kiến,
Lão lệ đồ triêm cân.

Ngô Ỷ

+++++++

Giả Đảo 賈島 (779-843) là thi nhân đời Đường, người Phạm Dương 範陽, U Châu, thuở nhỏ xuất gia làm sư tại chùa Vô Tướng 無相寺, Phòng Sơn 房山, pháp danh Vô Bản 無本. Năm 810, Giả Đảo 32 tuổi đến Trường An, rồi trở về quê; năm 812 đến Trường An lần thứ hai, cho đến năm 837 mới nhậm chức Chủ bạ huyện Trường Giang 長江縣, Toại Châu 遂州. Năm 840, đổi làm Tham quân Phổ Châu 普州參軍, năm 843 mất tại Phổ Châu, 64 tuổi, an táng tại huyện An Nhạc 安岳縣, Tứ Xuyên. Người cùng làng biết tin chung nhau xây mộ cho ông tại thôn Nhị Trạm 二站村, trấn Thạch Lâu 石樓鎮, Phòng Sơn. Tương truyền Giả Đảo đêm trừ tịch cuối năm thường cúng bái thi thần, để năm tới trí óc dồi dào hơn, sáng tác được thơ hay.

+++++++

Xương Lê Ông : Dũ (768-824), tự Thoái Chi 退之, người Hà Dương 河陽, Hà Nam 河南, tự xưng Quận vọng Xương Lê 郡望昌黎, người đời gọi Hàn Xương Lê 韓昌黎, Xương Lê Ông 昌黎翁, là bạn tri kỷ của Giả Đảo.


Cuồng ngâm kinh quý thần: Ý nói thơ Giả Đảo làm kinh động Hàn Dũ là đại thần tại chức, hai người kết bạn, rồi Hàn Dũ tiến cử Giả Đảo.


Thương dăng phụ ký vĩ : muỗi bám vào đuôi ngựa ký, ngựa chạy ngàn dặm ruồi muỗi cũng đi ngàn dặm, ý nói nhờ đi theo người tài giỏi mà có danh tiếng, cũng là cách nói khiêm nhượng, không có tài mà được tiếng là nhờ người khác.

+++++++

賈島峪


房山一深峪，
曰有唐詩人。
賈島昔寂寞，
狂吟驚貴臣。
髙秋吟落葉，
嵗盡祭詩神。
遺編骨尚瘦，
千載傳苦辛。
才竒命不與，
遇困名獨伸。
匪逢昌黎翁，
滅沒同灰塵。
蒼蠅附驥尾，
知己良足親。
哀予不復見，
老淚徒沾巾。

吳綺

+++++++

Sơn cốc Giả Đảo

Phòng Sơn thung lũng xa mờ,
Người truyền lại có nhà thơ đời Đường.
Nhớ xưa Giả Đảo cô đơn,
Cuồng ngâm thơ động, kinh tâm đại thần.
Ngâm mùa lá rụng thu thâm,
Trừ tịch cúng vái thi thần cầu thơ.
Cốt thơ rắn rỏi không ngờ,
Ngàn năm còn đấy sững sờ đắng cay.
Tài lạ nhưng mệnh không dày,
Ngộ danh đơn độc thêm đời khen chê.
Không ngờ gặp bác Xương Lê,
Rồi ra cát bụi cùng về với nhau.
Ngựa ký tuy muỗi bám đuôi,
Nhưng lòng tri kỷ không nguôi thân tình.
Ta buồn nên chẳng nhìn thêm,
Mắt già rơi lệ ướt khăn tay rồi.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Hạ dạ ngẫu bạc Tây Tử hồ hí tặng Tiếu Công kỳ 1


Tu trúc cao ngô bán tháp tiền,
Lão tăng bạch phát ảnh tiêu nhiên.
Thập niên trứ nhãn Nam Bình lộ,
Khán tận Tây hồ ca vũ thuyền.

Ngô Ỷ

+++++++

Tây Tử hồ tức Tây hồ ở thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, sở dĩ có tên như vậy là từ bài thơ Ẩm hồ thượng sơ tình hậu vũ kỳ 2 飲湖上初晴後雨其二 của Tô Đông Pha, đem Tây hồ so sánh với Tây Thi, mỹ nhân khuynh quốc khuynh thành thời Xuân thu: “Dục bả Tây hồ tỷ Tây Tử, Đạm trang nùng mạt tổng tương nghi” 欲把西湖比西子，淡妝濃抹總相宜 (Muốn đem Tây hồ so với Tây Thi, Trang điểm đậm hay nhạt đều đẹp cả). Từ đó về sau người ta thường gọi Tây hồ là Tây Tử hồ.

