+++++++

Từ Thông 徐熥 (1561-1599), người mê và sưu tầm sách đời Minh, tự Duy Hoà 惟和,
Điều Hầu 調侯, quê Huyện Mân 閩縣 (nay là Phúc Châu 福州, Phúc Kiến 福建), anh
ruột của Từ Bột 徐𤊹 - 徐㶿, cũng là một nhà sưu tầm sách nổi tiếng. Cử nhân năm
1588 ( Vạn Lịch thứ 16 萬歷十六年), học thức uyên bác nhưng không cầu danh lợi,
chuyên tâm sáng tác thi ca. Cũng thời Vạn Lịch, cùng em tại phường Ngao Phong
鰲峰坊, Phúc Châu 福州 dựng Hồng Vũ Lâu
紅雨樓, Lục Ngọc Trai 綠玉齋, Nam Tổn Lâu 南損樓 để lưu trữ cũng như đọc và tu sửa
sách. Nhà tuy không giàu nhưng tính tình rộng rãi được gọi là " Mạnh Thường nghèo
窮孟嘗 ". Sau khi mất được đưa vào đền thờ Hiền Từ trong làng. Sáng tác văn 10
quyển, thơ 10 quyển, gom vào trong " Mạn Đình tập 幔亭集 ", đồng thời gom góp thơ
ca của các thi nhân đất Mân gồm 264 người từ thời Hồng Vũ đến Vạn Lịch thành
tập " Tấn An phong nhã 晉安風雅 ", ngoài ra còn viết " Trần Kim Phụng ngoại
truyện 陳金鳳外傳 ".

+++++++

+++++++

Quan san nguyệt

Nhất phiến quan san nguyệt,
Bi hoan vọng bất đồng.
Khung lư quang chiếu hải,
Sa thích ảnh liên không.
Luân mãn khai Tần kính,
Huyền tà ỷ Hán cung.
Niên niên tam ngũ dạ,
Hồn đoạn ngọc lâu trung.

Từ Thông

+++++++

Khung lư 穹廬: lều trướng của các sắc tộc du mục phía bắc Trường Thành xưa.
Phiếm chỉ phương bắc.

Luân mãn 輪滿: trăng tròn đầy (ngày rằm).

Huyền tà 弦斜: trăng nghiêng, khuyết.

Tam ngũ dạ 三五夜: đêm 15 âm lịch.

+++++++


關山月

一片關山月，
悲歡望不同。
穹廬光照海，
沙磧影連空。
輪滿開秦鏡，
弦斜倚漢弓。
年年三五夜，
魂斷玉樓中。

徐熥
詩文索引徐熥-樂府2

+++++++


Trăng quan san

Một mảnh trăng treo trên ải,
Ngắm làm ngưòi vui kẻ buồn.
Soi biển từ trời phương bắc,
Sa mạc sáng đến chân không.
Tròn đầy, gương Tần reo mở.
Tà khuyết, tựa cửa Hán cung.
Hàng năm những đêm rằm ấy,
Lầu ngọc nhớ ai não nùng.

phanlang

+++++++

+++++++

Mạch thượng tang

Tiện thiếp thị La Phu,
Điều tang hướng lộ ngu.
Quyển y thân ngọc oản,
Yểm duệ tạ kim phu.
Cán nhược diêu ti lung,
Chi phồn tráo tú nhu.
Tàm cơ quy khứ cấp,
Ngũ mã uổng trì trù.

Từ Thông

+++++++

La Phu 羅敷: họ Tần 秦, người con gái hái dâu nhà trong thành Hàm Đan邯鄲城,
thôn Khương Diêu 姜窯村, xã Tam Lăng三陵鄉, khu Tùng Đài 叢臺區, tỉnh Hà Bắc 河北
省, sống vào cuối thời Hán, đầu Tam Quốc, là đại biểu cho phụ nữ đẹp tại Hàm
Đan. Tuy con nhà nông nhưng rất xinh xắn, cha tên Tần Mẫn 秦敏, có văn tài,
giỏi ca vũ, tòng quân rồi chết, mẹ họ Trương ở thôn bên cạnh. Nhà Có 3 anh chị
em, anh là Tần Bảo 秦寶, chị Tần Liên 秦蓮. La Phu khi nhỏ tên Tiểu Anh 小英,
vào lúc 10 tuổi bị lụt, toàn gia dời đến Thôn Tây 村西, trên đồi Ngọa Long Cương
臥龍崗. Có một vị ni cô thấy Tiểu Anh thông minh lanh lợi nên thu làm đồ đệ,
đổi tên thành La Phu. Khi La Phu lớn, cùng một thanh niên trong làng tên Vương
Nhân 王仁 tương ái, thành vợ chồng. Một lần La Phu đi hái dâu bị Triệu Vương
trông thấy, đem về trong cung; Vương Nhân biết được, tự sát; La Phu cũng nhảy
xuống đầm Hắc Long 黑龍潭 chết theo.