+++++++

夏夜偶泊西子湖戲贈笑公其一

修竹髙梧半榻前，
老僧白髪影蕭然。
十年着眼南屏路，
看盡西湖歌舞船。

吳綺

+++++++

Đêm hè đậu thuyền hồ Tây Tử đùa tặng Tiếu Công kỳ 1

Trúc, ngô cao nửa tháp chùa,
Sư ông tóc bạc dáng người ung dung.
Mười năm dõi mắt Nam Bình,
Lén xem ca múa linh tinh Tây hồ.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Tương tiến tửu

Tương tiến tửu,
Tửu mãn kim khuất chi.
Khuyến quân thả ẩm mạc tu từ,
Nhân sinh ưu dữ thân tương tuỳ.
Đoạ địa nhất thanh tiên thị đề,
Đỉnh đỉnh bách niên duy khủng trì.
Công danh phú quý tu du thì,
Hà dĩ giải chi duy thuần ly.
Cổ nhân kim nhân bất tương tri,
Y Chu Giả Đổng giai trần nê,
Uyên Minh Thái Bạch chân long ly.
Quân kim bất tuý tương yên vi,
Quân kim bất tuý tương yên vi.

Ngô Ỷ


+++++++


Y Chu : Y Doãn 伊尹 đời Thương và Chu Công Đán 周公旦 đời Tây Chu, các đại thần, chính trị gia.


Giả Đổng : Nghị 賈誼 và Đổng Trọng Thư 董仲舒 đời Hán, giỏi văn chương thi phú. Cả bốn người Y Chu Giả Đổng đều giỏi về chính trị hoặc văn chương cũng không để lại danh lớn hơn Đào Uyên Minh và Lý Thái Bạch, những bậc hay rượu.


Long ly : Hai loại rồng trong tứ linh: long ly quy phụng.


+++++++


將進酒

將進酒，
酒滿金屈巵。
勸君且飲莫須辭，
人生憂與身相隨。
墮地一聲先是啼，
鼎鼎百年惟恐遲。
功名富貴須㬰時，
何以解之惟醇醨。
古人今人不相知，
伊周賈董皆塵泥，
淵明太白真龍彲。
君今不醉將焉為，
君今不醉將焉為。

吳綺
詩詞索引吳綺-古風6


+++++++


Xin mời rượu

Xin mời rượu,
Chén vàng rượu đã rót đầy.
Mời anh cứ uống đừng hay chối từ,
Có thân thì có ưu tư.
Sanh ra trên đất khóc ư tiếng đầu,
Trăm năm chậm rãi không mau.
Công danh, giàu có một thời ngắn thôi,
Phá buồn duy chỉ rượu mồi.
Nghĩ về người trước, người sau biết gì,
Y Chu Giả Đổng bùn che.
Uyên Minh Thái Bạch rồng nghê đúng rồi.
Không say anh được gì đâu,
Không say chỉ tổ u sầu, say đi.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Chiết dương liễu

Dương liễu vị thành hoa,
Xuân phong mãn thiếp gia.
Tống quân từ thiếp khứ,
Chiết liễu quyên phương hoa.
Phương hoa ninh khả cửu,
Ngộ thiếp thanh khuê thủ.
Chu ti võng điền tranh,
Điệp phấn trần ca tụ.
Liễu hoa kim phục phi,
Bất kiến tử lưu quy.
Tương tư vô xứ thuyết,
Hoàn mộng nhập không vi.

Ngô Ỷ

+++++++


折楊栁

楊栁未成花，
春風滿妾家。
送君辭妾去，
折柳捐芳華。
芳華寧可久，
誤妾青閨守。
蛛絲網鈿筝，
蝶粉塵歌袖。
柳花今復飛，
不見紫驑歸。
相思無處説，
還夢入空幃。

吳綺

+++++++


Bài ca bẻ cành liễu

Gió xuân thổi đầy nhà thiếp,
Thuỳ dương vẫn chưa kết hoa.
Bẻ liễu kết vòng đội đầu,
Khi đã tiễn chàng đi xa.
Vòng hoa cũng đà lâu cũ,
Chỉ thiếp một mình giữ nhà.
Tơ nhện giăng đờn tranh quý,
Phấn bướm bụi tay áo ca.
Hoa dương nay lại bay lộng,
Không thấy tử lưu hoàn gia.
Nhớ nhung biết cùng ai nói,
Mộng suông trống trải màn là.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Lãi Sơn đề bích

Thiên đào vạn liễu thượng lân tuân,
Thạch thất do truyền Bá Việt thần.
Bất thị Ngũ Hồ quy giác vãn,
Thử trung ưng thiếu Trữ La nhân.

Ngô Ỷ

+++++++


Bá Việt thần : Tôi thần của vua Việt bá chủ chư hầu, chỉ Phạm Lãi. Sau khi vua Việt là Câu Tiễn đánh chiếm được nước Ngô của Phù Sai, uy danh rung động bốn phương được nhà Chu cho làm bá chủ sai khiến chư hầu.


Trữ La nhân : chỉ Tây Thi.


Lãi Sơn là toà núi nhỏ ở trấn Càn Sơn 乾山鎮, huyện thành Đức Thanh 德清縣城, tỉnh Chiết Giang, phong cảnh rất đẹp, chân núi có thôn Lãi Sơn 蠡山村, nơi đây tương truyền Phạm Lãi 範蠡 về ở ẩn sau khi giúp Câu Tiễn đánh diệt nước Ngô. Ông nuôi cá, nuôi thú, làm canh nông cùng buôn bán rất giàu, đã từng đem ngàn vàng giúp dân nghèo khi đói kém như trong sử sách của huyện Đức Thanh (Đức Thanh huyện chí 德清縣志) có ghi. Dân gọi ông là hiền tướng 賢相, khi ông mất làm miếu trên núi thờ ông, núi được gọi là Lãi Sơn, phía mặt bắc có hồ lớn cũng được dân gọi là hồ Phạm Lãi.

+++++++


蠡山題壁

千桃萬栁上嶙峋，
石室猶傳霸越臣。
不是五湖歸較晩，
此中應少苧蘿人。

吳綺

+++++++


Đề vách Lãi Sơn

Ngàn đào vạn liễu điệp trùng,
Đây còn thạch thất tôi hùng Việt xưa.
Ngũ Hồ về trễ vì ai,
Thiếu người khuynh quốc Trữ La đi cùng.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Minh Phi kỳ 1

Thâm cung tuế tuế bế dung huy,
Nhất xuất Du Quan tiện bất quy.
Bất vị vô kim mãi đồ hoạ,
Chí kim thuỳ cánh thức Minh Phi.

Ngô Ỷ

+++++++


眀妃其一

深宫嵗嵗閉容輝，
一出榆闗便不歸。
不為無金買圖畫，
至今誰更識眀妃。

吳綺

+++++++


Minh Phi kỳ 1

Năm năm cung thẳm khép dung nghi,
Ra khỏi Du Quan chẳng trở về.
Đâu phải không vàng mua tranh vẽ,
Đến nay ai còn nhớ Minh Phi.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Tiệp dư oán

Bất phân quân ân đoạn,
Tân trang thị kính trung.
Dung hoa thượng xuân nhật,
Kiều ái dĩ thu phong.
Chẩm tịch lâm song hiểu,
Bình duy hướng nguyệt không.
Niên niên hậu đình thụ,
Vinh lạc tại thâm cung.