Về sau trong thơ từ có bài " Mạch thượng tang " nói về người đẹp hái dâu tên La
Phu, mọi người rất thích. Nhưng có thêm một nhân vật là thái thú đi xe năm ngựa
đến chọc ghẹo, tán tĩnh nhưng cô cự tuyệt, kiên trinh với chồng...

Kim phu 金夫: tức cương phu 剛夫, nam tử cương cường; cũng chỉ người nam có nhiều
vàng bạc.

Cán nhược 榦弱: viết tắt của Cường cán nhược chi 強榦弱枝, thành ngữ chỉ thân
mạnh cành yếu.

Ngũ mã 五馬: chỉ thái thú, đi xe năm ngựa.

+++++++


陌上桑

賤妾是羅敷，
條桑向路隅。
捲衣伸玉腕，
掩袂謝金夫。
幹弱揺絲籠，
枝繁罩繡襦。
蠶飢歸去急，
五馬枉踟蹰。

徐熥
詩文索引徐熥-樂府2

+++++++


Mạch thượng tang

Em tên là La Phu,
Hái dâu bên cạnh đường.
Vén áo thò tay ngọc,
Che y từ nam cường.
Thân cứng rung lồng đựng,
Cành rậm phủ áo hương.
Tằm đói em về gấp,
Năm ngựa đừng vấn vương.

phanlang

+++++++

+++++++

Giang thượng tống khách

Phiến phàm dao hướng Động Đình du,
Hồ thủy mang mang nhất sắc thu.
Biệt hậu tư quân trường dục đoạn,
Bất kham trùng ỷ Tịch Dương Lâu.

Từ Thông

+++++++

Tịch Dương Lâu 夕陽樓: tên lầu tại Huỳnh Dương 滎陽, thị trấn Trịnh Châu 鄭州市,
tỉnh Hà Nam 河南省 là cảnh đẹp, nổi tiếng ngang hàng với Hoàng Hạc Lâu, 黄鶴
樓, Quán Tước Lâu 鸛雀樓, Nhạc Dương Lâu 岳陽樓...

+++++++


江上送客

片帆遥向洞庭遊，
湖水茫茫一色秋。
别後思君腸欲斷，
不堪重倚夕陽樓。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶1

+++++++


Trên sông tiễn bạn

Mảnh buồm xa hướng Động Đình,
Nước hồ thu nhuốm lung linh bên thành.
Xa nhau đứt ruột nhớ anh,
Lầu Tịch Dương cũng không đành bước lên.

phanlang

+++++++

+++++++

Thính giác tư quy

Bạch thảo hoàng du bất kiến xuân,
Thập niên Liêu Hải khốn chinh trần.
Dạ lai chánh hữu hoàn hương mộng,
Tàn giác nhất thanh sầu sát nhân.

Từ Thông

+++++++


聽角思歸

白草黄榆不見春，
十年遼海困征塵。
夜來正有還鄉夢，
殘角一聲愁殺人。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶1

+++++++


Nghe còi muốn trở về

Du vàng cỏ trắng không xuân,
Mười năm Liêu Hải bụi trần gian nan.
Nằm đêm mộng thấy về làng,
Còi chiều ẩn ức sầu tan nát lòng.

phanlang

+++++++

+++++++

Đan Dương ngộ Trần Thập Bát

Đan Dương độ khẩu ngộ đồng hương,
Dục ngữ thông thông oán tịch dương.
Quân phản Giang Nam ngã Giang Bắc,
Vân san thiên điệp đoạn nhân trường.

Từ Thông

+++++++


丹陽遇陳十八

丹陽渡口遇同鄉，
欲語匆匆怨夕陽。
君返江南我江北，
雲山千疊斷人腸。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶1

+++++++


Đơn Dương gặp ông Trần mười tám

Cùng quê gặp bến Đơn Dương,
Lời lời muốn nói tịch dương xuống rồi.
Giang Nam Giang Bắc xa xôi,
Núi mây ngăn cách bồi hồi lòng đau.

phanlang

+++++++

+++++++

Khách trung tống nhân chi Việt Tây

Khách lộ tương phùng các đoạn tràng,
Minh triêu thân tại chướng vân hương.
Hoang nguyên dã điếm vô nhân trú,
Cổ mộc tiêu tiêu không tịch dương.

Từ Thông

+++++++

Việt Tây 粵西: vùng đất thuộc tỉnh Quảng Đông, phần duyên hải phía tây tỉnh.

+++++++


客中送人之粤西

客路相逢各斷腸，
明朝身在瘴雲鄉。
荒原野店無人住，
古木蕭蕭空夕陽。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶1

+++++++


Đất khách tiễn bạn đi Việt Tây

Gặp nhau đất khách đau lòng,
Ngày mai mây chướng là vùng phải đi.
Xứ hoang quán trọ không người,
Cây già vi vút chiều rơi gợi buồn.

phanlang

+++++++

+++++++

Tống nhân biếm Nhai Châu

Chướng vũ Man yên đạo lộ trường,
Liên quân hà sự thử đầu hoang.
Tha thì túng hữu tương tư mộng,
Vạn lý phong ba chánh miểu mang.

Từ Thông

+++++++

Nhai Châu 崖州: thuộc đảo Hải Nam

+++++++


送人貶崖州

瘴雨蠻烟道路長，
憐君何事此投荒。
他時縱有相思夢，
萬里風波正渺茫。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶2

+++++++

Tiễn bạn đi đày Nhai Châu

Đường xa thẳm khói Man mưa chướng,
Bởi vì đâu đi trích thương anh.
Còn nhớ nhau, gặp trong mộng tưởng,
Sóng gió nhiều vạn dặm đất hoang.

phanlang

+++++++

+++++++

Tửu gia tặng biệt

Thập tải phân huề vô định tung,
Thùy tri thử nhật tửu gia phùng.
Ngũ canh tửu tỉnh đông tây khứ,
Hựu cách vân sơn thiên vạn trùng.

Từ Thông

+++++++


酒家贈别

十載分携無定蹤，
誰知此日酒家逢。
五更酒醒東西去，
又隔雲山千萬重。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶2

+++++++

Quán rượu làm thợ tặng biệt

Bỗng nhiên quán rượu gặp nhau,
Đời vô tung tích dãi dầu mười năm.
Đêm say, rượu tỉnh tây đông,
Mỗi người mỗi ngã vạn trùng cách xa.

phanlang

+++++++

+++++++

Nhị nguyệt hối nhật tống nhân chi An Nam kỳ nhất

Đỗ vũ thanh trung tịch chiếu tà,
Trường đồ chinh mã đạp tàn hoa.
Xuân quang kim nhật quy hà xứ,
Mạc thị tùy quân đáo hải nha.

Từ Thông

+++++++

Hối nhật 晦日: ngày cuối tháng âm lịch.

+++++++


二月晦日送人之安南 其一

杜宇聲中夕照斜，
長途征馬踏殘花。
春光今日歸何處，
莫是隨君到海涯。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶2

+++++++


Ngày cuối tháng hai, tiễn bạn đi An Nam kỳ 1

Chiều tà đỗ vũ kêu than,
Đường dài ngựa đạp hoa tàn rụng bay.
Đi đâu xuân tiết hôm nay,
Có theo anh đến chốn đày biển xa?

phanlang

+++++++

+++++++

Nhị nguyệt hối nhật tống nhân chi An Nam kỳ nhị

Khu xa vạn lý hướng Man thiên,
Nhân khứ xuân quy tổng khả liên.
Đồng thị biệt ly quân cánh tốc,
Quân hành do tại hiểu chung tiền.

Từ Thông

+++++++


二月晦日送人之安南 其二

驅車萬里向蠻天，
人去春歸總可憐。
同是别離君更速，
君行猶在曉鐘前。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶3

+++++++


Ngày cuối tháng hai, tiễn bạn đi An Nam kỳ 2

Ruổi xe vạn dặm xuống trời Nam,
Người đi xuân lại rất thương tâm.
Cùng chia tay nhé anh đi gấp,
Chuông sớm anh đi chắc trước tầm.

phanlang

+++++++

+++++++

Thanh trủng

Ngộ sát thiền quyên thị họa đồ,
Thiên niên cô trủng trưởng mi vu.
Xuân phong tự diệc liên phương chất,
Bất khiển cùng âm thảo sắc khô.

Từ Thông

+++++++

Thanh trủng 青塚 - 青冢: mộ Vương Chiêu Quân 王昭君 ở đất Hồ ( nay nằm phía nam
thủ đô Hohhot, khu tự trị Nội Mông ), xung quanh đến mùa đông cỏ khô héo,
riêng mả Chiêu Quyên theo truyền thuyết cỏ vẫn xanh.

Cùng âm 窮陰: chỉ cuối mùa đông, năm cùng tháng tận.

+++++++


青塚

誤殺婵娟是畫圖，
千年孤塚長蘼蕪。
春風似亦憐芳質，
不遣窮陰草色枯。

徐熥

+++++++


Mồ xanh

Thiền quyên chết bởi vẽ sai,
Ngàn năm cô trủng mọc dài mi vu.
Gió xuân thương cảm bùi ngùi,
Đâu vì năm hết cỏ vùi héo khô.

phanlang

+++++++

+++++++

Ghi thêm: Bài Thanh trủng trích từ trang:

詩文索引徐熥-七絶3.

+++++++

+++++++

Cung nhân tà

Xuân vũ xuân phong phấn đại tiêu,
Thùy liên hoàng thổ táng yêu kiều.
Mộ môn hạnh dữ chư lăng cận,
Dạ dạ hương hồn bất tịch liêu.

Từ Thông

+++++++


宫人斜

春雨春風粉黛銷，
誰憐黄土葬妖嬌。
墓門幸與諸陵近，
夜夜香魂不寂寥。

徐熥
詩文索引徐熥-七絶3

+++++++


Mồ cung nhân

Gió mưa xuân thổi tàn bao hương phấn,
Ai thương cho thân mỹ nữ chôn vùi.
Cạnh lăng vua rất may còn nằm đấy,
Nên đêm đêm hồn lui tới không nguôi.

phanlang

+++++++