Thôi Thực

+++++++


婕妤怨

不分君恩斷，
新妝視鏡中。
容華尚春日，
嬌愛已秋風。
枕席臨窗曉，
屏帷向月空。
年年後庭樹，
榮落在深宮。

崔湜

+++++++

Thôi Thực 崔湜 (671-713) tự Trừng Lan 澂瀾, người huyện An Hỉ 安喜縣, Định Châu 定州 (nay là huyện Định 定縣, tỉnh Hà Bắc 河北), xuất thân gia thế môn hộ, ông nội và cha làm quan lớn đời Đường. Đỗ tiến sĩ, làmTả bổ khuyết 左補闕, tham gia biên soạn Tam giáo châu anh 三教珠英, rồi nhậm chức Khảo công viên ngoại lang 考功員外郎, Trung thư thị lang 中書侍郎, Đồng bình chương sự 同平章事. Tuy nhiên, vì tuyển thi hối lộ, ông bị biếm làm Giang Châu tư mã 江州司馬, nhưng không lâu sau được phục chức Thượng thư tả thừa 尚書左丞. Lúc đầu ông xu phụ Vũ Tam Tư 武三思, Thượng Quan Uyển Nhi上官婉兒, khi Đường Trung Tông Lý Hiển 唐中宗李顯 chết, quyền thế vào tay Vi hoàng hậu 韋皇後 (vợ Đường Trung Tông) và Thái Bình công chúa 太平公主 (em ruột Đường Trung Tông), Thôi Thực lại ngả theo phe hai người này. Năm 712, Đường Huyền Tông làm chính biến nắm quyền, phe cánh của Vi hoàng hậu và Thái Bình công chúa bị diệt vì nhóm này trước đó âm mưu hạ độc Đường Huyền Tông, Thôi Thực bị đày xuống Lĩnh Nam. Trong quá trình điều tra, Thôi Thực có dính líu đến âm mưu đầu độc, cho nên khi đi đến Kinh Châu, ông bị bắt phải tự sát, 43 tuổi. Toàn Đường thi chép thơ của ông 39 bài, Toàn Đường thi ngoại biên 全唐詩外編 chép thêm 5 bài.

+++++++


Nỗi oán của Tiệp dư

Không biết quân ân đã hết,
Soi gương điểm nét trang hoa.
Dung nhan như ngày xuân sáng,
Mà tình là gió thu qua.
Gối sớm song thưa cô độc,
Màn không trăng nhạt nhập nhoà.
Năm năm làm cây vườn cuối,
Thâm cung úa rụng xót xa.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Biên sầu

Cửu nguyệt bồng căn đoạn,
Tam Biên thảo diệp phì.
Phong trần mã biến sắc,
Sương tuyết kiếm sinh y.
Khách tứ sầu âm vãn,
Biên thư dịch kỵ quy.
Ân cần phụng lâu thượng,
Hoàn duệ cập xuân huy.

Thôi Thực

+++++++


Sinh y : sương tuyết phủ kiếm thành một lớp ngoài.

+++++++


邊愁

九月蓬根斷，
三邊草葉腓。
風塵馬變色，
霜雪劒生衣。
客思愁陰晚，
邊書驛騎歸。
殷勤鳳樓上，
還袂及春暉。

崔湜

+++++++


Nỗi sầu nơi biên ải

Gốc bồng đứt bay tháng chín,
Tam Biên xanh tốt cỏ cây.
Gió bụi đổi màu ngựa chiến,
Sương tuyết phủ kiếm lớp dày.
Đất khách chiều mờ sầu xuống,
Thư biên kỵ trạm rời đi.
Ân cần lên lầu phượng ngóng,
Về đây ánh sáng xuân thì.

Phan Lang

+++++++

+++++++

Giang lâu tịch vọng

Thí trắc giang lâu vọng,
Du du khứ quốc tình.
Sở sơn hà ngoại đoạn,
Hán thuỷ nguyệt trung bình.
Công tử lưu di ấp,
Phu nhân hữu cựu thành.
Thương thương yên vụ lý,
Hà xứ thị Hàm kinh.

Thôi Thực

+++++++

Năm 708 vì phạm lỗi, Thôi Thực bị biếm xuống Tương Dương làm thứ sử Tương Châu, tuy thời gian ở đây không lâu nhưng ông đã làm một số bài thơ về phong cảnh Tương Dương, cũng để nói lên nỗi nhớ nhung kinh đô, triều đình của ông và mong có ngày trở lại. Đây là một trong những bài đó. Giang lâu chỉ lầu ở bắc thành Tương Dương, vì mặt bắc thành sát bờ sông nên bắc lâu được gọi là giang lâu. Tác giả muốn nói vì nhớ kinh đô nên lên lầu phía bắc nầy để dễ nhìn về phía Trường An hơn.

Khứ quốc tình : tình cảm nhớ nhung sau khi rời kinh đô, triều đình.

Phu nhân hữu cựu thành : góc tây bắc trong thành Tương Dương có một toà nhỏ được đặt tên Phu nhân thành. Năm 378 đời Đông Tấn loạn lạc, Phù Kiên 苻堅 nhà Tiền Tần muốn tiêu diệt Đông Tấn, sai trưởng tử Phù Phi 苻丕 suất lĩnh 17 vạn quân đánh Tương Dương, một địa diểm trọng yếu của nhà Tấn. Trung lang tướng Chu Tự 朱序 của Đông Tấn trấn thủ Tương Dương chống cự quyết liệt, mẹ của Chu Tự là Hàn phu nhân 韓夫人 là người từng theo chồng Chu Đảo 朱燾 (cha của Chu Tự) hành quân, đánh trận, thủ thành đã nhiều nên có kinh nghiệm về trận mạc, ngày đêm đi vòng trên mặt thành tuần tiễu quan sát và tiên liệu mặt tây bắc thành là nơi Phù Phi sẽ đánh trước. Bà hối thúc gia nhân, nữ tì cùng phụ nữ trong thành ngày đêm xây thêm một thành nhỏ kiên cố phía trong sát với tường thành ngoài để phòng thủ. Quả nhiên Phù Phi tấn công vào mặt tây bắc nhưng thất bại.

Thương thương yên vụ lý : trong vùng sương khói mênh mông xanh thẳm, tác giả không thấy được Hàm kinh cũng như không thể đoán được bước tiền trình của ông vì sau khi bị biếm xuống Tương Dương, ông có được gọi về kinh đô phục chức hay sẽ đổi đi một chỗ khác xa hơn.

Hàm kinh : chỉ kinh đô Trường An của nhà Đường

+++++++


江樓夕望

試陟江樓望，
悠悠去國情。
楚山霞外斷，
漢水月中平。
公子留遺邑，
夫人有舊城。
蒼蒼煙霧裏，
何處是鹹京。

崔湜

簫堯卷54_19

+++++++


Ngắm chiều ở lầu bên sông

Buổi chiều lên lầu sông ngắm,
Cố đô dằng dặc bao tình.
Núi Sở ngoài vùng ráng đỏ,
Sông Hán dưới bóng trăng im.
Công tử để lại quận ấp,
Phu nhân di tích cựu thành.
Mênh mông trong vùng sương khói,
Nơi nào là chốn Hàm kinh.

phanlang @www.tvvn.org

+++++++

+++++++

Chiết dương liễu

Nhị nguyệt phong quang bán,
Tam Biên thú bất hoàn.
Niên hoa thiếp tự tích,
Dương liễu vị quân phàn.
Lạc nhứ oanh sam tụ,
Thuỳ điều phất kế hoàn.
Na kham âm tín đoạn,
Lưu thế vọng Dương Quan.

Thôi Thực

+++++++


折楊柳

二月風光半，
三邊戍不還。
年華妾自惜，
楊柳爲君攀。
落絮縈衫袖，
垂條拂髻鬟。
那堪音信斷，
流涕望陽關。

崔湜
簫堯卷54_13

+++++++



Bẻ cành liễu

Tháng hai thiều quang đã nửa,
Tam Biên đi thú không về.
Tuổi hoa riêng em tiếc nhớ,
Cành dương bẻ tiễn năm xưa.
Nay tơ rụng bay đầy áo,
Tóc mây liễu phất đẩy đưa.
Không kham vì tin thư vắng,
Dương Quan lệ mấy cho vừa.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Tống Diệu Công nhập Khuông Lư

Điều điều lĩnh thụ cách phong yên,
Dĩ hữu hàn mai phát tuế tiền.
Dục chiết nam chi tặng hành khách,
Thử trung chân ý cánh thuỳ truyền.

Bành Tôn Duật

+++++++

送覞公入匡廬

迢迢嶺樹隔風煙，
已有寒梅發歲前。
欲折南枝贈行客，
此中真意更誰傳。

彭孫遹
詩詞索引彭孫遹-七絶2

+++++++

Khuông Lư cũng là Khuông Sơn 匡山, Lư Sơn 廬山,
thuộc thị trấn Lư Sơn, Cửu Giang, tỉnh Giang Tây.

+++++++

Bành Tôn Duật 彭孫遹 (1631-1700) tự Tuấn Tôn 駿孫, hiệu Tiện Môn 羡門, và Kim Túc sơn nhân 金粟山人, người trấn Vũ Nguyên 武原, Hải Diêm 海鹽, Chiết Giang, làm quan đời Thanh sơ, thi nhân, từ nhân, đỗ tiến sĩ năm Thuận Trị thứ 16 (1659), được đưa lên Bác học hồng từ khoa năm Khang Hy thứ 16 (1677), Biên tu ở Hàn lâm viện, trải qua các chức Lại bộ thị lang kiêm Hàn lâm chưởng viện học sĩ, tổng tài viết lại Minh sử 明史, sở trường thơ luật ngũ ngôn, thất ngôn theo phong cách Lưu Trường Khanh. Về từ rất tinh xảo tiểu lệnh, viết bóng bẩy, diễm lệ. Sáng tác có Tùng Quế đường toàn tập 松桂堂全集, Kim Túc từ thoại 金粟詞話, Nam vãng tập 南往集, Diên lộ từ 延露詞.

+++++++


送覞公入匡廬

迢迢嶺樹隔風烟，
已有寒梅發嵗前。
欲折南枝贈行客，
此中真意更誰傳。

彭孫遹
詩詞索引彭孫遹-七絶5

+++++++



Tiễn Diệu Công vào Khuông Lư

Cây rừng xa tách gió sương,
Hàn mai năm mới toả hương trước kỳ.
Bẻ cành nam tặng người đi,
Chân tâm thành ý ai di chuyển dùm.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Đề Hối Am điếu tì bà nhạc phủ kỳ 1

Nhất khứ hồng nhan đế tử gia,
Chí kim ai oán tả tì bà.
Long Sa nhị nguyệt đa phong tuyết,
Xuy tác Minh Phi trủng thượng hoa.

Bành Tôn Duật

+++++++

Đế tử : con vua, chỉ Nga Hoàng 娥皇 và Nữ Anh 女英, tương truyền con vua Nghiêu 堯, gả cho vua Thuấn 舜. Thuấn đi tuần phương nam, chết tại Thương Ngô, Nga Hoàng và Nữ Anh đi tìm, chết chìm tại sông Tương, được gọi Tương phu nhân 湘夫人.

Long Sa : còn được gọi là Bạch Long đôi 白龍堆, sa mạc nằm phía đông bắc hồ La Bố bạc 羅布泊 (Lop Nor), Tân Cương.

Minh Phi : tức Vương Tường 王嬙 (54 tr.CN - 19 tr.CN), tự Chiêu Quân 昭君, cung phi đời Tây Hán, gả cho Thiền Vu Hung Nô Hô Hàn Tà 呼韓邪, chết và chôn tại đất Hồ. Đời Tấn, vì kỵ huý tên của Tư Mã Chiêu 司馬昭, đổi Vương Chiêu Quân 王昭君 thành Vương Minh Quân 王明君, người đời thường gọi là Minh Phi 明妃.

+++++++


題悔菴弔琵琶樂府其一

一去紅顏帝子家，
至今哀怨寫琵琶。
龍沙二月多風雪，
吹作明妃塚上花。

彭孫遹
詩詞索引彭孫遹七絶1

+++++++


Bài nhạc phủ đề Hối Am điếu tì bà kỳ 1

Đi mất rồi con vua đầy nhan sắc,
Chỉ còn đây tiếng ai oán tì bà.
Mỗi tháng hai đất Long Sa tuyết phủ,
Mồ Minh Phi gió thổi nở thành hoa.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Ngọc Câu Tà

Cao liễu bình điền táo mộ nha,
Tương truyền thử thị Ngọc Câu Tà.
Niên niên hàn thực đa phong vũ,
Lạc tận đường lê kỷ thụ hoa.

Bành Tôn Duật

+++++++

Ngọc Câu Tà : tên đất tại huyện Giang Đô 江都, tỉnh Giang Tô 江蘇, tương truyền là nơi Tuỳ Dạng Đế 隋煬帝 chôn cung nhân. Hậu Sơn thi thoại 後山詩話 chép: “Quảng Lăng (Giang Đô) có Hí Mã Đài 戯馬臺, dưới chân Hí Mã Đài là Ngọc Câu Tà”.

+++++++


玉鉤斜

高柳平田噪暮鴉，
相傳此是玉鉤斜。
年年寒食多風雨，
落盡棠梨幾樹花。

彭孫遹
詩詞索引彭孫遹-七絶7

+++++++


Ngọc Câu Tà

Liễu cao đồng phẳng quạ ồn,
Phải đây nghĩa địa vùi chôn cung tần.
Gió mưa hàn thực mỗi năm,
Hoa lê rụng trắng mộ phần xác xơ.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Độ Dịch Thủy

Tuấn phản lăng tằng chẩm trọc hà,
Tương truyền thử địa tống Kinh Kha.
Hà biên nhật mộ bi phong khởi，
Hoàn tự đương niên biến chuỷ ca.

Bành Tôn Duật

+++++++

Biến chuỷ : thời xưa người ta thường nói “Ngũ âm nhị biến”, tức cung, thương, giốc, chuỷ, vũ có hai biến, đó là biến cung và biến chuỷ. Chuỷ biến tương đương với fa thăng. Khi Cao Tiệm Ly đánh đàn trúc giữa chợ để Kinh Kha hát theo, tương truyền có biến chuỷ. Sử ký - Kinh Kha truyện: “Cao Tiệm Ly kích trúc, Kinh Kha hoạ nhi ca, vi biến chuỷ chi thanh, sĩ giai thuỳ lệ thế khấp” 高漸離擊築，荊軻和而歌，為變徵之聲，士皆垂淚涕泣.

+++++++


渡易水

峻阪崚嶒枕濁河，
相傳此地送荊軻。
河邊日暮悲風起，
還似當年變徵歌。

彭孙遹
詩詞索引彭孙遹-七绝5

+++++++


Qua sông Dịch

Gối dòng đục, sườn núi cao chớn chở,
Nói rằng đây xưa đất tiễn Kinh kha.
Gió bi ai nổi dọc sông chiều xuống,
Réo điệu buồn giống biến chuỷ năm qua.

phanlang@www.tvvn

+++++++

+++++++

Kinh Châu đình - Vãn diểu

Tiểu các sầu lai độc ỷ,
Tứ hợp đồng vân thuỳ địa.
Nhược yếu bất tư hương,
Dạ dạ trừ phi trầm tuý.

Tửu hậu hàn sanh bán tí,
Trước xứ khiên oanh nhân ý.
Trân trọng cựu la cân,
Tằng uấn mỹ nhân hương lệ.

Bành Tôn Duật

+++++++

Từ điệu Kinh Châu đình còn được gọi là Giang đình oán 江亭怨, Ly đình yến 離亭燕, Thanh bình nhạc lệnh 清平樂令, có nguồn gốc tích Hoàng Đình Kiên lên đình Kinh Châu chơi, thấy cột đình có đề bài từ này, đọc xong than rằng: “Lời thơ cứ như trong lòng mình mà chảy thẳng ra vậy, nét chữ lại như của đàn bà, ‘Mắt lệ chưa từng ráo’ thì thật chẳng khác gì lời của ma quỷ”. Đêm ấy ông nằm mơ thấy một người đàn bà hiện lên nói rằng: “Thiếp quê núi Ngô Thành đất Dự Chương, theo thuyền khách đến vùng này, chẳng may rớt xuống sông chết đuối, cô hồn vất vưởng, lên đình Kinh Châu cảm xúc mà làm nên bài từ, không ngờ ngài cũng nhận ra”. Ông kinh ngạc nói: “Thế thì nương tử đúng là Tiểu long nữ ở Ngô Thành rồi”.

+++++++


荊州亭－晚眺

小閣愁來獨倚，
四合彤雲垂地。
若要不思鄉，
夜夜除非沉醉。

酒後寒生半臂，
著處牽縈人意。
珍重舊羅巾，
曾揾美人香淚。

彭孫遹
詩詞索引彭孫遹-詞4

++++++


Đình Kinh Châu - Ngắm chiều

Gác nhỏ dựa lưng sầu đến,
Mây hồng xuống thấp bốn bên.
Nếu muốn quê xưa không nhớ,
Đêm đêm nhờ lúc say mềm.

Uống xong tay lạnh nửa cánh,
Gửi đâu tình tự ấm êm.
Trân quý tấm khăn lụa cũ,
Mỹ nhân còn ngấn lệ thơm.

phanlang@www.tvvn

+++++++